archive

अशास्त्रीय वक्तव्यांना आळा कसा घालायचा?
एका बाजूला संसदेच्या विशेष अधिवेशनात चांद्रयान-३ च्या यशस्वी मोहिमेबद्दल सर्व खासदारांकडून भारतीय शास्त्रज्ञांचे भारताच्या वैज्ञानिक प्रगतीबद्दल गुणगान चालू होते तर…
छद्मविज्ञाना विरोधात अंनिसची भूमिका
-प्रा. प. रा. आर्डे अंधश्रद्धा निर्मूलन वार्तापत्राचे माजी संपादक प्रा. प.रा.आर्डे यांचा पहिला स्मृतिदिन १४ ऑक्टोबर २०२३ रोजी आहे. त्यांना…
वेद-पुराणकथातील विज्ञानविषयक दावे आणि आधुनिक विज्ञान
२३ ऑगस्ट २०२३ रोजी इस्रो या संस्थेतील भारतीय संशोधकांनी चंद्राच्या दक्षिण धृवाजवळ चंद्रयान ३ या कृत्रिम उपग्रहाला उतरवून उड्डाण यशस्वी…
आत्महत्या रोखण्यासाठी काय करावे?
आत्महत्या हा अनेक दशके आपल्या समाजात दुर्लक्षलेला विषय राहिला आहे. सुशांतसिंग राजपूत, जिया खान, भय्यूजी महाराज अशा व्यक्तिंच्या आत्महत्येनंतर गेल्या…
कोल्हापूरच्या शैक्षणिक संस्थांमध्ये धार्मिक धृवीकरणाचा कट
कोल्हापूरसह सांगली, सातारा जिल्ह्यातील शैक्षणिक संस्था या धार्मिक संघटनांनी आपल्या प्रयोगशाळा समजून शिक्षकांवर दबाव आणण्याची व्यूहरचना आखत ठरवून कटकारस्थाने रचली…

अंनिस ग्रंथदिंडीचे पुरस्कार जाहीर

महा. अंनिस तर्फे ग्रंथदिंडी हा उपक्रम पुण्याचे जेष्ठ कार्यकर्ते विश्वास पेंडसे यांच्या संकल्पनेतून राज्यभर यशस्वी राबवला जातो. समाजातील तळागाळातील लोकांपर्यंत…
भावनिक प्रथमोपचार घरच्या घरी
‘भावनिक प्रथमोपचार घरच्या घरी’ हे डॉक्टर हमीद दाभोलकर यांचे पुस्तक नुकतेच राजहंस प्रकाशनने प्रसिद्ध केले आहे. जागतिकीकरण आणि खासगीकरणानंतर मानसिक…
मुक्ति मागे तो करंटा
भारतीयांनी मानलेली धर्म, अर्थ, काम व मोक्ष ही मानवी जीवनाची मूलभूत उद्दिष्टे म्हणजे चार पुरुषार्थ होत. सामान्यतः यज्ञादी शास्त्रविहित कर्मांचे…
राज्यव्यापी जादूटोणाविरोधी कायदा जनसंवाद यात्रेस उत्स्फुर्त प्रतिसाद
२० ऑगस्ट २०२३, डॉ. नरेंद्र दाभोलकर यांचा १० वा स्मृती दिन.... आणि जादूटोणा विरोधी कायदा अस्तित्वात येऊनही १० वर्षे पूर्ण…
नागपूर येथे डॉ. नरेंद्र दाभोलकर चित्रशिल्प प्रदर्शन
डॉ. दाभोलकरांची आठवण येते, प्रश्न विचारणारे कुणी उरले नाहीत! - ज्येष्ठ नाटककार महेश एलकुंचवार आज धर्म आणि अंधश्रद्धा यांची सरमिसळ…
वर्धा येथे डॉ. नरेंद्र दाभोलकर चित्रशिल्प प्रदर्शन
कसोटी विवेकाची वर्धा येथे दिनांक १७/८/२०२३ ते १९/८/२०२३ पर्यत मगन संग्रहालय, वर्धा येथे महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समिती जिल्हा व तालुका…

नागपूर येथे अंनिस कार्यकर्ता प्रशिक्षण शिबीर

महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समिती नागपूर जिल्ह्याच्या विद्यमाने विदर्भस्तरीय कार्यकर्ता प्रशिक्षण कार्यशाळेचे उद्घाटन प्रसंगी डॉ. गायकवाड प्रमुख अतिथी म्हणून बोलत होते.…

इस्लामपुरात अंनिसचे शिबिर

स्त्रियांनी देवभोळेपणा सोडावा, अंधश्रद्धेपासून दूर राहावे - सरोजमाई पाटील स्त्रियांनी देवभोळेपणा सोडावा. अंधश्रद्धेपासून दूर राहावे, असे प्रतिपादन महा ‘अंनिस’च्या राज्याध्यक्ष…

कवठेमहांकाळ येथे अंनिसचे कार्यकर्ता प्रशिक्षण शिबीर

अंनिसच्या कार्यशाळा या माणसाला माणूस म्हणून उन्नत करणार्‍या - प्रा. डॉ. बाबुराव गुरव अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीच्या कार्यशाळा या माणसाला माणूस…
अहमदनगर येथे कार्यकर्ता प्रशिक्षण शिबिर संपन्न
दिनांक २९, ३० जुलै रोजी स्नेहालय, अहमदनगर येथे कार्यकर्ता प्रशिक्षण कार्यशाळा आयोजित करण्यात आली होती. त्याप्रसंगी डॉ. हमीद दाभोलकर यांनी…

अंधश्रद्धा निर्मूलन समिती फलटणच्यावतीने स्वातंत्र्यदिनी निर्भय मॉर्निंग वॉक

डॉ. नरेंद्र दाभोलकर यांच्या खुनास दहा वर्षे होत आहेत. त्यांच्या १० व्या स्मृतिदिनानिमित्त फलटण येथे ‘निर्भय मॉर्निंग वॉक’ काढण्यात आली.…
कंबलबाबांवर जादूटोणाविरोधी कायद्यांतर्गत कारवाईची महाराष्ट्र अंनिसची मागणी
मुंबईतील आमदार राम कदम यांच्या मतदारसंघात अंगावर कंबल टाकून विकलांग व्यक्तिंवर उपचार करणार्‍या राजस्थानातील कंबलबाबांवर जादूटोणा विरोधी कायद्याखाली कारवाई करण्याची…
कुंडली पाहून राष्ट्रीय फुटबॉल संघ निवड करणारे कोच स्टीमक यांना तातडीने बडतर्फ करा!
- महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीची मागणी कुंडली पाहून फुटबॉल संघ निवड प्रकरणी राष्ट्रीय फुटबॉल कोच स्टीमक यांना तातडीने बडतर्फ करा…

गणेश मूर्तीच्या डोळ्यांतून अश्रू? शिराळा तालुक्यात झाला चमत्कार!

चमत्काराचा दावा करणार्‍या विरोधात जादूटोणाविरोधी कायद्यानुसार गुन्हा दाखल करा - अंनिसची मागणी सांगली जिल्ह्यातील शिराळा तालुक्यातील चिंचोली या गावातील जाधव…

आपोआप महालक्ष्मी उभी राहिल्याचा दारव्ह्यातील तो ‘चमत्कार’ नव्हे, अफवा!

यवतमाळ अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीकडून भांडाफोड : महिलेने अफवा पसरविल्याची दिली कबुली यवतमाळ जिल्ह्यातील दारव्हा शहरातील अंबिकानगरात गौरी आगमनाच्या दिवशी महालक्ष्मी…

तलासरी पोलीसांचा गणेशोत्सवात जादूटोणाविरोधी कायद्यावर देखावा

पालघर जिल्ह्यातील तलासरी तालुका हा आदिवासीबहुल भाग असून येथे मोठ्या प्रमाणात अंधश्रद्धा पसरलेल्या दिसतात. या अंधश्रद्धा दूर करण्याच्या हेतूने तलासरी…
अंनिस गोरेगाव, मुंबई तर्फे ‘विवेकजागर वक्तृत्व स्पर्धा’ संपन्न
‘महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समिती, मुंबई जिल्हा’ आणि ‘केशव गोरे स्मारक ट्रस्ट’ यांच्यावतीने इयत्ता आठवी ते दहावीच्या विद्यार्थ्यांसाठी ‘विवेकजागर आंतरशालेय वक्तृत्व…

अंनिस बेलापूर व नेरुळ शाखेच्यावतीने शहीद भगतसिंग वक्तृत्व स्पर्धा संपन्न

महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समिती, बेलापूर व नेरुळ शाखेच्यावतीने दरवर्षी शहीद भगतसिंग वक्तृत्व स्पर्धा घेण्यात येते, हे या स्पर्धेचे सहावे वर्ष…
महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीचे आगरकर पुरस्कार जाहीर
आगरकर पुरस्कार हेरंब कुलकर्णी यांना, तर जीवनगौरव पुरस्कार प्रभाकर नानावटी यांना जाहीर! श्रीपाल ललवाणी (पुणे), उषा शहा (सोलापूर), मतीन भोसले…
विचार रुजत आहेत…
१४ जुलै २०२३ रोजी अवकाशात झेपावलेले ‘विक्रम’ हे अवकाशयान २३ ऑगस्ट २०२३ रोजी चंद्रावर यशस्वीरीत्या उतरले. या ऐतिहासिक घटनेबद्दल भारतीय…

जेवढा पुरावा तेवढा विश्वास!

१४ जुलै २०२३ रोजी भारताने तिसर्‍या चंद्र-शोध मोहिमेअंतर्गत अवकाशात यान धाडले. त्या यानाच्या प्रवासाबद्दलची बातमी वाचत असताना एक दृकश्राव्य फीत…
१० वर्षं झाली.. वेदना ताजीच आहे अजून…
अंधश्रद्धा निर्मूलन हा शब्द ऐकून काहीजण दुखावतात... दुसर्‍या माणसांची, राज्यांची, धर्मांची अंधश्रद्धा दिसत नाही का? असं म्हणतात... दिसते ना.. दिसतेच..…
दाभोलकरांचे मारेकरी कुणाचे पाहुणे आहेत?
परभणी येथे डॉ. दाभोलकरांच्या स्मृतिदिनानिमित्त कवी इंद्रजित भालेराव यांनी केलेले भाषण... अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीचे संस्थापक नरेंद्र दाभोलकर यांना जाऊन २०…
चार्वाकाची गोष्ट
लै भारी गोष्ट हाय भावांनो. चार्वाकाची. चार्वाक, प्राचीन भारतातला पहिला समाज-सुधारक... त्याच्या बायकोच्या लक्षात येत नव्हतं की नवरा नेमकं का…
चिकित्सकवृत्ती व विवेकवाद यावर ब्राह्मण्यवादी विचारांचा हल्ला
विवेकीविचारांची मुळे आपल्या भूमीत पहिल्यापासूनच आहेत. जो कोणी विज्ञान आणि ज्ञानाकडे झुकला तो पारंपरिक कल्पनांना आव्हान देऊ लागला. एकदा का…
जट निर्मूलन फोटो प्रदर्शन
महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीच्यावतीने डॉक्टर नरेंद्र दाभोलकर यांच्या दहाव्या स्मृतिदिनानिमित्त पुण्यामध्ये १६ ऑगस्ट ते २० ऑगस्ट विविध कार्यक्रमांचे आयोजन करण्यात…
‘दाभोलकरांचे विचार घरोघरी’ मालिकेतील १२ पुस्तिकांचे लोकार्पण!
सावित्रीबाई फुले पुणे विद्यापीठात मा. कुलगुरुंच्या हस्ते महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीने शहीद डॉ. नरेंद्र दाभोलकरांचे विचार सामान्यातील सामान्य लोकांपर्यंत पोहोचावेत…
जादूटोणा विरोधी कायदा जनसंवाद प्रबोधन यात्रेची सुरुवात
डॉ. नरेंद्र दाभोलकर यांच्या दहाव्या स्मृतिदिनानिमित्त जादूटोणा विरोधी कायदा आणि सामाजिक बहिष्कार विरोधी कायद्याबद्दल प्रबोधन करण्यासाठी महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीतर्फे…
राज्यघटनेचे मूलभूत अधिकार आपले प्राणवायू – अ‍ॅड. अभय नेवगी
डॉ. नरेंद्र दाभोलकर यांच्या दहाव्या स्मृतिदिनानिमित्त महा. अंनिस आणि आय.एल.एस. विधी महाविद्यालय पुणे यांच्या संयुक्त विद्यमाने जादूटोणा विरोधी कायदा आणि…
माध्यम साक्षरता आपल्याला ध्रुवीकरणापासून वाचवेल
तंत्रज्ञानाच्या गैरवापराच्या काळात नागरिकांची माध्यम साक्षरता आपल्याला ध्रुवीकरणापासून वाचवेल - माध्यम तज्ज्ञांचे मत डॉ. नरेंद्र दाभोलकर यांच्या दहाव्या स्मृतिदिनानिमित्त "वैज्ञानिक…
समाजातील वैगुण्यावर भाष्य करून प्रबोधन करणारा विनोद प्रगतीचे लक्षण
- अंनिस विवेक जागर कार्यक्रमात कलाकारांचे चिंतन शहीद डॉ. नरेंद्र दाभोलकर यांच्या दहाव्या स्मृतिदिनानिमित्त "विवेक जागर” कार्यक्रम महाराष्ट्र अंनिसतर्फे साने…
डॉ. नरेंद्र दाभोलकर यांच्या खुनाचे सूत्रधार शोधा!
अंनिसची राज्यभर निर्दशने, मॉर्निंग वॉक, पुस्तक प्रकाशन कार्यक्रम संकलन : राहुल थोरात शाखा : सांगली डॉ. दाभोलकरांच्या खुनामागचे सूत्रधार शोधले…
सज्जन शक्तीला संघटीत करणे हीच डॉक्टरांना आदरांजली
२० ऑगस्ट २०२३ शहीद डॉ. नरेंद्र दाभोलकरांचा दहावा स्मृतिदिन! धर्म, जात, रूढी, परंपरा यांचा जबरदस्त प्रभाव, प्रचंड विषमतेने ग्रासलेल्या, अज्ञान,…
डॉ. नरेंद्र दाभोलकर खून तपासाची सद्य:स्थिती
२० ऑगस्ट २०२३ रोजी डॉ. दाभोलकरांच्या खुनाला दहा वर्षे पूर्ण होत आहेत. पहिले नऊ महिने महाराष्ट्र पोलिसांनी खुनाचा तपास केला,…
डॉक्टरांचा मला विज्ञानवाद, विवेकवाद भावला
नरेंद्र दाभोलकर यांच्या अंधश्रद्धा निर्मूलन चळवळीविषयी मी ऐकून होतो, पण जेव्हा दाभोलकरांची मी व्याख्याने ऐकली, त्यावेळी मी त्या सर्व चळवळीकडे…
दाभोलकरांच्याविषयी मनात घृणा होती पण…
एक काळ होता जेव्हा मी डॉ. नरेंद्र दाभोलकरांविषयी मनात अत्यंत घृणा आणि तिरस्कार बाळगून होतो. कदाचित, त्या काळात त्यांच्यासमोर जाण्याची…
नरेंद्र दाभोलकर : ऑरगॅनिक इंटेलेक्चुएल
२० ऑगस्ट २०१३ रोजी डॉ. नरेंद्र दाभोलकर यांची हत्या झाली तेव्हा मी दहावीत होतो. या हत्येनंतरच मला दाभोलकरांचे नाव माहीत…
दाभोलकरांच्यामुळे मी बदललो..!
मी जवळपास तीस वर्षांपूर्वी अंनिसचा कार्यकर्ता झालो. माझा जन्म एका सधन कुटुंबात झाला. फर्ग्युसन कॉलेजमधून शिक्षण केल्यानंतर वडिलांचा व्यवसाय सांभाळायला…
डॉक्टरांच्या खुनानंतर अस्वस्थ होऊन जटा निर्मूलनाचे काम जोमाने सुरू केले
मला तो दिवस अजूनही चांगला आठवतोय, १८ फेब्रुवारी २०१३. त्या दिवशी वर्तमानपत्रात पुणे शहर शाखेच्या कार्यकारिणी निवडीची बातमी आली होती.…
डॉ. दाभोलकरांचे वैज्ञानिक दृष्टिकोनाच्या सार्वत्रिकीकरणासाठी दिलेले योगदान आणि समकालीन प्रश्न
दहा वर्षापूर्वी, २० ऑगस्ट २०१३ ला आयसान धूमकेतू संदर्भात जनप्रबोधन मोहिमेच्या राष्ट्रीय स्तरावरच्या कार्यशाळेचे आयोजन बेंगलुरूच्या इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ अ‍ॅस्ट्रोफिजिक्स…
विवेकनिष्ठांची सातत्याने होत असलेली कोंडी व त्यांच्यासमोरील आव्हाने
२० ऑगस्ट २०१३ रोजी पुण्याच्या रस्त्यावर प्रसिद्ध विवेकवादी नरेंद्र दाभोलकर यांची झालेली हत्त्या ही देशासाठी एक धोक्याची घंटा होती. मॉर्निंग…
पाप आणि पुण्य
पाप कर्म म्हणजे निषिद्ध कर्म. हिंसा करणे, असत्य बोलणे, चोरी करणे, परस्त्री अगर परपुरुषाबरोबर शारीरिक संबंध ठेवणे, मद्यपान अगर व्यसन…
डॉ. नरेंद्र दाभोलकर यांच्या खुनाच्या सूत्रधारांना पकडण्याबाबत निवेदन
प्रति मा. जिल्हाधिकारी, जिल्हा : विषय : डॉ. नरेंद्र दाभोलकर यांच्या खुनाच्या सूत्रधारांना पकडण्याबाबत... महोदय, या २० ऑगस्ट २०२३ ला…
वैज्ञानिक दृष्टिकोन खतरे में…
वैज्ञानिक दृष्टिकोनाचा प्रचार, प्रसार आणि अंगीकार करणे प्रत्येक भारतीय नागरिकाचे कर्तव्य असल्याचे भारतीय राज्यघटनेत नमूद करण्यात आलेले आहे. पण प्रत्यक्षात…
गुणवत्तेच्या आडून गरीबांना शिक्षण नाकारण्याचा डाव
अंनिसच्या कार्यक्रमात युजीसीचे माजी चेअरमन डॉ. सुखदेव थोरात यांचे प्रतिपादन अं. नि. वार्तापत्राच्या जून २०२३ च्या ‘गुणवत्ताशाहीचे अवडंबर’ या विशेषांकाचे…

गुणवत्तेचे निकष वर्चस्ववादी वर्गाच्या सोयीचे

‘गुणवत्ताशाहीचे अवडंबर’ या अंधश्रद्धा निर्मूलन वार्तापत्राच्या विशेषांकाचे अतिथी संपादक आणि ज्येष्ठ शास्त्रज्ञ प्रभाकर नानावटी यांचे प्रास्ताविक... मान्यवर व मित्रांनो, नमस्ते!…

गुणवत्ता नसलेल्यांचे काय?

अंधश्रद्धा निर्मूलन वार्तापत्राने जून २०२३ चा आपला अंक हा ‘गुणवत्ताशाहीचे अवडंबर’ या विषयावर काढलेला आहे. एका वेगळ्या विषयावर हा अंक…
कोल्हापूर : धार्मिक दंगल नव्हे; हल्ले!
दंगल नव्हे, हल्ले! दिनांक सहा व सात जून रोजी कोल्हापुरात मुस्लिमांच्या विरोधात धार्मिक हिंसाचाराचा प्रयत्न झाला. तोडफोड, मालमत्तेचे नुकसान, दगडफेक…
धार्मिक दंगलीवर शाहू विचारांचा उतारा
राजर्षी शाहू महाराजांची कर्मभूमी असलेल्या कोल्हापूरमध्ये ७ जून रोजी झालेल्या दंगलीत अल्पसंख्याक समाजाच्या व्यवसायांचे व घरांचे मोठे नुकसान झाले. हा…
विवेकी विचारांना अग्रक्रम देणारे दिवाकर मोहनी यांचे निधन
विवेकवादी चिंतनाला वाहिलेल्या ‘आजचा सुधारक’ या मासिकाचे दीर्घकाळ संपादक असलेले दिवाकर मोहनी यांचे १९ जून २०२३ रोजी निधन झाले. मृत्युसमयी…
महाराजा सयाजीराव आणि मानवतावादी दानधर्म
आधुनिक भारतातील धर्मसुधारणेचा इतिहास तपासला असता त्यामध्ये समाजसुधारकांनी केलेली धर्म टीका आणि सुचवलेले उपाय आपल्याला भरपूर प्रमाणात आढळतात. ब्रिटिश काळात…

नीलकंठ चिंचवडे यांना आदरांजली

गोरगरीबांच्या मुलांना दर्जेदार शिक्षण मिळावे म्हणून अहोरात्र झटणारे पिंपरी चिंचवड शहरातील शिक्षण महर्षी नीलकंठ चिंचवडे यांचे नुकतेच निधन झाले. ते…
उत्क्रांतीवाद विरुद्ध निर्मितीवाद
परमेश्वराच्या इच्छेविना या जगातील एक पानही हलणार नाही, या पारमार्थिक (गैर) समजावर आधारलेल्या आपल्या देशातील समाजव्यवस्थेमध्ये ऐहिकतेला प्राधान्य देणारे १९…

स्वर्गु नरकु या वाटा । चोरांचिया ॥

विवाहप्रसंगी म्हटल्या जाणार्‍या मंगलाष्टकात नद्यांची यादी देणारा ‘गंगा सिंधु सरस्वती च यमुना’ हा श्लोक म्हटला जातो. या यादीमध्ये ‘चर्मण्वती’ या…

भ्रामक वास्तुशास्त्राविरुद्ध ठाणे अंनिसचा लढा..!

रोटी, कपड़ा और मकान या मानवाच्या मूलभूत गरजांपैकी एक म्हणजे ‘मकान’. मकान म्हणजे घर वा घर नावाची वास्तू. ही वास्तू…
विज्ञानातील नोबेल शलाका
डॉक्टर तेजस्विनी देसाई यांचे विज्ञानातील नोबेल शलाका पुस्तक नुकतेच प्रसिद्ध झाले आहे. त्या पदार्थ विज्ञान विषयात पीएच.डी. असून आपली प्राध्यापकी…

भोंदू मुलाणीबाबाचा भांडाफोड : रहिमतपूर पोलिसांची ‘महाअंनिस’च्या मदतीने कारवाई

करणी काढण्याच्या नावाने आर्थिक लूट करणार्‍या अंभेरी (ता. कोरेगाव) येथील भोंदूबाबा जंगू अब्दुल मुलाणी याला रहिमतपूर पोलिसांनी अटक केली. महाराष्ट्र…
रॅट रेसचा विळखा
बाजारीकरणात अमाप भांडवलाबरोबर मेरिटचेही फार मोठ्या प्रमाणात कौतुक केले जात असते. बौद्धिक क्षमता, परिश्रमातील सातत्य व इनोव्हेटिव्ह माइंड ज्यांच्याकडे आहे…
तथाकथित ‘मेरिट’चा (बौद्धिक क्षमतेचा) बागुलबुवा
मोहन हा मध्यमवर्गीय सुखवस्तू कुटुंबातील मुलगा आहे. त्याचे पालक सुशिक्षित आहेत. शहरातील चांगल्या शाळेत तो शिकतो. त्याला घरी अभ्यासाकरिता स्वतंत्र…
गुणवत्ताशाहीतून उफाळून येणारा असंतोष
-प्रताप भानू मेहता आपल्या देशाचाच विचार केल्यास मेरिट व आरक्षण हे एकमेकाच्या विरोधात शड्डू ठोकून उभे आहेत की काय असे…
आरक्षण : गुणवत्ता व कार्यक्षमतेस बाधक?
कोणत्याही वेळेस उच्चस्तरीय प्राण्यांच्या पेशीतील जवळजवळ ८० टक्के गुणसुत्रीय पदार्थ हे अक्रियाशील स्थितीत असतात. ही निष्क्रियता विशिष्ट पर्यावरणीय प्रभावाने पुर्नक्रियान्वीत…
विद्यार्थ्यांच्या जीवावर उठलेली गुणवत्ताशाही
-डॉ. पी. एम. याझिनी गुणवत्ता या शब्दाच्या संकुचित व्याख्येचे विघटन करावे लागेल, जेणेकरून आरक्षणाचा फायदा घेऊन शिकणार्‍या विद्यार्थांना अपात्र आणि…
गुणवत्तेचा (तथाकथित) ‘तटस्थ’पणा
-रजत रॉय कोलकाता येथील एका कॉलेजात जाधवपूर विद्यापीठातील प्रा. मरुना मुरमू यांच्या बाबतीत घडलेली एक घटना भारतातील शैक्षणिक संस्थातील जाती…
गुणवत्तेचे मिथक
-राहुल माने मेरिट या शब्दाला जन्म दिलेले मायकेल यंग (१९१५-२००२) यांना गेल्या शतकातील सर्वात महान व्यावहारिक समाजशास्त्रज्ञ असे म्हटले जाते.…
राजर्षी शाहू महाराजांचे गुणवत्ता धोरण
-प्राचार्य विलासराव पोवार राजर्षी छत्रपती शाहू महाराज १८९४ साली गादीवर आले आणि सुरुवातीपासूनच त्यांना गुणवत्ता डावलत असल्याच्या आरोपाला सामोरे जावे…
सजीव सृष्टीची उत्क्रांती
९९ वर्षापूर्वी महाराज सयाजीराव यांनी प्रकाशित केलेले पुस्तक -प्रा. दिनेश पाटील भारत सरकारच्या केंद्रीय संस्थेच्या ‘घड्याळाचे काटे’उलटे फिरवण्याच्या या उत्क्रांती…
कुलगुरू राम ताकवले यांना भावपूर्ण आदरांजली
अंधश्रद्धा निर्मूलन समिती महाराष्ट्र ट्रस्टचे विश्वस्त आणि महाराष्ट्रातील एक प्रमुख शिक्षण तज्ज्ञ कुलगुरू राम ताकवले सर यांचे १३ मे २०२३…
जरा डोळस होऊ या
डोळसपणासाठी अंधत्वाचा चष्मा काढायला लावणारे डॉ. शरद अभ्यंकर -कॉ. अजित अभ्यंकर ज्ञान हाच एकमेव सद्गुण असल्याचे तत्त्व ठासून मांडणार्‍या प्रख्यात…
सत्यशोधक विवाह : संपदा-अभिनव, विवेक-सुवर्णा, आदित्य-अर्चना
संविधान सोबत घेऊन वधू-वरांचे आगमन अन् पुस्तकांचा रुखवत सांगलीतील सत्यशोधक विवाहात महापुरुषांचे स्मरण वधू- वरांवर फुलांच्या पाकळ्यांचा वर्षाव होत होता.…

चला उत्क्रांती समजून घेऊया! – अं.नि.स. राबवणार प्रबोधन अभियान

‘चला उत्क्रांती समजून घेवूया अभियानामध्ये काय असेल? उत्क्रांती विषयावर शालेय मुलांच्यासाठी पुस्तिका प्रकाशित करणे. विज्ञान शिक्षकांच्यासाठी उत्क्रांती विषयावर कार्यशाळा NCERT…

उत्क्रांतीचा सिद्धांत मानवी जीवन उत्पत्तीचे रहस्य उलगडतो – डॉ. हमीद दाभोलकर

- ‘अंनिस’च्या ‘चला उत्क्रांती समजून घेऊया’ अभियानाची सुरुवात नुकताच एनसीईआरटीने विज्ञानाच्या पाठ्यपुस्तकातून डार्विनचा उत्क्रांती सिद्धांत वगळण्याचा निर्णय घेतला. त्याच्या निषेधार्थ…

कवठेमहांकाळ येथे मांत्रिकाच्या मारहाणीत शाळकरी मुलाचा मृत्यू

अंनिसच्या प्रयत्नाने मांत्रिक आप्पासाहेब कांबळे याचेवर गुन्हा दाखल सांगली जिल्ह्यातील कवठेमहांकाळ तालुक्यातील इरळी गावातील आर्यन दीपक लांडगे हा १४ वर्षीय…
बुवा शरण मानसिकतेचे बळी
महाराष्ट्र सरकारचा प्रतिष्ठेचा मानला जाणारा ‘महाराष्ट्र भूषण’ हा नागरी पुरस्कार निरुपणकार अप्पासाहेब धर्माधिकारी यांना त्यांच्या आध्यात्मिक आणि सामाजिक कार्याबद्दल १६…
मंत्राची पॉवर दाखवणार्‍या डॉ. मेहता यांना अंनिसचे आव्हान!
ऑरा! बॉडी चक्रा!! मंत्रा एनर्जी!!! ही आहेत सुटाबुटातल्या मांत्रिकांची आधुनिक साधने. बुवाबाजी करण्यासाठीची. मोबाईल-नेट-सोशल मीडिया-चॅट जीपीटी.. असं सारी काही वैज्ञानिक…
‘सीबीएसई’च्या पाठ्यपुस्तकातून डार्विनचा उत्क्रांतीचा सिद्धांत वगळण्यास १८०० शास्त्रज्ञांचा विरोध
National Council of Educational Research and Training (NCERT) ने अलीकडे Central Board of Secondary Education (CBSE) च्या पुढील वर्षाच्या नवीन…
वादविवादाच्या भोवर्‍यात डार्विनवाद व मानवी स्वभाव
डार्विनवादाचे विश्लेषण करणार्‍यांचे स्थूलमानाने चार गट पाडता येतात : एक गट उघडउघड उत्क्रांतिवादाला विरोध करणारा; दुसरा गट ‘मन-प्रथम’ व डार्विनवादाविषयी…
गो-मूत्र : समज व वास्तव
जगभरातील अनेक संस्कृतीमध्ये उपयुक्त पशूंचे पालन गत काळापासून सुरू आहे. परिसरातील उपयुक्त पशू गाय, म्हैस, रेनडिअर, कांगारू, शेळी, मेंढीविषयी काही…
नरेंद्र दाभोलकर : चित्र, शब्ददर्शन
अंधश्रद्धा निर्मूलन समिती ही केवळ एक संघटना नाही. तो केवळ एक विचार नाही, "संपूर्ण समाजाला विज्ञानाच्या, विवेकवादाच्या तर्कशीलतेच्या अनुभवातून शिकण्याच्या…
अदृश्य भारत : सडलेल्या वास्तवाशी सामना
आपल्याकडच्या वस्त्यांची नावं बर्‍याच गोष्टींची निदर्शक असतात. आर्य चाणक्य नगर, विजयनगर, महावीर नगर वगैरे नावावरून लक्षात येतं, इथे साधारण कोण…

विविध शाखा – विविध उपक्रम

अमावास्येच्या रात्री वडणगे स्मशानभूमीत अवकाश दर्शन कार्यक्रम दिनांक १९ एप्रिल रोजी सहायक आयुक्त, समाज कल्याण, कोल्हापूर व ग्रामपंचायत वडणगे, तालुका…
वायकोम सत्याग्रहाची शताब्दी
वायकोम सत्याग्रहाने काय दिले? तर वायकोम सत्याग्रह केरळमधील लोकशाहीवादी राजकारणाचा दूत ठरला. शोषित जातींनी आधीच दिलेली मुक्तपणे वावर करण्याच्या अधिकाराची…

अध्यात्मातली भेसळ

आई दारात बसून मुलांची वाट पाहात होती. आदीच्या शाळेतले किरण सर खूप उत्साही! त्यांनी पोरांना सुमंगल पंचमहाभूत लोकोत्सव पाहायला नेले…

वेद केले फोल

गीता हेच वेदांचे मूळ आहे, या आपल्या सिद्धांताचे स्पष्टीकरण करताना ज्ञानेश्वर माउली पुढे म्हणतात - जें न नशतु स्वरूपें ।…
के. डी. खुर्द : पर्यावरणपूरक उपक्रमांचे अग्रदूत
महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समिती, कोल्हापूरचे ज्येष्ठ कार्यकर्ते के. डी. खुर्द अर्थात काशिनाथ दत्तात्रय खुर्द यांचे नुकतेच दिनांक १९ एप्रिल रोजी…
के. डी. खुर्द सर – माझे प्रति दाभोलकर!
२००७ हे वर्ष असावं. कोल्हापूरमधील कृषि महाविद्यालयात पदवीचं शिक्षण घेत असताना महाविद्यालयीन मित्र-मैत्रिणी आध्यात्मिक बुवाबाजीला बळी पडताना पाहून उद्विग्न अवस्थेत…
अंधश्रद्धा निर्मूलन आणि जाती अंत हे दोन्ही लढे एकमेकांना पूरक – डॉ. सूरज येंगडे
अंनिवाच्या डॉ. आंबेडकर विशेषांकाचे प्रकाशन "जात हीच एक अंधश्रद्धा आहे आणि अंधश्रद्धा ही जातिव्यवस्थेच्या विषम चौकटीत आणखी शोषक बनत जाते.…
जातिअंताची ही लढाई बुद्धिवंतांच्या संस्थापासून ते वस्त्या-वस्त्यांपर्यंत लढण्याची गरज!
१२ फेब्रुवारी रोजी मुंबईतील पवईच्या आयआयटीत दर्शन सोळंकी नावाच्या केमिकल इंजिनिअरिंगच्या पहिल्या वर्षाला शिकत असलेल्या १८ वर्षांच्या दलित विद्यार्थ्याने आपल्या…
डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांचे बंधुत्वाविषयीचे विचार
महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निमूर्र्लन समिती आयोजित ‘अंनिवा वार्षिक विशेषांक’ प्रकाशन सोहळ्याच्या निमित्ताने मा. न्या. हेमंत गोखले (सर्वोच्च न्यायालयाचे निवृत्त न्यायमूर्ती) यांचे…
निमित्त : फुले आंबेडकर जयंती
११ एप्रिलला म. जोतिबा फुले यांची जयंती तर १४ एप्रिल भारतरत्न डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांची जयंती. आधुनिक युगप्रवर्तक क्रांतिकारी प्रबोधनाचे…
सामाजिक व आर्थिक न्यायाची ही लढाई एकत्र लढू!
- क्षमा सावंत (सिअ‍ॅटल, अमेरिका) -संवादक : उदय दंडवते (अमेरिका) २१ फेब्रु. २०२३ या दिवशी सिअ‍ॅटल शहर परिषदेत जातींवर आधारित…
प्रगतीचे स्वप्न आणि शिक्षणाचा बाजार!
महाराष्ट्र टाइम्सच्या ११ मार्च २०२३ च्या एका बातमीनुसार गेल्या पाच वर्षांत महाराष्ट्रातील आश्रमशाळांमधून जवळपास एक हजार मुलांचा मृत्यू झालेला आहे.…
भोंदूगिरीचे जागतिकीकरण आणि नित्यानंदांचे चमत्कार!
स्वामी नित्यानंद हा स्वयंघोषित बाबा हा भारताचा फरार संशयित गुन्हेगार आहे. या स्वयंघोषित बाबावर लहान मुलींना पळवून नेण्याचा आणि डांबून…
होळीची पोळी वाटपाचा उपक्रम उत्साहात संपन्न
दरवर्षीप्रमाणे याही वर्षी ‘होळी करा लहान, पोळी करा दान’ हा उपक्रम पुणे जिल्ह्यात अनेक ठिकाणी संपन्न झाला. त्याचा वृत्तांत. पिंपरी-चिंचवड…
डार्विनच्या सिद्धांताची सत्यासत्यता
डार्विनने मांडलेला सिद्धांत खरोखरच धोकादायक आहे का, याचीही शहानिशा करावी लागेल. सैद्धांतिक स्वरूपात धोका असल्यास घाबरण्याचे कारण नाही. मुळातच सिद्धांत…
ज्ञानेश्वर माऊलींची ‘कोपर्निकसन’ क्रांती
व्यक्तीच्या जीवनाला अर्थ प्राप्त होण्यासाठी जशी समाजाची आवश्यकता असते, त्याचप्रमाणे समाज धारणेसाठी धर्म आवश्यक असतो, असे प्रतिपादन गांधीजी व डॉ.…
करणीच्या संशयातून वृद्धाचा खून
नांदेड अंनिसच्या प्रयत्नाने जादूटोणाविरोधी कायदा लावला ३ मार्च २०२३ रोजी भाऊराव मोरे प्रधान सचिव नायगाव अंनिस यांनी व्हॉट्सअ‍ॅपवर पाठविलेल्या ‘जादूटोणा,…
‘कसोटी विवेकाची’ प्रदर्शनाला पुणेकरांचा उत्स्फूर्त प्रतिसाद
फ्रेंडस् ऑफ दाभोलकर आणि परिवर्तन संस्था निर्मित ‘कसोटी विवेकाची’ या डॉ. नरेंद्र दाभोलकरांच्या जीवनकार्य व विचारांवर आधारित, चित्र, शिल्प, कला…
नाशिककरांचा प्रदर्शनास उत्स्फुर्त प्रतिसाद
छंदोमयी दालन, कुसुमाग्रज स्मारक, गंगापूर रोड, नाशिक येथे दि. ३ मार्च ते ६ मार्च २०२३ कसोटी विवेकाची या प्रदर्शनाचे आयोजन…
नरेंद्र दाभोलकर चित्र, शिल्प कला प्रदर्शन छत्रपती संभाजीनगरात
दाभोलकरांचे विचार समाजात रुजवणे गरजेचे - अरविंद जगताप दाभोलकरांचे विचार समाजात रुजवणे महत्त्वाचे आहे. त्यासाठी लेखणीचा फाँट कमी होऊ देऊ…

महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समिती चळवळीत सहभागी होण्याचे आवाहन

सभासद नोंदणी अभियान (मार्च ते मे २०२३) महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समिती ही महाराष्ट्रात गेल्या तीन दशकांच्याहून अधिक काळ संघटितरित्या अंधश्रद्धा…
आंतरराष्ट्रीय महिला दिनाच्या निमित्ताने…
सामाजिक परिवर्तनाच्या लढाईत प्रबोधन, प्रत्यक्ष संघर्ष, विधायक कामे ही साधने आहेतच; पण त्याच्या जोडीला कायदा हेही एक साधन आहे. या…
त्र्यंबकेश्वर : नाव देवाचे; पण गाव कुणाचे?
त्र्यंबकेश्वर देवस्थानातील शिवपिंडीवर बर्फ जमा झाल्याचा ‘चमत्कार’ घडल्याचा दावा रीतसर भांडाफोड होऊन हा चमत्कार बनावट असल्याचे निष्पन्न झाले आहे. महाराष्ट्रात…
रुद्राक्षाचे गौडबंगाल
रूद्राक्षाच्या चमत्कारासाठी ‘रुद्राक्षाचे मुख’ नावाची एक संकल्पना निर्माण केली गेली. एकमुखी रुद्राक्षाने धैर्यवानता येते, ४ व ६ मुखीने बुद्धिमत्ता वाढते…
डार्विनचा क्रांतिकारक सिद्धांत
एका सुप्रसिद्ध वैज्ञानिकाच्या मते डार्विन यांनी लिहिलेले ‘ओरिजिन ऑफ स्पीसीज’ (१८५९) हे शोधनिबंधवजा पुस्तक प्रसिद्ध होण्यापूर्वीच्या मानवाबद्दलच्या सर्व कल्पना अत्यंत…
‘अलक्षित’ विवेकवादी विदुषी : महाराणी चिमणाबाई
८ मार्च, जागतिक महिलादिनानिमित्त विशेष लेख... एकोणिसाव्या शतकाचा उत्तरार्ध आणि विसाव्या शतकाचा पूर्वार्ध अशा जवळजवळ शतकाचा कालखंड हा स्त्रीसुधारणा आणि…
महिलांच्या आयुष्यातील गुंते सोडवणारी जटानिर्मूलनवाली नंदिनीताई
महाराष्ट्रात जटानिर्मूलन, देवदासी प्रथेला विरोध आदी समाजसुधारणेचे काम स्वातंत्र्यपूर्व काळापासून केले जात आहे. स्वातंत्र्यानंतर ही पुरोगामी चळवळीतील कार्यकर्त्यांनी याबाबत आवाज…
२०३५ चा महाराष्ट्र आणि शिक्षणक्षेत्रापुढची आव्हानं
१९७५ नंतर शिक्षणाचं सार्वत्रिकीकरण वेगानं झालं आणि १९९०-९१ च्या जागतिकीकरणानंतर तर परिस्थिती खूप बदलली. आर्थिक आणि सामाजिकदृष्ट्या वंचित समाजातली, तळागाळातली…

ज्ञानदेवें रचिला पाया

संत तुकाराम महाराजांच्या शिष्या संत बहिणाबाई यांनी भागवत धर्माचा इतिहास एका अभंगात वर्णन केला आहे. तो सुप्रसिद्ध अभंग असा -…
विज्ञानयुगातील ‘अविज्ञान’
सांगली येथील मथुबाई गरवारे कन्या महाविद्यालयातून इतिहासाचे अध्यापन करून निवृत्त झालेले प्रा. सी. बा. माणगावकर यांनी राष्ट्रीय सेवा योजना (एन.एस.एस.)…
काऊ हग डे
"आई, व्हॅलेंटाईन डे म्हणजे काय गं?” वीराने आजीला विचारले. "आधी सॅक बाजूला ठेव! हात-पाय धू!” तिला उत्तर मिळाले. वीराने पाठ…

फॅन्टम

आम्ही जेव्हा मेडिकल कॉलेजमध्ये होतो तेव्हा एमबीबीएसचा प्रत्येक वर्ग दीड वर्षाचा असे. पाहिल्या दीड वर्षाच्या वर्गात आम्हाला तीन विषय शिकवले…
मालवण येथे ‘अंनिस’ची राज्य कार्यकारिणी बैठक उत्साहात संपन्न
कोकण किनारपट्टीवरील अंधश्रद्धा दूर करण्यासाठी ‘अंनिस’ने काम करावे - लक्ष्मीकांत खोबरेकर कोकण किनारपट्टीवरील मच्छिमार व्यवसाय सध्या मोठ्या संकटात सापडला आहे.…
जादूटोणाविरोधी कायदा देशपातळीवर लागू करावा!
महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीची राज्य कार्यकारिणीमध्ये मागणी. मालवण येथे अंनिसच्या राज्यकार्यकारिणी बैठकीत पुढील सहा महिन्यांच्या कामकाजाबाबत चर्चा करून जे निर्णय…
जादूटोणाविरोधी कायद्याची परिणामकारक अंमलबजावणी हवी!
केवळ महाराष्ट्रालाच नव्हे, तर संपूर्ण देशालाच संत समाजसुधारकांची मोठी परंपरा आहे. या संतांनी संपूर्ण समाजाला समता, बंधुता, परोपकार, प्रेम, माया,…
‘पतंजली’ची जाहिरात आणि आम्ही भारताचे लोक
रविवारची भली सकाळ. उठलो. चहासोबत पेपर हातात घेतला आणि सकलज्ञाता, विविधौषधीशिरोमणि, भारतारोग्यत्राता म्हणवणार्‍या कोणा जटाधराने दिलेली, ‘अ‍ॅलोपॅथीद्वारे पसरवण्यात आलेले असत्य’…
महाराजा सयाजीराव आणि विठ्ठल रामजी शिंदे
भारतीय समाजातील अंत्यज संबोधल्या गेलेल्या समूहाला जातिव्यवस्थेने निर्माण केलेल्या अस्पृश्यतेचे ‘चटके’ सोसावे लागले. या समाजघटकांवर होणारा अन्याय दूर करून त्यांना…
जादूटोणा-भूत भानामती बंदी कायद्यास विरोध कुणाचा आणि का?
२० फेब्रुवारी शहीद कॉम्रेड गोविंद पानसरे यांचा ८ वा स्मृतिदिन! १६ फेब्रुवारी २०१५ ला सकाळी फिरायला गेले असताना सनातन्यांनी गोळ्या…
शाळाबाह्य मुले : एक गंभीर समस्या
शिक्षण कशासाठी हवे? खरे तर यावर नव्याने काही सांगावे असे नाही. परंतु गेल्या तीन-चार दशकांत केवळ उपजीविकेचे साधन, हे शिक्षणाचे…
डार्विन: तत्त्वज्ञ की वैज्ञानिक?
‘उत्क्रांती : एक वैज्ञानिक अंधश्रद्धा’ या डॉ. अरुण गद्रे यांच्या पुस्तकावरून बरेच वादंग उठले. त्या पुस्तकातील मांडणीची चिरफाड करणारे दोन…
होय होय, वारकरी…
पंढरीच्या वारीमध्ये मोठ्या प्रमाणात तरुण-तरुणी सहभागी होत असतात. हे तरुण-तरुणी येथे काय करत आहेत, असा प्रश्न आपल्या मनाला पडू शकतो.…

वीरा – द विनर आणि नागेश्वर बाबा

शाळेला सलग दोन दिवस सुट्ट्या! आदी, स्वरा आणि वीरा दप्तराशी खेळत, दोन दिवस काय करावे याचे नियोजन करत होते. "सुट्टीच्या…
बायकांत पुरुष लांबोडा
‘बायकांत पुरुष लांबोडा’ हे आहे पुस्तकाचे नाव. आहे की नाही अफलातून? त्याच्या लेखकाचे नाव आहे, डॉ. शंतनू अभ्यंकर. हा आणखीच…
ते गैरसमज नव्हते आणि सत्यही नव्हते!
माझी इंटर्नशिप संपल्यावर मी मनोविकार विभागात रिसर्च को-ऑर्डिनेटर म्हणून काम स्वीकारले. तिथे सुमारे सहा महिने काम केल्यावर मला मानसिक आजारांविषयी…

दंड न भरणार्‍या महिलेवर जातपंचांचा हल्ला

दि. ९ जानेवारी २०२३ पुसेगाव येथे पारधी समाजाकडून जातपंचायत बसणार आहे याची बातमी काल रात्री उशिरा समजली. मग आज दुपारी…
चित्र शिल्पातून दाभोलकर जिवंत!
सांगलीत कसोटी विवेकाची नरेंद्र दाभोलकर चित्र शिल्प कला प्रदर्शन उत्साहात संपन्न... दिवस पहिला : उद्घाटन सत्र सर जे. जे. स्कूल…
डॉ. नरेंद्र दाभोलकर चित्र-शिल्प प्रदर्शनाला कोल्हापुरात उदंड प्रतिसाद!
कोल्हापूरमध्ये एक ते पाच जानेवारी २०२३ या कालावधीत महा. अंनिस कोल्हापूर आणि ‘फ्रेंड्स ऑफ दाभोलकर’ यांच्या वतीने दाभोलकरांच्या जीवनावर आधारित…

एैसे कैसे झाले भोंदू!

प्रिय सिद्धीसम्राट बागेश्वर महाराज, महाराज तुमच्या सिद्धीसोबत आपण सारे नाचू या गावागावातील भ्रष्टाचार तुमच्यासोबत वाचू या भ्रष्ट अधिकार्‍यांच्या बेडरूममधील नोटांची…
एन. डी. सरांच्या पहिल्या स्मृतिदिनानिमित्त अभिवादन!
१७ जानेवारी २०२३, एन. डी. सरांचा पहिला स्मृतिदिन! महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीच्या स्थापनेपासूनच एन. डी. सर समितीचे अध्यक्ष होते. एन.…
उत्क्रांती : हा एक वैज्ञानिक सिद्धांतच!
डॉ. अरुण गद्रे एक संवेदनशील, समाजभान असणारे डॉक्टर आणि लेखक म्हणूनही आपणा सर्वांना परिचित आहेत. ते माझे मित्र आहेत. त्यांचे…
विज्ञानविरोधी आणि अंधश्रद्धाजनक पुस्तक!
‘उत्क्रांती : एक वैज्ञानिक अंधश्रद्धा’ हे अरुण गद्रे यांचे पुस्तक. त्याला मिळालेला शासन पुरस्कार आणि त्या निमित्ताने छापून आलेले लेख…
लव्ह जिहाद : भ्रम आणि वास्तव
पंछी, नदियाँ, पवन के झोंके कोई सरहद ना इन्हें रोके सरहदें इंसानों के लिए हैं सोचो तुमने और मैंने क्या…
पंढरीची वारी
ख्यातनाम समाजशास्त्रज्ञ इरावती कर्वे यांनी असं म्हटलंय,"वारीला येणार्‍या लोकांचं राष्ट्र म्हणजे महाराष्ट्र.” महाराष्ट्रातील समाजाचे एकत्र दर्शन घ्यायचे असेल तर वारीसारखे…
सुनील देशमुख : अंधश्रद्धा निर्मूलन चळवळीचा सच्चा मित्र
सुनील देशमुख यांचे दुःखद निधन अगदी अनपेक्षित म्हणावे असे होते. डिसेंबरच्या १० तारखेला त्यांच्याशी फोनवर संवाद झाला होता, तेव्हा त्यांना…
चळवळीचे वकील : आपटेदादा
वयाच्या ९७ व्या वर्षीही सदाबहार, संयमी, प्रत्येक बाबतीत कार्यकारणभाव, वैज्ञानिक दृष्टिकोन विवेकाने शोधणारे, जगणारे अ‍ॅड. राम आपटेदादा! त्यांनी बेळगाव येथे…
वीरा द विनर!
ईरा, वीरा, स्वरा मागे राहिल्या. पण आदी मात्र पळत- पळत पुढे आला. पाठीचे दप्तर काढत त्याने आजीला माहिती दिली "आई!…
‘चला… व्यसनाला बदनाम करूया!’
‘द - दुधाचा, द - दारूचा नव्हे’ हे अंनिसचे अभियान राज्यभर साजरे ३१ डिसेंबर म्हणजे वर्षाचा शेवटचा दिवस. त्या रात्री…
नीलेश घरत : समर्पित कार्यकर्ता
"अरे भोईर, माझ्या मित्र परिवारातील एक व्यक्ती गंभीर आजारी आहे. मी तिच्या सोबतच दवाखान्यात आहे सध्या. आठवडाभरानंतर आपण जिल्हाभरात संघटना…
महाराष्ट्रातील पहिले करणी-भानामती उपचार व संशोधन केंद्र परभणीमध्ये सुरू
मी ससून हॉस्पिटलमध्ये मानसोपचार विभागात ज्युनिअर रेसिडेंट म्हणून रुजू होऊन तीन चार दिवसच झाले होते. डॉ. अमोल देशमुख सरांनी मला…
‘अंनिस’ने घेतलेल्या रील्स स्पर्धेला उत्स्फूर्त प्रतिसाद
११ सप्टेंबर २०२२ रोजी नागपूर येथे राज्य कार्यकारिणीच्या बैठकीत सोशल मीडिया विभागाची चर्चा सुरू असताना ‘अंनिस’ने रील्स स्पर्धा घ्यावी, अशी…
मानवतावादी विज्ञाननिष्ठ : आर्डे सर
वार्षिक अंकातील मजकुराबद्दलची चर्चा, तयारी सुरू होती. आर्डे सरांचे ‘लढे विवेकवादा’चे पुस्तक प्रकाशनाच्या मार्गावर होते. त्या पुस्तकाला सरांनी लिहिलेली प्रस्तावना…
नव्या ‘गुरुबाजी’चे मायाजाल अर्थात गुरूविण कोण चुकवील वाट!
अंधश्रद्धा निर्मूलन वार्तापत्राची धुरा प्रा. प. रा. आर्डे सरांनी गेली ३३ वर्षे वाहिली. प्रथम सहसंपादक, नंतर संपादक व अखेर सल्लागार-संपादक…
‘पप्पा, तुम्ही हे जग सुंदर करून गेलात!’
"पप्पा, तुम्ही दाखवलेल्या विवेकवादाच्या प्रकाशात मी माझ्या जीवनाची वाटचाल पुढे चालू ठेवणार आहे. तुमच्या वैचारिक वारसदारांसोबत मी देखील ‘अंनिस’ची एक…
विवेकवादाचा समग्र इतिहास
प्रा. प. रा. आर्डे यांच्या ‘लढे विवेकवादाचे’ या पुस्तकाचे उपशीर्षक ‘विवेकवादाचा इतिहास, तत्त्वज्ञान, संघर्ष आणि चरित्र यांची रोमांचक सफर’ असे…
ओरिसातील विवेकवादी चळवळ आणि तेथील चेटकीण कुप्रथा
"पशुबळी देऊ नका, सण-समारंभावर वायफळ खर्च करू नका!” - सम्राट अशोक यांचा शिलालेख (धौली, भुवनेश्वर) दोन हजार वर्षांपूर्वी सम्राट अशोकांनी…
केऊंझरमधील चेटकीण बळींचे अनोखे स्मारक
जगभरात अनेक प्रतिष्ठित नेत्यांची, संत-समाजसुधारकांची स्मारके तयार केली जातात. परंतु चेटकीण प्रथेच्या बळी पडलेल्या पीडित महिलांचे अनोखे स्मारक ओरिसा पोलिसांनी…
जगन्नाथ पुरी मंदिर:चमत्कार आणि वास्तव
जगन्नाथ पुरी भेट : १५ ऑटोबरला आम्ही जगन्नाथ पुरीत पोचलो. पुरी मंदिराविषयी चमत्काराच्या अनेक दंतकथा आम्ही ऐकल्या होत्या. ऑनलाइन व्हिडिओ,…
‘कसोटी विवेकाची’ का आणि कशासाठी?
‘फ्रेंड्स ऑफ दाभोलकर’ यांच्यावतीने नुकतेच मुंबई येथे डॉ. नरेंद्र दाभोलकर कला प्रदर्शन पार पडले. यातील कलाकृती जे. जे. स्कूल ऑफ…
एकोणिसाव्या शतकातील समाजसुधारणांची वाटचाल : एक संक्षिप्त आढावा
मागील शतकातील नवीन पिढीला आपल्या धर्मविचारांतील दोष ठळकपणे दिसू लागले. जातिभेदावर आधारलेली समाजरचना व काही जातींवर सतत होत असलेला अन्याय…
‘अंनिस’चा आधारस्तंभ कार्यकर्ता : डॉ. अरुण बुरांडे
महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीच्या भोर शाखेचे ज्येष्ठ क्रियाशील कार्यकर्ते, पुणे जिल्हा ‘अंनिस’चे अध्यक्ष, निवृत्त वैद्यकीय अधिकारी डॉ.अरुण बुरांडे यांची मुलाखत…
पशुपालनातील अंधश्रद्धा व परिणाम
सुरुवातीच्या काळात पशुवैद्यांची, पशुवैद्यकीय दवाखान्यांची अपुरी संख्या; त्यामुळे विविध गावठी उपचार करणार्‍या लोकांवर पशुपालकांना अवलंबून राहावे लागत असे. शिक्षणाचा अपुरा…
पुरोगामी ‘उपेक्षे’चे धनी : कृष्णराव अर्जुन केळुसकर
साधे हायस्कूल शिक्षक असणारे केळुसकर आयुष्यभर ज्ञानमार्गी राहिले. व्यावहारिक जबाबदार्‍या वगळता आयुष्यातील प्रत्येक क्षण त्यांनी व्यासंगात घालवला. केळुसकरांनी आपल्या जीवनात…
सध्याचे सत्यशोधक
सध्याच्या परिस्थितीत, सत्यशोधकांनी जागतिक घडामोडींचा, निरनिराळ्या धर्मांचा आणि शास्त्रांचा अभ्यास करून आणि अशा परिस्थितीत मानवी समाजाची सर्वांगीण सुधारणा करण्याकरिता काय…
कॉम्रेड कुमार शिराळकर : माणूसपणाच्या वाटेवरचा प्रवासी
मार्क्सवादामध्ये ‘डी क्लास’ नावाची एक संज्ञा आहे. ‘डी क्लास’ झाले पाहिजे, असे नेहमी म्हटले जाते. याचा अर्थ तुम्ही जर वरच्या…
सनातन समाजाची चिकित्सा करत त्याला विवेकनिष्ठ नि विज्ञाननिष्ठ बनवणं, हेच ‘अंनिस’चे कार्य
डॉ. सुनीलकुमार लवटे यांना महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीने सन २०२० चा ‘सुधारक’कार गोपाळ गणेश आगरकर राज्यस्तरीय पुरस्कार देऊन त्यांनी केलेल्या…
देवाचे अस्तित्व आणि येशूचे चमत्कार सिद्ध करण्यासाठीचे (अ) वैज्ञानिक समर्थन
७ मे २०२२ रोजी पुणे कॅम्प भागातील नेहरू हॉल येथे ‘बायबल : वास्तविक तरंग - बायबलने हे जग कसं बदललं’…
मिड ब्रेन अ‍ॅक्टिवेशन आणि वीरा द विनर!
शाळेचे सभागृह खचाखच भरले. विद्यार्थ्यांबरोबर पालकांनाही बोलावलेले होते. स्पर्धेच्या युगात आपले मूल मागे राहू नये, म्हणून अनेक उपाय योजणारे उत्साही…
मॅग्नेट थेरपी आणि वीरा द विनर!
प्रिन्सिपॉल सर वर्गात आले. ‘गुड मॉर्निंग, सीट डाऊन’ वगैरे झाल्यावर त्यांनी एक सूचना सांगितली. "उद्या आपल्या शाळेत ‘मॅग्नेट थेरपी’वर व्याख्यान…

तीन- तेरा -तेवीस… आणि वीरा द विनर!

कोरोनानंतर शाळा सुरू झाली. दोन वर्षांनी परिसर गजबजला! मुले आणि शिक्षकांमध्ये उत्साह संचारला! पुन्हा एकदा भिंती बोलू लागल्या! फळे रंगू…
‘मोशो’च्या ११ लघु बोधकथा
| १ | सहनशक्ती बादशहाने वजीराला विचारले, "राज्यकर्त्याची सगळ्यांत मोठी ताकद कशात असते?” वजीर म्हणाला, "प्रजेच्या सहनशक्तीत आणि चतुर राज्यकर्ता…
उमेद वाढवणार्‍या खुणा
इराणमध्ये हजारो महिला ‘जन-जिंदगी-आजादी’ असा उद्घोष करत ‘हिजाब’च्या सक्तीविरुद्ध आंदोलन करत आहेत. कट्टर धार्मिकता आणि वंशवादाकडे झुकणार्‍या प्रवृत्ती जगभर वाढत…
‘हिजाबसक्ती’ विरोधात लढणार्‍या स्त्रिया
अगर हिजाब नोचोंगे, तो हिजाब के साथ हूँ | और अगर हिजाब थोपोगे, तो हिजाब के खिलाफ हूँ | इराणमधील…
दवा आणि दुवा प्रकल्प
सैलानी बाबा दर्गा परिसरात ‘महाराष्ट्र अंनिस’चा पथदर्शी प्रयोग सैलानी बाबा, ज्यांना हजरत अब्दुर रहमान शाह सैलानी रहमतुल्ला अलैह (१८७१-१९०६) या…
दवा-दुवा प्रकल्प सैलानीबाबा दर्गा परिसरासाठी पथदर्शी
दवा-दुवा प्रकल्प सैलानीबाबा दर्गा परिसरासाठी पथदर्शी - जिल्हाधिकारी आर. राममूर्ती महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समिती, परिवर्तन आणि मातृभूमी फौंडेशन यांनी सुरू…
भारतातील धर्मकलह
चार्वाकवादाचा र्‍हास होण्याऐवजी तो प्राचीन काळातच भारतात रुजून विकसित झाला असता, तर पाश्चात्य देशांच्या अगोदरच भारतात विज्ञानाचा जन्म आणि प्रसार…
वारकरी महिला संतांची अभिव्यक्ती
महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीच्या वतीने आषाढी एकादशीच्या निमित्ताने ‘वारी विवेकाची’ या व्याख्यानमाले अंतर्गत ‘वारकरी संत महिलांची अभिव्यक्ती’ या विषयावर सुषमा…
नरेंद्र दाभोलकर यांचे सहकारी जगूबाबा गोरड यांचे निधन
अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीचे माणदेशाचे क्रियाशील ज्येेष्ट कार्यकर्ते जगूबाबा गोरड (रा. कापूसवाडी, ता. माण) यांचे हृदय विकाराच्या झटक्याने रविवारी सायंकाळी पाच…
डॉ. कमल रणदिवे : कर्करोगाशी झुंजणारी रणरागिणी
कर्करोग... नुसतं नाव जरी घेतलं की ऐकणार्‍याच्या काळजात धस्स होतं, एवढी या रोगाची दहशत. कदाचित त्यामुळेच अनेक वेळा त्याला केवळ…
तर्कशास्त्र
गृहीतक, प्रयोग, निरीक्षणे, निष्कर्ष आणि मूळ गृहीतक मान्य किंवा अमान्य करणे, अशी विज्ञानाची पद्धत आहे हे आपण मागच्या लेखात पाहिलं;…

निर्णयक्षमता आणि समस्या निराकरण

आयुष्यात येणार्‍या विविध समस्यांवर तोडगा काढण्याची क्षमता आणि निर्णयक्षमता ही दोन महत्त्वाची जीवनकौशल्ये आहेत. किशोरवयात जीवनकौशल्य शिकवण्याचा हेतू असा आहे…
सत्यशोधक समाजाची दीडशे वर्षे
महात्मा जोतिराव फुले यांनी २४ सप्टेंबर, १८७३ रोजी सत्यशोधक समाजाची स्थापना केली. सर्वांसाठी एकच ‘सार्वजनिक सत्यधर्म’ सांगितला. या काळात "ब्राह्मण,…
देशोधडीतील श्रद्धा-अंधश्रद्धा आणि भटक्या जमाती
‘देशोधडी’ हे आत्मचरित्र मुंबई विद्यापीठात सहाय्यक प्राध्यापक पदावर कार्यरत असलेले व नाथपंथी डवरी गोसावी या भटया विमुक्त समाजातील डॉ. नारायण…
तिमिरभेद : धांडोळा मुस्लिम अंधश्रद्धांचा
डॉ. शमशुद्दीन तांबोळी संपादित, ‘तिमिरभेद’ हे पुस्तक नुकतेच ‘शम्स पब्लिकेशन्स’ने प्रसिद्ध केले आहे. डॉ. तांबोळी हे मुस्लिम सत्यशोधक समाजाचे ज्येष्ठ…
उल्हासनगर येथे अंधश्रद्धा निर्मूलनाच्या कवितांचा गजर
महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीच्या ठाणे जिल्ह्याच्या वतीने ‘काव्यविवेक’ या अंधश्रद्धा विषयावरील कवितेच्या पुस्तकाचे प्रकाशन आणि यात सहभागी झालेल्या कवींच्या कवितांचे…
नागपूर येथील ‘महा.अंनिस’च्या राज्य कार्यकारिणीच्या बैठकीला प्रचंड प्रतिसाद
महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीची राज्यव्यापी बैठक प्रथमतःच क्रांतिभूमी, नागपूर येथे मोठ्या हर्षोल्लासात झाली. जॉईंट अ‍ॅक्शन कमिटी हॉल, वानाडोंगरी, हिंगणा येथे…
सोलापुरात गणपतीच्या मूर्तीच्या डोळ्यांतून अश्रूंचा चमत्कार अंनिसने थांबवला!
सोलापूर जिल्ह्यातील कुंभारीजवळील होटगी रोड मार्गावरील बेनक गणपतीच्या डोळ्यांतून अश्रू येऊ लागले. या घटनेमुळे शहरात खळबळ उडाली; परंतु शहर अंनिसच्या…
संवैधानिक मूल्यांची जपणूक हीच खरी दाभोलकरांना आदरांजली
सध्या स्वातंत्र्याचा‘अमृत महोत्सव’साजरा होत आहे. ‘घर-घर तिरंगा’सारखे अनेक महोत्सवी कार्यक्रम पुढे वर्षभर होत राहतीलच; पण 75 वर्षांपूर्वी लाल किल्ल्यावरून भारताचा…
डॉ. नरेंद्र दाभोलकर खरे धर्ममित्र
20 ऑगस्ट 2022 रोजी डॉ. नरेंद्र दाभोलकर यांच्या नवव्या स्मृतीदिनानिमित्त पुणे येथे प्रा. डॉ. सदानंद मोरे यांचे ‘महाराष्ट्रातील संत समाज…
डॉ. नरेंद्र दाभोलकर वार्ता संकलन प्रदर्शनाचे डॉ. श्रीपाल सबनीस यांच्या हस्ते उद्घाटन
“सध्या माथेफिरू वाढलेले आहेत. डॉ. नरेंद्र दाभोलकर यांच्या वाट्याला आले, त्यापेक्षा हजार पटीने धर्मांध माणसे आणि धर्मांधता वाढली आहे. कोणत्याही…
डॉ. नरेंद्र दाभोलकर स्मृतिदिनी उदय देशमुख यांच्या चित्रांचे प्रदर्शन
20 ऑगस्ट, 2022 रोजी पुणे येथे मराठी साहित्य संमेलनाचे माजी अध्यक्ष श्रीपाल सबनीस यांच्या हस्ते चित्रकार उदय देशमुख यांच्या चित्रांच्या…
भोंदू बाबाचा भांडाफोड करून डॉ. दाभोलकरांना कृतिशील अभिवादन
डॉ. नरेंद्र दाभोलकर यांच्या निर्घृण खुनाला 20 ऑगस्ट, 2022 रोजी नऊ वर्षेपूर्ण झाली. 19 ऑगस्ट, 2022 रोजी ‘अंनिस’च्या नांदेड शाखेच्या…
डॉ.नरेंद्र दाभोलकर स्मृतिदिन
नरेंद्र दाभोलकर खून प्रकरणातील मुख्य सुत्रधार पकडा, धर्मांध संघटनेवर बंदी आणा आणि खटला जलद गतीने चालवा! राज्यभर ‘निर्भय मार्निंग वॉक’,…
इंद्र मेघवाल आणि ‘ठाकूर का कुँआ’
गायपट्ट्यातील; म्हणजे उत्तर प्रदेश, राजस्थान, मध्य प्रदेश, बिहार; त्यात गुजरातचाही समावेश करायला हवा. या प्रदेशात दलितांच्या संदर्भात आजही जातिव्यवस्थेची परिस्थिती…
विवेकाची पेठ – पंढरी
भगवंताचे वसतिस्थान जर वैकुंठ असेल तर वैकुंठीचा देवच पंढरीला आला, तो भक्तांच्या भक्तीच्या प्रेमापोटी. आता तो इथेच वास्तव्याला असतो, तो…
पुरावा तपासण्याची वैज्ञानिक पद्धत
जितका अचाट दावा, तितका बेफाट पुरावा हवाच की; नाही का? विज्ञानानं पुराव्याचंदेखील एक विज्ञान विकसित केलं आहे. एखादं विधान, कल्पना,…
मेरी युरी आणि ‘प्रेरणेचा किरणोत्सार’
महिला सक्षमीकरणाचं आदर्श उदाहरण म्हणजे मेरी युरी. आज जगात जगात कोणत्याही देशात एखादी महिला विज्ञानक्षेत्रात उल्लेखनीय कामगिरी करत असेल, तर…

हळदी येथील बकरा बळीची अघोरी प्रथा बंद

महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समिती आणि पोलिसांनी केले प्रबोधन हळदी (ता. करवीर, जि. कोल्हापूर) येथे आषाढी अमावस्येनिमित्त ग्रामस्थांच्या गर्दीसमोर देवाला बकरा…
कोकणातील एका कुटुंबावरील बहिष्कार अंनिसच्या प्रबोधनातून मागे
सामंजस्याने सामाजिक बहिष्कार मागे बेनिखुर्द, ता. लांजा, जि. रत्नागिरी गावातील पंचांचा स्वागतार्ह निर्णय बेनिखुर्द, ता. लांजा, जि. रत्नागिरी येथील भगवान…
चळवळीची कक्षा रुंदावत आहे…
डॉ. नरेंद्र दाभोलकर यांच्या शहिदत्वाला या 20 ऑगस्टला 9 वर्षे पूर्ण होत आहेत. गेल्या 9 वर्षांत ‘अंनिस’च्या कार्यकर्त्यांचा एकही दिवस…
सुशिक्षितांच्या अंधश्रद्धा
डॉ. नरेंद्र दाभोलकर यांनी पुणे विद्यापीठातील मराठी विभागात ‘चौकटीबाहेरचे जग’ या व्याख्यानमालेत 27 फेब्रुवारी 2010 रोजी केलेले भाषण साप्ता. साधनेच्या…
नरेंद्र असता, तर त्यानेही हेच केलं असतं!
आयुष्याच्या एका टप्प्यावर नरेंद्र अंधश्रद्धा निर्मूलनाचं काम करू लागला आणि थोड्याच काळात तेच त्याचं जीवितकार्य झालं. या ‘गुन्ह्या’त माझाही थोडा…
अंधश्रद्धा निर्मूलनाचे पुढचे पाऊल!
मानवी मूल्यांसाठी उपयोगी पडणार्‍या धर्मभावनेचा आदर करूनही धर्मापलिकडे विवेकाधिष्ठित समाजरचनेसाठी दाभोलकरांनी तत्त्वज्ञ कान्टप्रमाणे महाराष्ट्रातील जनतेला हाक दिली होती - ‘निर्भय…
या भाकडकाळात दाभोलकरांनी दाखवलेल्या दिशेने चळवळीला जोमानं सुरू ठेवायला हवं!
दाभोलकरांच्या काळात, ‘हा कोण आम्हाला शिकवणार? आम्हाला काय अक्कल नाही का? एम. एस्सी. फर्स्ट क्लासमध्ये पास झालोय मी. दाभोलकरांना काय…
समाजबदलाची लढाई आणि आपली संवादपद्धती
आपली भाषा कशी असावी बोलणे, कसे असावे, याचे खरे म्हटले तर कोणतेही प्रशिक्षण आपल्याला नसते. या पार्श्वभूमीवर डॉ. नरेद्र दाभोलकरांनी…

विनम्र अभिवादन!

डोंबिवली अंनिसचे ज्येष्ठ कार्यकर्ते बिपीन रणदिवे यांचे नुकतेच निधन झाले. महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीची डोंबिवली शाखा सुरू करण्यात त्यांचा मोठा…
बुद्ध ते गौरी लंकेश : धर्मचिकित्सेचा समृद्ध वारसा
अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीच्या माध्यमातून धर्माच्या आधारे गोरगरीब जनतेचे शोषण करणार्‍या बुवा-बाबांचा भांडाफोड करणे आणि या निमित्ताने समाजात वैज्ञानिक दृष्टिकोन रुजवणे;…

अभिनंदन!

मुंबई येथील मा. उदयदादा लाड यांच्या यूआरएल फौंडेशनचा या वर्षीचा नरेंद्र दाभोलकर स्मृती पुरस्कार महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीस दिला गेला.…
नागपूर : ‘महाअंनिस’च्या चमत्कारामागील विज्ञान प्रशिक्षण शिबिराला प्रचंड प्रतिसाद
राजर्षी छत्रपती शाहू महाराज यांच्या 148 व्या जयंतीचे औचित्य साधून सामाजिक न्याय दिवसानिमित्त महा. अंधश्रद्धा निर्मूलन समिती, उत्तर नागपूर शाखा…
सत्याग्रही दाभोलकर
महात्मा गांधी यांना सत्याग्रही कार्यकर्त्यांची फौज उभारता आली. या सत्याग्रही कार्यकर्त्यांंकडून गांधींनी काही लक्षवेधी कामगिरी करवून घेतली. गांधींच्या निधनानंतर अपवाद…
नव्या गुलामगिरीचा सामना कसा करणार?
राहुल थोरातांचा सांगावा आला, अंधश्रद्धा निर्मूलन वार्तापत्रासाठी लिहावे काही. डॉ. नरेंद्र दाभोलकर विशेषांक आहे ऑगस्टचा. डॉक्टर गेले, त्यानंतर बर्‍याच ठिकाणी…
ज्ञानाची आस असलेले नंदा खरे
नंदा खरे गेले, यावर क्षणभर विश्वास बसत नाही. कारण अगदी अलिकडे त्यानी लिहिलेले ‘धिस इज हाऊ दे टेल मी द…

भाग्यश्री मानेचा गुप्तधनासाठी आजीनेच घेतला बळी

तीन मांत्रिकांसह चौघांना अटक सातारा जिल्ह्यातील ढेबेवाडी विभागातील करपेवाडी (ता. पाटण) येथील महाविद्यालयीन युवतीचा गळा चिरून झालेल्या हत्येचा तब्बल साडेतीन…

दाभोलकरांचे पत्र

डॉ. नरेंद्र दाभोलकर यांची कार्यकर्ता जोडण्याची व टिकवण्याची विशेष हातोटी होती. कार्यकर्त्यांच्या अडचणीच्या वेळी नेत्यांनी कुटुंबियांना आधार देणे अत्यंत गरजेचे…
दोन शतकांची वाटचाल
शाहू महाराजांच्या कोल्हापूर जिल्ह्यातील हेरवाड ग्रामपंचायतीने दिनांक 5 मे 2022 रोजी ग्रामसभेमध्ये अनिष्ट विधवा प्रथा बंद करण्याचा ठराव केला. हेरवाडचा…
मराठी विश्वकोषात विधवा प्रथेबद्दल काय लिहिलंय..?
पती व पत्नी यांचे वैवाहिक जीवन हे त्यांच्यापैकी एका व्यक्तीच्या मृत्यूमुळे संपुष्टात येते. जिचा पती निधन पावला आहे व जिने…
विधवा सन्मान आणि समाजसुधारक
कोल्हापूर जिल्ह्यातल्या शिरोळ तालुक्यातील एक गाव, हेरवाड. या छोट्याशा गावाने आपले नाव जिल्ह्यातच नव्हे, तर राज्यात आणि देशात दुमदुमत ठेवण्याचे…
आता विधवा पुनर्वसन धोरण आणण्याची गरज
कोल्हापूर जिल्ह्यातील हेरवाड ग्रामपंचायतीने विधवा प्रथेविरुद्ध ठराव केल्यावर महाराष्ट्रात सर्वदूर विधवा प्रश्नावर जागृती निर्माण होते आहे, हे खूपच आश्वासक आहे.…
विधवांच्या हक्कासाठी उठलेला पहिला आवाज : लताताई बोराडे
सांगली जिल्ह्याच्या आटपाडी तालुक्यातल्या शेरेवाडी - आवळाई गावच्या लताताई बाळकृष्ण बोराडे हे नाव आता महाराष्ट्राला हळूहळू परिचयाचे होऊ लागले आहे.…

धर्मसंस्थेची चिकित्सा करताना धर्मभावनेचा आदर ठेवणे आवश्यक : प्रा. शरद बाविस्कर

महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीतर्फे 9 एप्रिल रोजी जवाहरलाल नेहरू विद्यापीठ व ‘भुरा’ या प्रसिद्ध पुस्तकाचे लेखक-प्राध्यापक तत्त्वज्ञानाचे अभ्यासक शरद बाविस्कर…
पिंपरीचे विधवा प्रथा निर्मूलनाचे पाऊल
‘अंनिस’ने हेरवाड आणि माणगाव या दोन ग्रामपंचायतींना त्यांच्या विधवा प्रथा बंद करण्याच्या ऐतिहासिक निर्णयाबद्दल गौरवले व पुरस्कृत केले. हेरवाडचे उदाहरण…
वटपौर्णिमेची पुटं गळून पडताना…
‘आम्ही जांभळीकर...’ जांभळी गावातल्या खूप सार्‍या स्त्री-पुरुषांना स्वत:चाच अभिमान वाटत होता की, आपण ‘हे करू शकलो.’ ‘हे’ म्हणजे काय? तर...…
महिलांनो, विधवा प्रथेचे जोखड झुगारा – सरोजमाई पाटील
महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समिती, प्रा.एन.डी.पाटील प्रतिष्ठान आणि रयत शिक्षण संस्था यांच्या संयुक्त विद्यमाने ढवळी ता.वाळवा येथे बागणी पंचक्रोशीतील सरपंचाची बैठक…
सत्यशोधक केशवराव विचारे
कोल्हापूर जिल्ह्यातील हेरवाड आणि माणगांव या गावांनी विधवा प्रथेविरुद्ध सर्वप्रथम ठराव मंजूर केले. या गावांना कमलताई विचारे यांनी त्यांचे सासरे…
‘अंनिस’तर्फे हेरवाडला केशवराव विचारे प्रेरणा पुरस्कार
विधवांना सन्मान, नव्या क्रांतीची बीजे - सरोज पाटील ‘विधवा प्रथा बंदी’चा ऐतिहासिक निर्णय घेऊन हेरवाड ग्रामस्थांनी विधवांना सन्मान देण्याचे काम…
अवैज्ञानिकतेच्या, अन्यायाच्या, शोषणाच्या बेड्या झटकून टाका
कोल्हापूर येथे झालेल्या प्रा. एन. डी. पाटील वैज्ञानिक जाणिवा परिषदेच्या उद्घाटनप्रसंगी मा. विवेक सावंत यांनी केलेल्या भाषणाचा तिसरा आणि अखेरचा…
लिझ माइटनर आणि तिची अढळ मानवता
48 वेळा नोबेल पुरस्काराचं नामांकन मिळालं; मात्र एकदासुद्धा पुरस्कार मिळाला नाही, ती व्यक्ती स्वतः केलेल्या संशोधनासाठी आपल्याच सहकार्‍याला ‘नोबेल’ घेताना…

‘अंनिस’ने जनप्रबोधन यात्रा नेली, गावातून भुताटकी पळूनच गेली

“तो रात्री-अपरात्री येतो... दारावर थाप मारतो..दार उघडताच गायब होतो.. तो सगळ्यांचे दार ठोठावतो; पण कोणालाच दिसत नाही...गावकरी लोक हिम्मत करतात,…

सांगलीत पैशाचा पाऊस; भोंदूबुवासह चौघे जेरबंद

दीड लाखांची रोकड जप्त; पाच दिवसांत पोलीस कोठडी; सोलापूर, म्हैसाळ, तासगाव तालुक्यात छापे पैशाचा पाऊस पाडण्याचे आमिष दाखवून सुनील मोतीलाल…
‘म्हैसाळ’प्रकरणी मांत्रिकावर जादूटोणाविरोधी कायदा लावावा
गुप्तधन, पैशांचा पाऊस यातून फसवणूक करणार्‍या जिल्ह्यातील मांत्रिकांच्या टोळ्यांवर कठोर कारवाई करावी - महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीची मागणी सांगली जिल्ह्यातील…
आशेचा किरण
गेल्या दोन वर्षांत लाखो लोकांचा बळी घेत, अनेकांचा रोजगार, व्यवसाय उद्ध्वस्त करत कोरोना परिस्थिती जसजशी पूर्वपदावर येऊ लागली. लोकांच्या बोलण्यातून…
बाबा रामरहीम विरोधातील लढाई
संविधानातील मूल्यांवर अपार विश्वास असल्यामुळेच बाबा रामरहीम विरोधातील लढाई जिंकू शकलो!अंशुल छत्रपती (सिरसा, हरियाणा) डॉ. नरेंद्र दाभोलकर यांनी आयुष्यभर बुवा-बाबांच्या…
अंशुल छत्रपती यांना डॉ. नरेंद्र दाभोलकर स्मृती पुरस्कार प्रदान
- तुषार गांधी यांच्या हस्ते रुपये 1 लाख व स्मृतिचिन्ह महाराष्ट्र फाउंडेशन (अमेरिका) च्या वतीने डॉ. नरेंद्र दाभोलकर स्मृती पुरस्कार…
देवसहायम यांचे संतपद आणि चमत्कार
नुकतेच केरळमधील 17 व्या शतकातील ख्रिस्ती धर्मगुरु ‘देवसहायम’ यांना पोपनी संतपद बहाल केले. यासाठी मागील वर्षी एका महिलेचा चमत्काराचा अनुभव…

मदर तेरेसांचे संतपद आणि चमत्कार

चमत्कारांचा दावा करून संतपदापर्यंत पोेचणार्‍या व्यक्ती या भारताला नवीन नाहीत. भूतबाधा उतरवणारे, मंत्राने आजार बरे करणारे सर्वधर्मीय भोंदू बाबा-बुवा आपल्याकडे…

मुलांमध्ये वैज्ञानिक दृष्टिकोन आपण कशा प्रकारे विकसित करू शकू?

कोल्हापूर येथे झालेल्या प्रा. डॉ. एन. डी. पाटील वैज्ञानिक जाणिवा परिषदेच्या उद्घाटन प्रसंगी मा. विवेक सावंत यांनी केलेल्या भाषणाचा पुढील…
जितका अचाट दावा, तितका बेफाट पुरावा हवा
कोणताही दावा, कारण, कार्यकारणभाव, पुरावा तपासता येण्याजोगा असावा, हे विज्ञानाचं तत्त्व. त्याचबरोबर अशा तपासणीची तयारीही असायला हवी. जिथे तपासणीला, खात्री…
दर्शन रंगनाथन : चाकोरीबाहेरची शास्त्रज्ञ
शास्त्रज्ञ म्हटलं की, आपल्या डोळ्यांसमोर चित्र उभं राहतं... केस वाढलेला, कपडे अस्ताव्यस्त असलेला, जगाचं भान असलेला अवलिया. ए.पी.जे. अब्दुल कलाम…

वैचारिक कौशल्य : ‘चिकित्सक विचारक्षमता’ आणि ‘सृजनात्मक विचारक्षमता’

सद्यःयुगात-कोरोनापश्चात कालखंडात- जगभरातील सर्व लोकांवर शारीरिक, मानसिक परिणाम झाल्याचे दिसून येत आहे. लहान मुले; विशेषतः किशोरवयीन मुलांवरील दुष्परिणामांमुळे मानसिक आरोग्य…
भोंगा आणि हनुमान चालिसा
(मला मेलीला काय कळतंय?) संध्याकाळच्या वेळी आई दरवाजात बसलेली असते. रस्त्यावरून येणार्‍या-जाणार्‍यांची चौकशी करण्यात तिचा वेळ जातो. काहीजण फिरायला जात…
एकटा
‘एकटा’ हे रघुनाथ धोंडो कर्वे या प्रख्यात बुद्धिप्रामाण्यवादी समाजसुधारकाचे चरित्र नुकतेच प्रसिद्ध झाले आहे. उमेश मुरलीधर सूर्यवंशी या कोल्हापूर येथील…
कॅच – 22
जोसेफ हेलर या अमेरिकन लेखकाच्या ‘कॅच-22’ या कादंबरीत सैनिकी जीवनातील वैफल्य, तेथे घडत असलेला मूर्खपणा, वगैरेंचं धारदार आणि तिरकस चित्रण…
इहलौकिक धर्म
संतांचा धर्म पारलौकिक सुखाची इच्छा धरणारा नाही. तो पूर्णपणे इहलौकिक आहे. आपला संबंध इहलौकिक सुख-दुःखाशी येतो. स्वर्गात पुष्पक विमानात कोणते…

वर्ध्यात मांत्रिकाकडून तरूणाचा बळी

म्हणे जीन, सवार... त्याला झोपू द्या ‘विज्ञान’ पदवीधारक रितिक ठरला अघोरी विद्येचा बळी! अमरावती येथील स्थानिक बेलापुरा येथील विज्ञान पदवीधारक…

मायलेकींवर अत्याचार करणारा ठाण्याचा भोंदूबाबा शर्माला कारावास

पॉस्को आणि जादूटोणाविरोधी कायद्यानुसार शिक्षा भूत-पिशाच्च उतरविण्याच्या बहाण्याने 35 वर्षीय महिलेसह तिच्या 14 वर्षीय मुलीवर लैंगिक अत्याचार करणार्‍या रामलाल शर्मा…

इस्लामपूर येथे ‘अंनिस’चे कार्यकर्ता प्रशिक्षण शिबिर उत्साहात संपन्न

महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीच्या वतीने इस्लामपूर येथे कर्मवीर भाऊराव पाटील महाविद्यालयात जिल्हास्तरीय कार्यकर्ता प्रशिक्षण शिबिर मोठ्या उत्साहात पार पडले. सहा…

कोल्हापूरमधील बेकायदेशीर गर्भनिदान आणि गर्भपात रॅकेटचा पर्दाफाश

अंनिस कार्यकर्त्या गीता हासुरकर यांनी केले डॉक्टराचे स्टिंग ऑपरेशन “लेकीला दोन पोरी झाल्यात. आता पोरगा झाल्याबिगार नांदवणार नाही म्हणतीय सासू!…
राज्यातील सर्व सरपंचांना आवाहन
प्रति, मा. सरपंच, उपसरपंच व ग्रामसेवक, सर्व ग्रामपंचायत सदस्य. ग्रामपंचायत....... विषय- विधवा प्रथा निर्मूलनाचा ठराव आपल्या ग्रामपंचायतीमार्फत करणेबाबत... संदर्भ :…
‘विधवा प्रथा निर्मूलना’चा ठराव करणार्‍या ग्रामपंचायतींना अंनिसच्या वतीने ‘सामाजिक प्रेरणा पुरस्कार’ जाहीर
‘विधवा प्रथा निर्मूलना’चा ठराव करणार्‍या हेरवाड व माणगाव ग्रामपंचायतींना अंनिसच्यावतीने सत्यशोधक केशवराव विचारे यांच्या स्मरणार्थ ‘सामाजिक प्रेरणा पुरस्कार’ जाहीर महाराष्ट्रातील…
सण-उत्सवांचा राजकीय वापर धार्मिक ध्रुवीकरणासाठी करणे धोकादायक
मानवी जीवनात सण-उत्सवांना निश्चितच महत्त्व आहे. भारतासारख्या विविधतेने नटलेल्या देशात तर सण-उत्सवांची नुसती रेलचेल. सणादिवशी गोडधोड करून खाणे-खिलवणे, भेटीगाठी घेणे,…
कोल्हापूर येथे प्रा. एन. डी. पाटील वैज्ञानिक जाणिवा प्रबोधन परिषद संपन्न
एन. डी. सरांनी आपल्या वैयक्तिक, सामाजिक, राजकीय जीवनात आयुष्यभर वैज्ञानिक दृष्टिकोन जपला; तसेच वैज्ञानिक दृष्टिकोनाचा प्रचार-प्रसार व्हावा, तो समाजात रुजावा,…
वैज्ञानिक प्रबोधनातील आव्हाने
वैज्ञानिक जाणिवा प्रबोधन अभियान उद्घाटन परिषद विवेक सावंत यांचे भाषण -भाग 1 “उपस्थित बंधु-भगिनींनो, मी 1979 सालापासून ‘लोकविज्ञान चळवळी’चा एक…
व्हॉल्टेअर : मानवी स्वातंत्र्याचा मुक्तीदाता
व्हॉल्टेअर मानवी स्वातंत्र्याचा मुक्तीदाता. जग हालवून सोडणार्‍या या महामानवाचा जन्म 1694 मध्ये फ्रान्समध्ये झाला. जन्मत:च कृश आणि दुर्बल, क्षणाक्षणाला मृत्यू…
डॉ. शकुंतला थिलस्टेड : ती आई होती म्हणुनी..
आठ मे रोजी इंटरनॅशनल मदर्स डे असतो, यानिमित्ताने एका आईची कहाणी जाणून घेऊया. केवळ सहा महिन्यांचे बाळ घेऊन एक महिला…

कोणताही दावा तपासता येईल असा हवा

एखाद्या प्रश्नाचं खरं उत्तर माहीत नसेल तर माहीत नाही, असं मान्य करावं. चुकीचे, खोटे कारण कधीही चिकटवू नये. खरंखुरं उत्तर…
डार्क एनर्जी व डार्क मॅटर
बहुतेक वेळा ऊर्जा, बळ व शक्ती या संकल्पना समानार्थी शब्द आहेत, असे समजूनच रोजचे व्यवहार चालत असतात. energy (ऊर्जा), force…
सुधीर बेडेकर – मराठी विचारविश्वातील एक महत्त्वाचे व्यक्तिमत्त्व हरपले!
दि. 25 मार्च, 2022 रोजी सकाळी प्रसिद्ध मार्क्सवादी विचारवंत सुधीर बेडेकर यांचे वयाच्या 76 व्या वर्षी अनपेक्षितरित्या निधन झाले. मराठी…
तू माझा सांगाती
आसने, प्राणायाम, ध्यान करून कुणाला आनंद होतो, संगीत ऐकून कुणाला आनंद होतो, खेळ खेळून कुणाला आनंद मिळतो; तर संध्याकाळी समुद्रात…

अंनिसच्या महिला विभागाच्या वतीने राज्यभर आंतरराष्ट्रीय महिला दिन साजरा

8 मार्च या आंतरराष्ट्रीय महिला दिनानिमित्त ‘महाराष्ट्र अंनिस’च्या वेगवेगळ्या शाखांनी वेगवेगळे कार्यक्रम आयोजित केले होते. त्याचा हा संक्षिप्त वृत्तांत... वर्धा…
धर्माचे राज्य कधी येईल?
(मला मेलीला काय कळतंय?) गुंड्याभाऊ आणि गुरुजींची गहन चर्चा चालली होती. गुरुजींनी गळ्यात अडकवलेली पिशवी बाजूला ठेवली आणि म्हणाले, “प्रभू…
चेंबूरच्या बंगाली दौलतबाबाचा ठाणे अंनिसने केला भांडाफोड
मंगळवारी (दि. 26 एप्रिल) रोजी पांजरपोळ चेंबूर येथील दौलत बावीसकर ऊर्फ बंगाली बाबा याच्याविरोधात जादूटोणाविरोधी कायद्यांतर्गत गुन्हा दाखल करण्यात आला.…

मंगळवेढा येथे सत्यशोधकीय विवाह

पाटखळ (ता. मंगळवेढा, जि. सोलापूर) येथे विश्वरत्न डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या जयंतीचे औचित्य साधून सत्यशोधक पद्धतीने विवाह पार पडला. भारतीय…
करणीच्या संशयावरून आशा वर्करला मारहाण जाणत्याविरुद्ध जादूटोणाविरोधी कायद्यानुसार गुन्हा नोंदवावा : नांदेड ‘अंनिस’ची मागणी
तोरणा (ता. बिलोली) या गावी एका कुटुंबातील मुलं वारंवार आजारी पडतात. ते कुटुंब कोणातरी जाणत्याकडे (वैद्य) गेले. त्या जाणत्याने करणी…
अंनिस ठाणे आयोजित एकदिवसीय सोशल मीडिया प्रशिक्षण कार्यशाळा संपन्न
अत्यंत जिव्हाळ्याचे, दैनंदिन उपयोगाचे, ‘सोशल कनेक्टिव्हिटी’ आणि सोशल मीडियाच्या वापरासंबंधीची महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीच्या राज्य सोशल मीडिया विभागाद्वारे आयोजित बहुप्रतीक्षित…

बारामती येथे कार्यकर्ता प्रशिक्षण शिबीर

‘महाराष्ट्र अंनिस’ बारामती शाखा आणि युवा चेतना सामाजिक संस्था यांच्या सहकार्यातून तेथील कार्यकर्त्यांसाठी 20 मार्च रोजी एकदिवसीय प्रशिक्षण शिबीर आयोजित…

लातूर येथे अंनिसच्या वतीने विद्यार्थ्यांच्या कार्यशाळा संपन्न

1990 पासून महाराष्ट्राने नवे स्वप्न साकार झालेले पाहिले. दहावी आणि बारावीमध्ये बोर्डात टॉप करणारी पुण्या-मुंबईची परंपरा लातूरने मोडीत काढली. डॉ.…
नागपूर अंनिसच्या विदर्भस्तरीय जादूटोणाविरोधी कायदा प्रबोधन यात्रेस प्रचंड प्रतिसाद
भारतीय स्वातंत्र्याच्या अमृत महोत्सवी वर्षात त्याचाच एक पाईक म्हणून, क्रांतिसूर्य महात्मा जोतिबा फुले, महामानव विश्वरत्न बोधिसत्व प. पू. डॉ. बाबासाहेब…
प्रा. डॉ. एन. डी. पाटील यांच्या स्मृतिप्रीत्यर्थ वैज्ञानिक जाणिवांचा जागर
‘आपली पंचेद्रिंये नेहमी उघडी ठेवावीत; निरीक्षण करावे, तपासावे आणि त्यानंतर निर्णय घ्यावा,’ असे वैज्ञानिक दृष्टिकोन मानतो. भवतालचे ज्ञान करून घेण्याची…
विवेकाची लढाई
मानवाने आजवर साधलेली प्रगती आपोआप, कोणत्याही दैवी, अमानवी शक्तीच्या आधारे नव्हे, तर मानवी बुद्धीच्या बळावर आहे. परंतु ही बुद्धी वापरण्यासाठी,…
अज्ञान मान्य करते ते विज्ञान
चूक शोधा, चूक मान्य करा, चूक दुरुस्त करा आणि प्रगती साधा, असं विज्ञान नावाची युक्ती आपल्याला सांगते. चूक आणि अज्ञान…

पाटील परिवारातर्फे पर्यावरण जागर

कोल्हापूर येथील प्रकाश बिल्डरचे बापूसाहेब पाटील ऊर्फ बी. वाय. पाटील यांचे निधन झाले. पर्यावरणप्रेमी, नदी प्रदूषणमुक्तीमध्ये भाग घेणारे कार्यकर्ते असणारे…
रोझलिंड फ्रँकलिन आणि तिचा ‘डीएनए’
एप्रिलमध्ये दोन थोर महापुरुष महात्मा जोतिबा फुले, महामानव डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांची जयंती येते. या महापुरुषांनी समाजाचा ‘डीएनए’ बदलण्याचा प्रयत्न…
व्यथा मांडणारा मांडो फक्त तो व्यथेच्या खोलीचा मिळो…
प्रसिद्ध पॅलेस्टिनी लेखक आणि विचारवंत एडवर्ड सैद त्यांच्या ‘रिफ्लेक्शन्स ऑन एक्झाईल अँड अदर एसेज’मध्ये लिहितात- “निर्वासित अवस्थेचा विचार करणं काहीसं…

आता काश्मीरबद्दल बोला!

गंगूबाई नातवाला घेऊन घरात आली. आईसमोर बसून भाजी निवडू लागली. आईला वाटलं, तिला काही उसनं-पासनं हवं असावं. “आज कामाला गेली…
विठ्ठल
वारकरी संप्रदायाने आपले आराध्य दैवत म्हणून ज्या विठ्ठलाची निवड केली, ते दैवतच वैशिष्ट्यपूर्ण आहे. संतांनी विठ्ठल हा श्रीकृष्णाचा अवतार मानला…
मला झालेली डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांची ओळख
बाबासाहेबांचे नाव मी लहानपणी पहिल्यांदा ऐकले, ते आजोबांच्या तोंडून. आजोबा फॉरेस्ट हवालदार होते. त्यांनी मला एक गोष्ट सांगितली होती -…
अज्ञान, अंधश्रद्धेच्या काळोखातून जगण्याचे तत्त्वज्ञान सांगणारा प्रवास म्हणजे ‘भुरा’
जवाहरलाल नेहरू विद्यापीठ, नवी दिल्ली येथील तत्त्वज्ञान विभागातील फ्रेंच तत्त्वज्ञान शिकवणारे प्रा. डॉ. शरद बाविस्कर यांचे ‘भुरा’ हे आत्मकथन सध्या…
संघर्ष परिवर्तनाचा : कार्यकर्त्यांच्या वैचारिक जडणघडणीचा आलेख
कोकणातील वैभववाडी तालुक्यातील शांती नदीकाठावरच्या कोकिसरे नावाच्या छोट्याशा खेड्यात मोलमजुरी करणारी आई आणि मुंबईत एका कारखान्यात कामगार म्हणून काम करणारे…

शेअर बाजारातील भोंदूगिरीवर जादूटोणाविरोधी कायद्यांतर्गत गुन्हा दाखल करा

चित्रा रामकृष्ण आणि भोंदूबाबाची कठोर चौकशी करण्याची ‘महाराष्ट्र अंनिस’ची मागणी राष्ट्रीय शेअर बाजाराच्या माजी अध्यक्ष चित्रा रामकृष्ण आणि त्यांचे सहकारी…
फिन्द्री : स्त्रीच्या आत्मसन्मानासाठीचा अविरत संघर्ष
आपल्या उदारातून जन्माला येणारं बाळ मुलगा नाही तर मुलगीच आहे, अशी मनाशी खूणगाठ बांधून गर्भातील अर्भकासोबत ती बोलत आहे. स्त्रीचं…
अंधश्रद्धा निर्मूलन वार्तापत्राचा ‘शतकवीर’, ‘आधारस्तंभ’ पुरस्कार वितरण पुस्तकाचे गाव भिलार येथे उत्साहात
अंधश्रध्दा निर्मूलनाचा विचार सोप्या लोकभाषेत मांडूया - अभिनेता किरण माने महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीचे मुखपत्र ‘अंधश्रद्धा निर्मूलन वार्तापत्र’ गेली 32…
‘होळी करा लहान, पोळी करा दान’ हा उपक्रम राज्यभर साजरा
आपल्या भारतीय संस्कृतीमध्ये प्रत्येक सणाला एक वेगळे महत्त्व आहे. त्यापैकी होळी हा सण संपूर्ण भारतभर मोठ्या उत्साहात साजरा केला जातो.…
साथी नरेंद्र लांजेवार… खंदा कार्यकर्ता
अंधश्रद्धा निर्मूलन वार्तापत्राचे सहसंपादक, साथी नरेंद्र लांजेवार यांचे अकाली झालेले निधन त्यांच्या कुटुंबीयांसाठी, मित्रमंडळींसाठी जितके वेदनादायक, दुःखदायक आहे, तितकेच दु:खदायक…
खुशबू हूँ, हवाओं में जिंदा रहूंगा मैं।
बंधुवर्य नरेंद्र लांजेवार शेवटी आपल्याला सोडून अनंताच्या प्रवासाला निघून गेले. अतिशय धक्कादायक, अविश्वसनीय, वेदनादायक ही बातमी; पण जड अंतःकरणाने आपणा…
प्रागतिक चळवळीतील चालते-बोलते व्यक्तिमत्त्व : साहित्यिक नरेंद्र लांजेवार
चळवळीत सतत नवनवीन उपक्रम राबविणारे, शहराला साहित्यिक, सांस्कृतिक कार्यक्रमांनी चालतं-बोलतं ठेवणारे साहित्यिक मित्र नरेंद्र लांजेवार यांचे दि. 13 फेबु्रवारी रोजी…
‘हिजाब’ हा आंदोलनाचा मुद्दा असावा काय?
डॉ. रझिया पटेल या ज्येष्ठ सामाजिक कार्यकर्त्या व संशोधक आहेत. गेली चाळीस वर्षे त्या देशातील सुधारणावादी चळवळीशी निगडित आहेत. विविध…
निमित्त “हिजाब”चे : शोध धर्मनिरपेक्ष भूमीचा… मार्ग धर्मचिकित्सेचा
धर्म ही मानवी समूहाच्या वैयक्तिक आणि सामाजिक जीवनावर प्रचंड प्रभाव टाकण्याची क्षमता बाळगणारी एक यंत्रणा आहे, हे वास्तव धर्मसंस्थेचे कठोर…
हिंदुस्तानी भाऊ’, ‘थेरगाव क्वीन’ आणि ‘बुल्ली बाई’ तरूणाईला झालंय तरी काय?
30 जानेवारी, 2022 ला युवकांचा एक मोठा जमाव मुंबईमधील धारावी भागात जमला. शालेय शिक्षण मंत्री वर्षा गायकवाड यांचा हा मतदारसंघ.…
बार्बरा मॅकक्लिटाँक : द डायनॅमिक जिनोम
शास्त्रज्ञ हा शब्द उच्चारला की डोळ्यांपुढे सर्वप्रथम उभे राहतात न्यूटन, आइन्स्टाइन, गॅलिलिओ, डार्विन, सी. व्ही. रामन, ए.पी.जे. अब्दुल कलाम इत्यादी…
कोणीही चुकू शकतो
विज्ञानाचा प्रवास असा चुका ओळखून, त्या दुरुस्त करत, सुधारत सुधारत होतो. जगाची रीती समजावून सांगणार्‍या कथा, परिकथा, पुराणकथा या पद्धतींत…

ख्रिस्ती धर्मातील धर्मसुधारणा

तब्बल 2.3 अब्ज लोकसंख्या असलेला ख्रिश्चन धर्म ज्याच्या नावाने जगभर पसरला आहे, तो येशू तसं पाहिलं तर ज्यूधर्मीय. त्याच्या मृत्यूनंतर…

ताणतणाव आणि भावनांचे समायोजन

किशोर वय किंवा पौगंडावस्था म्हणजे बालपणातून तारुण्यात पदार्पण करताना लागणारा संक्रमणाचा काळ. या काळात कित्येक शारीरिक, मानसिक आणि मनोसामाजिक बदलांना…

‘नागपूर अंनिस’ने केला भानामतीचा भांडाफोड

‘महा.अंनिस’च्या उत्तर नागपूर शाखेने नागपूर शहरातील बारसे नगर, पाचपावली परिसरातील दोन भगिनींच्या घरावर लगातार तीन दिवसांपासून दगड-गोटे येण्याच्या प्रकाराचा भांडाफोड…
पुंडलिक (2)
भक्तराज पुंडलिकाला भेटायला स्वतः परमात्मा आला. पुंडलिकराय विठ्ठलाची भक्ती करत होते काय? पुंडलिकाने देवाचा धावा केला होता काय? नाही! यज्ञ-याग,…
भटक्या-विमुक्त जमातींच्या आयुष्याचा प्रातिनिधिक आढावा
सुनीता भोसले यांचे आत्मचरित्र ‘विंचवाचं तेल’ पारधी जमातीतल्या सुनीता भोसले यांचे ‘विंचवाचे तेल’ हे रोहित प्रकाशनाने प्रसिध्द केलेले आत्मचरित्र हे…
अनागोंदी (केऑस)
दिवसेन्दिवस जगणे अगदीच बिनभरवश्याचे होत आहे. जगभर करोडोंनी अनपेक्षित घटना घडत असतात. आपल्याला असे वाटते की, आपल्या नित्य जीवनावर किंवा…

12 सामाजिक बहिष्काराच्या आगीत होरपळणार्‍या कुटुंबाची सुटका

सातारा ‘अंनिस’चा पुढाकार, सामंजस्याने समेट जवळपास दशकभरापासून सामाजिक बहिष्काराच्या आगीत होरपळणार्‍या कुटुंबाची महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीच्या पुढाकारामुळे या जाचातून मुक्तता…

कोल्हापूर पाटील परिवारातर्फे पर्यावरण जागर

कोल्हापूर येथील प्रकाश बिल्डरचे बापूसाहेब पाटील ऊर्फ बी. वाय. पाटील यांचे निधन झाले. पर्यावरणप्रेमी, नदी प्रदूषणमुक्तीमध्ये भाग घेणारे कार्यकर्ते असणारे…
विवेकनिष्ठ उपचार पद्धतीचे प्रचारक : कि. मो. फडके
किशोर फडके (कि. मो. फडके) हे नाव महाराष्ट्रातील कमी लोकांनाच माहिती असेल! त्याचे कारण सरळ आहे. मनाचे विज्ञान हा अवघड…

‘व्हॅलेंटाइन डे’निमित्त ‘जोडीदाराची विवेकी निवड’ संवादशाळा संपन्न

महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समिती, शाखा इचलकरंजी आणि ‘विवेकवाहिनी’, इचलकरंजी यांच्या संयुक्त विद्यमानेसाने गुरुजी विद्या मंदिरमध्ये ‘जोडीदाराची विवेकी निवड’ संवादशाळा उत्साहात…
राज्य महिला विभागातर्फे आयोजित महिला सहभाग अभियान
3 ते 12 जानेवारी (सवित्रीबाई फुले जयंती ते जिजाऊ जयंती) 2022 सावित्रीबाई फुले जयंती (3 जानेवारी) ते जिजाऊ जयंती (12…

आंतरजातीय विवाह केलेल्या जोडप्यांवर सामाजिक बहिष्कार टाकणार्‍या नंदीवाले समाजातील जातपंचांवर गुन्हा दाखल.

‘अंनिस’च्या प्रयत्नामुळे पलूस पोलीस ठाण्यात सामाजिक बहिष्कारविरोधी कायद्यांतर्गत गुन्हा दाखल महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीच्या अथक प्रयत्नांमुळे महाराष्ट्रात सामाजिक बहिष्कारविरोधी कायदा…
अंनिस ठाणे जिल्ह्याच्या महिलांसाठी आयोजित चमत्कार प्रशिक्षण शिबिराला उदंड प्रतिसाद
रविवारी (दि. 13 फेब्रुवारी) महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीच्या ठाणे जिल्ह्याच्या वतीने जोंधळे हायस्कूल, डोंबिवली (प.) येथे आयोजित केलेल्या महिलांसाठीच्या एकदिवसीय…
विवाहप्रीत्यर्थ्य नवदांपत्याने केले स्मशानभूमीत वृक्षारोपण
विवाहासारख्या जीवनातील शुभकार्यानंतर अनेकांनी कोठे जाऊ नये, कोठे जावे, याची परिसीमा ठरवलेली असते; परंतु या परंपरेला फाटा देत पाच दिवसांपूर्वीच…

भविष्य सांगणार्‍या महिलेचा कोल्हापुरात पर्दाफाश ‘अंनिस’ व पोलीसांकडून स्टिंग ऑपरेशन

‘चेहर्‍याकडे पाहून तुमचे भविष्य सांगते, तुमच्या अडचणी दूर करते,’ असे सांगून दीड हजार रुपये प्रवेश शुल्क व उपचारासाठी 25 हजार;…

करणी काढणार्‍या तौफिक बाबाचा पर्दाफाश – बिलोली ‘अंनिस’ व पोलीसांकडून स्टिंग ऑपरेशन

‘अंनिस’ व बिलोली पोलिसांनी केला तौफिक बाबाचा भांडाफोड : जादूटोणाविरोधी कायद्यान्वये गुन्हा दाखल बिलोली तालुक्यातील कासराळी येथील दस्तगीर दर्ग्यावरील तौफिक…
जीवनाची वाताहत करणार्‍या व्यसनांपासून तरुण पिढीने दूर राहावे
तरच तुकडोजी महाराज, गाडगे महाराज, गांधींच्या स्वप्नातला समाज प्रत्यक्षात येईल - समाजप्रबोधक कीर्तनकार सत्यपाल महाराज यांचा कीर्तनातून संदेश भारत सुजलाम्,…
एन. डी. सरांसारख्या ‘लोकयोद्ध्या’चे नेतृत्व पुरोगामी चळवळीसाठी अभिमानास्पद
‘अंनिेवा’च्या एन. डी. पाटील अभिवादन विशेषांकाचे प्रकाशन अन्यायी-अत्याचारी व्यवस्थेविरोधात सर्वसामान्य जनतेला संघटित करीत त्यांना न्याय मिळवून देत गुलामीतून मुक्त करून…
एन.डी. सर .. पुरोगामी चळवळीचे कृतिशील भाष्यकार!
एन. डी. सर महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीच्या स्थापनेपासून 17 जानेवारीला त्यांचे निधन होईपर्यंत समितीच्या अध्यक्षपदी होते. संसदीय राजकारणात असणारे एखादे…
सत्यशोधकी चैतन्यप्रवाह : एन. डी. सर
महाराष्ट्राच्या राजकीय, सामाजिक स्पंदनासोबत संपर्क असल्याने एन. डी. पाटील हे नाव मला अपरिचित नव्हते. सातारा जिल्ह्यात राखीव जागांचे समर्थन करणार्‍या…
परिवर्तनाच्या राजकारणाला प्रतिष्ठा देणारे भाई एन. डी. पाटील
‘राजकारण’ हा शब्द गेल्या काही वर्षांत अत्यंत बदनाम झालेला आहे. राजकारणातील तत्त्वशून्य, संधिसाधू, सत्तालोभी लोकांनी याला मदत केली आहे; परंतु…
बहुसंख्यांकवादी प्रवाहात एन.डीं.च्या विचारांची गरज
महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीचे संस्थापक अध्यक्ष प्रा. डॉ. एन. डी. पाटील सर यांच्या निधनानंतर महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीच्या वतीने ‘एन.…
सत्यशोधक प्रा. एन. डी. पाटील
महाराष्ट्रातील सर्व सामाजिक आणि पुरोगामी चळवळींचे प्रमुख आधारस्तंभ, ज्येष्ठ शिक्षणतज्ज्ञ, पुरोगामी विचारवंत आणि आम शेतकरी, कष्टकरी जनतेचे नेते प्रा. एन.…
अंनिस चळवळीचे पाठीराखे अनिल अवचट यांना आदरांजली!
महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीचे ज्येष्ठ मित्र, हितचिंतक, व्यसनमुक्ती चळवळीचे कार्यकर्ते, लेखक, कलावंत डॉ. अनिल अवचट यांचे वयाच्या 77 व्या वर्षी…
रचनात्मक कार्याचा दीपस्तंभ : एन. डी. सर
प्रा. एन. डी. पाटील हे 1985 मध्ये विधानसभा निवडणुकीत ‘पुलोद’ आघाडीचे उमेदवार म्हणून कोल्हापूर शहर मतदारसंघातून उभे होते. प्रचारासाठी वारेमाप…
प्रा. एन. डी. पाटील यांच्या संघर्षशील व कृतार्थ जीवनयात्रेला अखेरचा सलाम!
प्रा. एन. डी. पाटील यांच्या रुपाने महाराष्ट्रभर पोचलेले व्यासंगी, मूल्याधिष्ठित; तसेच अतिशय कणखर, अभ्यासू आणि लढाऊ नेतृत्व आता हरपले. कायम…
एन. डी. सर, रयत आणि मी
प्रा. एन. डी. सर आपल्यातून गेले. आधी डॉ. नरेंद्र दाभोलकर आणि आता एन. डी. सर. ‘अंनिस’च्या दृष्टीने कधीही न भरून…
रयत शिक्षण संस्था आणि एन. डी. पाटील सर
सातार्‍यात लवकरच शासकीय वैद्यकीय महाविद्यालय सुरू होत आहे. पण यापूर्वीच रयत शिक्षण संस्थेने वैद्यकीय महाविद्यालय काढावे, असा विचार पुढे आला…

दुष्काळ निवारण्यासाठी प्रार्थना आणि एन. डी. सर

जुलै 1993 चा प्रसंग आहे. महाराष्ट्रात भयंकर मोठा दुष्काळ पडला होता. त्यावेळी महाराष्ट्राच्या राज्यपालांनी फतवा काढला - ‘आजच्या दिवशी महाराष्ट्रातील…
एन. डी. सरांच्या आठवणी
डॉ. दाभोलकर यांच्या खुनानंतर कॉ. गोविंद पानसरे यांचाही 2015 रोजी सकाळी जात असताना अनोळखी व्यक्तीने खून केला. लोकांमध्ये जागृती व्हावी…

शाळांत धर्मनिरपेक्षता जपावी…

रयत शिक्षण संस्था ही संविधानातील तत्त्वांचा नेहमीच आदर करते आणि पालन करते. विज्ञानप्रचार आणि प्रसार आपल्या दैनंदिन कामकाजात आणला जावा,…
महर्षी अण्णासाहेब शिंदे : एक उपेक्षित महात्मा
भारतीय समाजाला प्रगतीची दिशा दाखविण्यासाठी ज्या व्यक्ती स्वयंस्फूर्तीने पुढे आल्या, त्यामधील एक म्हणजे महर्षी विठ्ठल रामजी ऊर्फ अण्णासाहेब शिंदे. त्यांचा…
जानकी अम्मल : उत्तुंग व्यक्तिमत्त्व
विज्ञानक्षेत्रात पहिली डॉक्टरेट मिळवणार्‍या भारतीय शास्त्रज्ञ कमला सोहोनी यांची माहिती आपण मागच्या अंकात घेतली; मात्र त्यांच्याआधी एका भारतीय महिलेला अमेरिकन…
सतत चुका सुधारत जाते ते विज्ञान
नीट आणि नीटस उत्तरे शोधायची युक्ती म्हणजे विज्ञान. त्या युक्तीबद्दल आपण शिकणार आहोत. या युक्तीचा शोध अमुक एक माणसाला अमुक…
आम्ही सारे पानसरे..!
भेकड सनातनी 2015 साल. 16 फेबु्रवारीची सकाळ! कोल्हापुरातील प्रतिभानगरमधील आयडियल कॉलनी इथे शहीद कॉ. गोविंद पानसरेंचा बंगला आहे. तब्येत बरी…
समितीच्या अध्यक्षपदी मा. सरोजमाई पाटील यांची निवड
अंनिसच्या राज्य कार्यकारिणी बैठकीत निर्णय महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीचे संस्थापक-अध्यक्ष प्रा. डॉ. एन. डी. पाटील यांचे वयाच्या 93 व्या वर्षी…
भडकाऊ भाषणे कशासाठी?
कोरोना महामारीचे 2021 हे अखेरचे वर्ष असेल, समाजजीवन पूर्वपदावर येईल असे वाटत होते. पण वर्ष संपता संपता सार्‍या जगभर कोरोनाचा…
कमला सोहोनी : पहिली भारतीय महिला वैज्ञानिक
सत्यशोधक चळवळीत क्रियाशील असणार्‍या स्त्रियांबाबत फारच कमी लिहिले गेले आहे. त्या स्त्रियांचे ‘कार्य व व्यक्तित्व’ वाचकांपर्यंत पोचवावे, या उद्देशाने मागील…
विज्ञान म्हणजे काय?
‘विज्ञान म्हणजे काय,’ या प्रश्नाचं उत्तर सगळ्यांना माहीतच आहे की. समजा, मी तुमच्या वर्गात येऊन हा प्रश्न विचारला तर एकसाथ…
‘बटरफ्लाय इफेक्ट’ म्हणजे काय?
संगणक व/वा स्मार्टफोन्सद्वारे होत असलेल्या माहितीच्या आदानप्रदानांचा प्रचंड वेग आपल्याला थक्क करून सोडत आहे. या माहितीचाच वापर करत वैचारिक मांडणी…
बुद्धिवादाची ऐतिहासिक लढाई
मानवाने आजवर साधलेली प्रगती आपोआप, कोणत्याही दैवी, अमानवी शक्तीच्या आधारे नव्हे, तर मानवी बुद्धीच्या बळावर आहे. परंतु ही बुद्धी वापरण्यासाठी,…
आमचं नववर्ष..?
कॉलनीत नव्या वर्षाच्या स्वागताची धामधूम सुरू झाली. कोरोनामुळे गेली दोन वर्षेकाहीच करता आले नव्हते, त्याचा वचपा या वर्षी काढण्यासाठी तरुण…
गायीचे पावित्र्य आणि न्यायपालिका
न्यायाधीश तर्कशुद्ध, वस्तुनिष्ठ, संतुलित आणि न्याय्य असतात, यावर आपणा सर्वांचा नेहमीच विश्वास असतो, म्हणून आपण त्यांचा निर्णय आपल्याविरोधात गेला तरीही…
भावना दुखावण्याच्या आजारावर औषध शोधणारा ‘जीनियस!’
डॉ. एरॉन (Aaron) बेक या जगद्विख्यात मनोविकारतज्ज्ञाचे नुकतेच फिलाडेल्फिया येथील राहत्या घरी निधन झाले. शंभर वर्षांचे अत्यंत अर्थपूर्ण आणि समाधानी…
पुंडलीक
अंधश्रद्धा निर्मूलनाची चळवळ भारतीय संस्कृतीतील संत आणि समाजसुधारकांचा वारसा मानते. त्यामुळेच अंधश्रद्धा निर्मूलन वार्तापत्र हा वारसा वाचक, कार्यकर्त्यांपर्यंत सातत्याने पोचवत…
पाठ्यपुस्तकातील प्रतिज्ञा बदलण्याची गरज?
पालक म्हणून आपण आपल्या मुलांची पाठ्यपुस्तकं बर्‍याचदा वाचत असतो. मुलांच्या पाठ्यपुस्तकाच्या पहिल्या पानावर भारतीय संविधानाची उद्देशिका, राष्ट्रगीत आणि प्रतिज्ञा प्रकाशित…

बलराज आणि ऐश्वर्या यांचा सत्यशोधक विवाह कोल्हापूर येथे संपन्न

माझा मुलगा बलराज रामदास पाटील (रा. कोल्हापूर) आणि ऐश्वर्या सुनील पाटील (रा. बोरगाव, ता. वाळवा, जि. सांगली) या दोघांचे मागच्या…
कन्यादान का नको?
अलिकडे विवाह समारंभ म्हटलं की, तो उत्साहातच साजरा व्हायला हवा, हा हट्टच असतो. विवाहाचा आणि सामाजिक प्रतिष्ठेचा आपण संबंध जोडलेला…
लग्नाचे वय वाढवण्याचा प्रस्ताव ‘प्रकृती विरुद्ध संस्कृती’
संसदेच्या हिवाळी सत्राच्या शेवटच्या दिवशी लोकसभेमध्ये केंद्रीय महिला व बालकल्याण मंत्री स्मृती इराणी यांनी एका विधेयकाद्वारे भारतात मुलींचे लग्नाचे वय…
‘म. अंनिस’ राज्य कार्यकारिणी बैठक पुणे येथे उत्साहात संपन्न
पुण्याच्या स्वारगेट बसस्थानकापासून हाकेच्या अंतरावर असलेल्या, 24 एकरात पसरलेल्या 27 हजार विद्यार्थिसंख्या असलेल्या विस्तीर्ण आझम कॅम्पसमधील भव्य असेंब्ली हॉलच्या बाहेर…

राज्यकार्यकारिणी बैठकीत मंजूर झालेले चार महत्त्वपूर्ण ठराव

ठराव क्र. 1 भटक्या-विमुक्त जाती-जमाती व आदिवासी समुदायामध्ये ‘अंनिस’चे कार्य वाढवणार आजच्या विकासप्रक्रियेत आधुनिक विज्ञानाच्या फायद्यापासून दूर ठेवल्या गेलेल्या; उलट…

‘लीळाचरित्रा’तील बालसंस्कार कथा

बालमित्र-मैत्रिणींनो! आज तुम्हाला मी दोन गोष्टी सांगणार आहे. गोष्टी आपल्या सर्वांना खूप आवडतात. मी लहान असताना माझी आजी मला खूपदा…
अंनिसची महिलांसाठी राज्यस्तरीय अभिवाचन स्पर्धा उत्साहात संपन्न
महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीच्या राज्य महिला विभागाने महिलांसाठी राज्यस्तरीय अभिवाचन स्पर्धा आयोजित केली होती. यामध्ये ‘अंधश्रद्धा निर्मूलन’ या विषयाशी संबंधित…
वाईन नको.. दूध प्या..!
चला, व्यसनाला बदनाम करूया! या ‘अंनिस’च्या मोहिमेस राज्यव्यापी प्रतिसाद 1) पुणे शहर शाखा दि. 31 डिसेंबर रोजी शनिवार पेठेतील साधना…
प्रवाह वाढतो आहे
कोरोना महामारीच्या सावटाखाली प्रकाशित होत असलेला हा दुसरा वार्षिक अंक. कोरोनाच्या दुसर्‍या लाटेने चांगलाच तडाखा दिला. चळवळीतील अनेक सहकारी कार्यकर्ते,…
कुतूहल : विज्ञान विजयाचे मूळ
सर्व प्राणिसृष्टीचं वैशिष्ट्य म्हणजे त्यांना काही उपजत प्रेरणा असतात. भूक लागली की, मांजरीचं पिल्लू तिच्या आईला बिलगतं. कामवासना ही सुद्धा…
करवीर महात्म्य नव्हे; अंधश्रद्धा महात्म्य
भारत हा पुण्यपावन देश आहे. प्रत्येकाला आपला देश प्रिय असतो, भारतीयही त्याला अपवाद नाहीत; पण इथे इतरांपेक्षा अजून एक गोष्ट…
श्री चक्रधर स्वामींचा अंधश्रद्धा निर्मूलनाचा द़ृष्टिकोन
यादव काळात महाराष्ट्रात अंधश्रद्धा मोठ्या प्रमाणात फोफावली होती. त्यामुळे समाजातील सर्वसामान्य माणूस अत्यंत पिचला गेला होता. त्यांना या अंधश्रद्धारुपी दलदलीतून…
सत्ता संपत्तीसाठी ‘आखाडे’ गुन्हे आणि राजकारणाच्या दावणीला – धीरेंद्र झा
धीरेंद्र झा हे आघाडीचे शोध-पत्रकार, लेखक आहेत. त्यांनी नुकतंच ‘असेटिक गेम्स-साधूज्, आखाडाज् अँड द मेकिंग ऑफ द हिंदू व्होट’ हे…
पँथर अजूनही जागा आहे…
‘दलित पँथर’च्या स्थापनेला पुढील वर्षी 50 वर्षे पूर्ण होत आहेत. त्या निमित्ताने याच चळवळीतून उदयास आलेले ‘दलित पँथर’चे संस्थापक, साहित्यिक,…
समाजशिक्षक : व्ही. टी. जाधव
डॉ. दाभोलकर मला सांगायचे की, जे चाळीसच्या वर्षांच्या पुढचे आहेत, त्यांना बदलण्याचा प्रयत्न करू नका. त्या वयाच्या आधीच्या लोकांना बदलण्याचा…
वीरा राठोड यांच्या 12 बालकविता
1. पुस्तकातल्या पानांमध्ये पुस्तकातल्या पानांमध्ये फुलपाखरे होती गोळा। फडफडणारे पंख चिमुकले शब्दांवरुनी घेती हिंदोळा॥1॥ इवल्याशा गोजिर्‍या देखण्या रंगी-बेरंगी पंखांचा मेळा।…
चेटूकमाऊ
बालमित्रांनो, तुमच्यापैकी अनेकांनी मांजर पाळले असेल. त्या मनीची पिल्लं तर खूपच मस्त, गोजिरवाणी असतात ना? किती लवकर खेळायला, पळायला लागतात…
अंत
पृथ्वीभोवती सूर्य फिरतो आहे छे, हो, सूर्याभोवती पृथ्वी फिरते माणूस आणि धर्माचा वाद पण यातून विचार बाद! कोण सांगणार? धर्माच्या…
माणूस संपवता येतो…
बुद्ध संपला की माणूस संपवता येतो! राम संपला की माणूस संपवता येतो! येशू संपला की माणूस संपवता येतो! पैगंबर संपला…
बहुजनांनी जागावं
बहुजनांनी आता जागावं विज्ञानयुगातही यावं ॥धृ॥ आतापर्यंत होतो आम्ही अज्ञानी आता झालोय आम्ही सज्ञानी। शिकून-सवरून अज्ञान घालावावं अज्ञान आता पळवावं…
गझल
ही तुझ्या घराची होळी, थोडा विचार कर। अन् कोण शेकतो पोळी, थोडा विचार कर ॥धृ॥ खांद्यावर बंदूक ठेवली तुझ्या नि…
अंधश्रद्धा निर्मूलन
लिंबू-मिरची टांगा दाराला नजर लागणार नाही घराला झपाटलं-झपाटलं या अंधश्रद्धेने झपाटलं ॥धृ॥ लिंबू-मिरचीचं करून लोणचं करा जेवण तुम्ही चवीचं झटकलं-झटकलं…
देऊळ
दगडाच्या देवळात दगड बसताना पाहिला माणसाच्या हातांनी घडताना पाहिली मैफिल दुकानांची अशी भरताना पाहिली हळूच माळ कोणी पैशाची वाहिली॥1॥ माणुसकी…
छू मंतर….
चेटूक केले, करणी केली, केली जादू निरंतर। होते नव्हते सगळे, झाले जवळचे छू मंतर ॥धृ॥ हवेत फिरवून हात, बाबा सोनसाखळी…
उच्च जात
मंत्र सगळे फसवे असती त्यांच्या नादी लागू नका। नाही शिव वा ब्रह्मा कोणी विवेक-विचारा सोडू नका ॥1॥ महंत असो वा…
अफगाणिस्तान
सत्तेचा संघर्ष हा की दहशतवादी खुर्चीची हाव? दडपू पाहतेय मानवतेला जायबंदी केलंय आकाशाला ॥1॥ भय, असहाय्यता, अनिश्चितता हवेत भरून राहिलीय…
कट्टर सनातनी झूल
मी जन्मतःच घेतलंय बाळकडू व्यक्त होण्याचं तरी तुम्ही घालू पाहताय माझ्यावर व्यक्त होण्याचीच मर्यादा ॥1॥ तुम्हाला नसेल माहीत कदाचित माझ्या…
मनाचा कोस
...अखेर शेवटी वाटणी करण्यासाठी बैठक बसलीच. रंगनाथ शिंदे आणि त्याची बायको मनकर्णा दोघेही कासावीस झाले होते. रंगनाथ शिंदेचा लहान भाऊ…
मळा
“घरात इन-मीन तीन माणसं; तेबी तीन तर्‍हेचे तीन. तात्याला दूध फायजे. ल्योकाला च्या फायजे आन् आर्धा जलम कडला आला, पर…
उफराटा न्याय
कृषिशास्त्राची एम. एस्सी.ची पदवी हातात घेऊन आणि मनभर स्वप्न बाळगून राजाभाऊ महाविद्यालयाच्या प्रांगणातून बाहेर पडला. सुरुवातीला निवडक ठिकाणी, मोठ्या शहरातल्या…
जय भीम : एक महासमन्वय
‘जय भीम’बद्दलच्या आंबेडकरवादी प्रतिक्रियांतून ही गोष्ट अधोरेखित होते. बाबासाहेबांचा मार्गच यशस्वी झाला. हिंसेशिवाय न्यायालयीन लढाई जिंकली गेली, म्हणजे या मार्गाने…
संघर्षाचा रस्ता अटळ…
डॉ. नरेंद्र दाभोलकरांच्या खुनाला 20 ऑगस्ट, 2021 ला आठ वर्षे पूर्ण झाली. गेली आठ वर्षे त्यांच्या खुनाचा तपास यंत्रणा तपास…
आमची कोठेही शाखा नाही
‘आमची कोठेही शाखा नाही’ असा फलक उद्योगधंद्याच्या क्षेत्रात अनेक वेळा आढळून येतो. एखादा ‘प्रॉडक्ट’ चांगला चालला, त्याला गिर्‍हाईक भरपूर मिळाले…
बाळूमामांचा अवतार ते अवतार संपलेला गुन्हेगार
लोकांच्या अज्ञानाचा व अंधश्रद्धेचा गैरफायदा घेत आणि बाळूमामांवर बर्‍याच लोकांची श्रद्धा आहे, ही गोष्ट हेरून मनोहर भोसले यांनी उंदरगाव (ता.…
कॅन्सर बरा करतो सांगून अडीच लाख रुपये लाटले
मनोहर मामावर बारामती येथे पहिला गुन्हा दाखल : अंनिसचा पाठपुरावा बारामती येथील रहिवासी शशिकांत खरात यांच्या वडिलांना कॅन्सर झाला होता.…
नालासोपारा येथील भूत उतरविणार्‍या नागदा बाबावर गुन्हा दाखल
पालघर, वसई, ठाणे ‘अंनिस’ची संयुक्त कामगिरी नालासोपारा (मुंबई) येथील भैरवनाथाच्या मंदिरात एका आजारी महिलेला अंगातील भूत उतरवतो, असे सांगून अमानुष…
लोकरंजनातून समाजप्रबोधन करणारे : लोककवी वामनदादा कर्डक
(लोकभाषेची ‘माहूतगिरी’ करणारा महाकवी : वामनदादा कर्डक) जन्मशताब्दी वर्ष (2021-22) (15 ऑगस्ट 1922 ते 15 मे 2004) भारतीय संगीताला एक…
‘मन’ की बात…!
10ऑक्टोबर जागतिक मानसिक आरोग्य दिनानिमित्त विशेष लेख कोरोनाच्या साथीच्या पार्श्वभूमीवर समाजातील ताण-तणाव अनेक पटींनी वाढल्याचा आपण सगळेच अनुभव घेत आहोत.…
क्रूर धर्मांधाची बळी : हायपेशिया
हायपेशिया एकेकाळी ज्ञान-विज्ञानाचे प्रख्यात विद्यापीठ. अलेक्झांड्रियामध्ये तत्त्वज्ञान आणि गणित विषयाची लोकप्रिय शिक्षिका, एक बुद्धिप्रामाण्यवादी स्त्री. ख्रिश्चन धार्मिक अतिरेक्यांनी तिला क्रूरपणे…
एका संवेदनशील मनाचे विवेकी चिंतन
अवधूत परळकर यांचे ‘उभ्या पिकातलं ढोर’ हे पुस्तक वाचताना ते आपल्या मनातल्याच गोष्टी मांडत आहेत की काय, असे वाटू लागते.…

प्रभावी संप्रेषक आणि परस्पर नातेसंबंध

किशोरावस्थेत म्हणजेच बालपणातून तारुण्याकडे वाटचाल करताना लागणार्‍या संक्रमणाच्या काळात जीवनकौशल्ये म्हणजे काय, ती आत्मसात करण्याची निकड, याची मुलांना जाणीव करून…
स्त्री शिक्षणाच्या पुरस्कर्त्या इंदुमती राणीसाहेब
इंदुमती राणीसाहेब या छत्रपती शाहू महाराजांच्या सूनबाई. राजर्षीचे व्दितीय पुत्र प्रिन्स शिवाजी महाराज यांच्या त्या पत्नी. महाराणी शांतादेवी गायकवाड गृहशास्त्र…
एक संवाद : चक्रधर स्वामींसोबत…
“सर्वप्रथम माझ्या माय मराठीला ज्ञानभाषेचा सन्मान मिळवून देणार्‍या लोकोत्तर सर्वज्ञ स्वामी चक्रधरा... तुझ्या कार्यकर्तृत्वाला दंडवत... प्रणाम! संतांनी वाळीत टाकलेल्या हे…
मला मेलीला काय कळतंय?
(नवरात्र विशेष) आईने चष्मा पुसला आणि रस्त्यावर नजर टाकली. “गुंड्याभाऊ येतोय बरं!” डोळ्यांचे ऑपरेशन केल्यापासून तिला दूरवरचे दिसू लागले होते.…
धार्मिक सहिष्णुता – एक अतिसंवेदनशील भावना!
प्रेषिताचा अपमान केला म्हणून झुंडीने हात तोडला! ही सत्यकथा आहे केरळमधील टी. जे. जोसेफ या प्राध्यापकांची. 2010 साली त्यांनी एका…
किर्लोस्कर मासिक : एक अंधश्रद्धा निर्मूलनाची सामाजिक चळवळ
महाराष्ट्रातील औंध संस्थानात लक्ष्मणराव किर्लोस्कर यांनी 1910 साली पहिला उद्योग समूह काढला. या किर्लोस्कर उद्योगसमूहाचे ‘किर्लोस्कर खबर’ हे मुखपत्र हे…

अंनिसची दोन राज्यव्यापी संघटना बांधणी संवाद शिबिरे उत्साहात संपन्न

दि. 12 आणि 26 सप्टेंबर अशा दोन टप्प्यांत पार पडलेल्या राज्यव्यापी संघटना बांधणी संवाद शिबिरास राज्यभरातून 214 कार्यकर्त्यांनी उपस्थिती लावली.…

…आणि रानोबाची अघोरी प्रथा बंद झाली

सिमरी पारगाव (ता. माजलगाव) या गावात रानोबा नावाचा एक देव आहे. गावातील सर्व (विशेषतः दलित समाज) या देवाच्या प्रकोपाला घाबरतात.…

वाईजवळ अल्पवयीन मुलीची स्मशानभूमीत अघोरी पूजा

भुईंज पोलिसांत गुन्हा दाखल; मांत्रिक पसार वाई तालुक्यातील सुरूर येथील एका अल्पवयीन मुलीला स्मशानभूमीत पुजण्याचा धक्कादायक प्रकार समोर आल्याने एकच…
गुप्तधनाच्या लालसेतून नरबळीचा प्रयत्न
पत्नीच्या सतर्कतेने पतीचा डाव फसला जाफराबाद तालुक्यातील डोणगाव येथील संतोष पिंपळे यांचे राहते घर शंभर वर्षांपूर्वीचे जुने असून जवळपास त्यांच्या…
महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीचे विविध पुरस्कार जाहीर
महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीचा आगरकर पुरस्कार सुनीलकुमार लवटे (कोल्हापूर) यांना, तर जीवनगौरव पुरस्कार प्रभाताई पुरोहित (मुंबई) यांना जाहीर! संतराम कर्‍हाड…
डॉ. नरेंद्र दाभोलकर : धर्मांध शक्तींच्या विरोधातील प्रतीक!
20 ऑगस्ट, 2021 ला डॉ. नरेंद्र दाभोलकरांच्या खुनाला आठ वर्षे झाली. या आठ वर्षांत ‘अंनिस’च्या कार्यकर्त्यांनी आणि त्यांच्याबरोबर इतर डाव्या…
भारतीय लोकशाही आणि विवेकवादी शक्तींसमोरील आव्हाने
20 ऑगस्ट, 2021 पी. साईनाथ यांचे संपूर्ण भाषण नमस्कार ! उपस्थित सर्व श्रोत्यांनो, आज आपण मला नरेंद्र दाभोलकर यांच्या स्मृती…
भोर येथे ‘अंधश्रद्धा निर्मूलन विचार संमेलन’ संपन्न
19 ऑगस्ट, 2021 डॉ. नरेंद्र दाभोलकर यांच्या आठव्या स्मृतिदिनानिमित्त त्यांच्या विचारांचा जागर करण्यासाठी दि. 14 ते 20 ऑगस्ट या कालावधीत…
राष्ट्रीय वैज्ञानिक दृष्टिकोन दिनानिमित्ताने राष्ट्रीय परिसंवाद
18 ऑगस्ट, 2021 20 ऑगस्ट, डॉ. नरेंद्र दाभोलकर स्मृतिदिन. हा ‘राष्ट्रीय वैज्ञानिक दृष्टिकोन दिन’ म्हणून देशभर साजरा केला जातो. त्यानिमित्ताने…
डॉ. गेल ऑम्व्हेट यांचे निधन
आंतरराष्ट्रीय ख्यातीच्या समाजशास्त्रज्ञ, बुद्ध, फुले, आंबेडकर, मार्क्स व स्त्रीमुक्तीवादी विचारांची, संतसाहित्य आणि वारकरी तत्त्वज्ञानाची अभ्यासपूर्ण अशी नव्या पद्धतीची मांडणी करून…
नाटककार जयंत पवार यांचं निधन
जयंत पवार हे एक पत्रकार, मराठी नाटककार आणि नाट्यसमीक्षक होते. पत्रकार संध्या नरे पवार यांचे ते पती होते. अंनिवाच्या वार्षिक…
प्रकाशन समारंभातच बालसाहित्याच्या पाच पुस्तकांची पहिली आवृत्ती संपली
बालपुस्तकांची सृष्टी, देईल विज्ञानाची दृष्टी ‘महाराष्ट्र ‘अंनिस”चे बालसाहित्यात पदार्पण बालवाचकांमध्ये विवेकीभान विकसित होऊन त्यांच्यात वैज्ञानिक दृष्टिकोन रुजविण्यासाठी अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीच्या…
सामाजिक चळवळींसाठी सोशल मीडिया अपरिहार्य!
- संजय आवटे (राज्य संपादक, दै.दिव्य मराठी) मअंनिसच्या यूट्यूब चॅनेल व फेसबुक पेजचे लोकार्पण गत दशकापासून सोशल मीडियाचा वापर खासकरून…
रामरहीम बाबाच्या विरोधात लढणारे दोन ‘छत्रपती!’
15 ऑगस्ट, 2021 प्रागतिक विचारांचा पुरस्कार, प्रचार करून सामाजाचे मागासलेपण दूर करण्यार्‍या मंडळींना सनातनी मंडळींकडून नेहमीच विरोध केला जातो. सनातनी…
‘वसा दाभोलकरांचा’ या पुस्तकाचे कॉ. भालचंद्र कांगो यांच्या हस्ते प्रकाशन!
कोल्हापुर येथील अंनिसचे ज्येष्ठ कार्यकर्ते अनिल चव्हाण लिखित ‘वसा दाभोलकरांचा’ या पुस्तकाचे प्रकाशन भाकपचे राष्ट्रीय नेते भालचंद्र कांगो यांच्या अध्यक्षतेखाली…
जटा निर्मूलन करणार्‍या मअंनिसच्या नंदिनी जाधव यांची जाहीर मुलाखत
14 ऑगस्ट, 2021 ‘जोगवा’ चित्रपटातील भूमिकेने खर्‍या देवदासींचे खडतर जीवन समजले - अभिनेत्री मुक्ता बर्वे महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीच्या वतीने…

डॉ. नरेंद्र दाभोलकरांच्या स्मृतिदिनी 203 व्या महिलेची जटेतून मुक्तता…

20 ऑगस्ट, 2013 रक्षाबंधनादिवशी डॉ. नरेंद्र दाभोलकर यांचा खून झाला होता. त्यांना कृतिशील अभिवादन करण्यासाठी तळेगाव दाभाडे (जि. पुणे) येथील…
सोलापूर अंनिसकडून दोन स्त्रियांचे जटानिर्मूलन
सोलापूर शहर शाखेतील कार्यकर्त्यांनी दोन स्त्रियांचे जटा निर्मूलन केले. एकीला 30 वर्षापासून तिला जट होती. साधारण 5 फूट लांब जट…
म.अं.नि.स.ची सर्पविषयक अंधश्रद्धा प्रबोधन मोहीम
10 ते 12 ऑगस्ट, 2021 जगभरात सापांबाबतच्या अंधश्रद्धा सर्वदूर पसरलेल्या आहेत. आपल्या देशात तर सर्पविषयक अंधश्रद्धांमुळे सापांबाबत अनेक गैरसमज आहेत…
म.अं.नि.स.ची फलज्योतिष विरोधी प्रबोधन मोहिम
दि. 27जुलै, 2021 पुष्प पहिले फलज्योतिषाला शास्त्रीय आधार नाही! - पंचांगकर्ते दा. कृ. सोमण आणि डॉ. विश्वास सहस्त्रबुद्धे https://www.youtube.com/watch?v=99E85I69swA पंचांग…
डॉ. नरेंद्र दाभोलकर यांच्या खुनाचे ‘सुत्रधार कोण?’ जवाब दो! : राज्यभर निदर्शने, निवेदने आणि मॉर्निंग वॉक
20 ऑगस्ट, 2021 उत्तर नागपूर शाखेचा ‘कॅन्डल मार्च’ उत्तर नागपूर शाखेतर्फे इंदोरा परिसरात ‘कॅन्डल मार्च’ काढून डॉ. दाभोलकरांना अभिवादन करण्यात…
20 ऑगस्ट, राष्ट्रीय वैज्ञानिक दृष्टीकोन दिन देशभर साजरा
20 ऑगस्ट, 2021 डॉ.नरेंद्र दाभोलकर स्मृतिदिन 20ऑगस्ट हा दिवस राष्ट्रीय वैज्ञानिक दृष्टीकोन दिवस म्हणून देशभर साजरा होतो. यावर्षी भारतभर या…
महाराष्ट्रातील पुरग्रस्तांना अंनिसची मदत
पूरग्रस्त दुर्लक्षित झाकडे (ता. पाटण, जि. सातारा) येथे ‘सातारा जिल्हा अंनिस’ची मदत दि. 31 जुलै रोजी पहाटे 4 वाजता सुरू…

महाराष्ट्र अंनिसच्या मध्यस्थीने ऐतिहासिक निर्णय

मुलीने आंतरजातीय लग्न केले म्हणून बहिष्कृत देशमुख कुटुंब वाळीत प्रकरणी नंदीवाले समाजाने सामंजस्य भूमिकेतून बहिष्कार मागे घेतला. मेढा (ता. जावळी,…

मला मेलीला काय कळतंय?

गणेशोत्सव जवळ आला, तशी लगबग वाढली. घरातल्या गणपतीची आरास कशी करावी, यावर वीरा आणि आदि हे दोघे चर्चा करू लागले;…
‘महाराष्ट्र अंनिस’ची देखणी बालसाहित्याची पाच पुस्तके
बालसाहित्याची सृष्टी, देईल विज्ञानाची दृष्टी... बाल-कुमार वयोगटातील मुलांना कल्पनाशक्तीच्या भन्नाट जगामध्ये वावरायला आवडतं. ‘अस्संच का?’ या प्रश्नाचे तर्कबुद्धीला पटेल असे…
डॉ. दाभोलकरांचे विचारविश्व व्यापक करणे, हीच त्यांना आदरांजली !
मानवी संस्कृतीच्या इतिहासात ज्या-ज्या लोकांनी समाजातील वर्ण, वंश, जात, लिंग, धर्माधारित आर्थिक, सामाजिक शोषणाविरोधात संघर्ष केला; अगदी अहिंसक, विधायक, सनदशीर…
नरेंद्रभाई
बुद्धाने सांगितले, “समाजात नेहमी जीवन आणि मृत्यू यामधील शक्तींचा संघर्ष चालूच असतो. आपण कोणत्या बाजूचे आहोत, यांची निवड आपल्याला करावी…
थोर मानवतावादी (ह्युमॅनिस्ट) : डॉ. नरेंद्र दाभोलकर
डॉक्टरांच्या देहयष्टीकडे पाहिल्यास ते इतरांपेक्षा वेगळे न वाटता चारचौघांसारखे सामान्य असेच वाटत होते. ‘डिसएंचांटिंग इंडिया’ या पुस्तकाच्या जॉन क्वॅक या…
ब्रुनो ते दाभोलकर
20 ऑगस्ट हा डॉ. नरेंद्र दाभोलकर यांचा स्मृतिदिन. महाराष्ट्रात धर्मचिकित्सा, विचारस्वातंत्र्य आणि बुद्धिप्रामाण्य यांचा जोरदार पुरस्कार दाभोलकरांनी केला. भारतात सध्याच्या…
अंधश्रद्धा निर्मूलन वार्तापत्रावर माझी पीएच.डी.
अंधश्रद्धा निर्मूलनाची चळवळ समाजातील विविध स्तरांत जशी खोलवर, सर्वदूर पसरत प्रभावशील होत आहे, तसतसा त्या चळवळीच्या वैचारिक मांडणीचा, तिच्या समाजावरील…
नरेंद्र दाभोलकरांच्या वैचारिक साहित्यावर पीएच. डी. करताना…
दाभोलकरांनी माझ्या पिढीसाठी जे संचित मागं ठेवलं आहे, त्याचा वापर करून ‘तिमिरातुनी तेजाकडे जाण्याचा मार्ग’ माझ्यासारख्या अनेकांना मिळालेला आहे. इथून…
एक संवाद डॉ. नरेंद्र दाभोलकरांशी…
डॉक्टर...तुम्ही एकाच वेळी ‘क्लास’ आणि ‘मास’ यांना समजेल, उमजेल अशा भाषेमध्ये बोलत होता, लिहित होता. तुमचं हेच विशेष वैशिष्ट्य आम्हाला…
कट्टरपंथीय मन घडविण्याची ‘रेसिपी’
आपल्या धर्माचे/जातीचे/वर्णाचे वर्चस्व प्रस्थापित करणे हा भावनिक कट्टरपंथीय मने घडवणार्‍या लोकांचा मुळातला हेतू असतो. बहुतांश वेळा यामधील तरुण-तरुणी निम्नस्तरांमधून येतात;…
आत्मभान आणि समानुभूती
आस्था वाटणे हे मनोसामाजिक कौशल्य समजले जाते. दुसर्‍याविषयी करुणा वाटणे किंवा त्या व्यक्तीची परिस्थिती/स्थिती बघून सहानुभूती वाटणे म्हणजे सहानुभूती नव्हे;…

भूतबाधेच्या नावावर विवाहितेवर अत्याचार; नागपूरच्या मांत्रिकाला अटक

सासरची संपत्ती हडपून आपली आर्थिक परिस्थिती सुधारण्याच्या लालसेपोटी पतीने मांत्रिकाच्या संगनमताने पत्नीवर अमानुष अत्याचार करण्याची घटना नागपूरपासून जवळच असलेल्या रनाळा…

सेन्सॉरशिप नकोच तर सेल्फ-सेन्सॉरशिप हवी!

“तू जे म्हणतोस त्याच्याशी मी सहमत नसलो तरी, तुला ते मांडण्यासाठी कोणी विरोध करत असेल तर तुला ते मांडता यावे…

राजद्रोहाचा कायदा : काही निरीक्षणे

लोकशाहीमध्ये सरकारच्या धोरणांचे समर्थन प्रत्येक नागरिक करेलच असे नाही. सरकारी धोरणांवरती, सरकार पक्षावरती व कधी कधी सत्तेतील लोकांवरती टीका व…

मला मेलीला काय कळतंय?

कोरोनाची दुसरी लाट ओसरली, तसा शाळांमधून चिवचिवाट सुरू झाला, फुलपाखरांनी कॉलेज गजबजली, दुकानदारांनी काऊंटरवरची धूळ झटकली, उद्योगधंदे मोठ्या जोमाने सुरू…

न्हावा शेवा पोलीस स्टेशनमध्ये जातपंचायतीवर सामाजिक बहिष्कारविरोधी कायद्यांतर्गत गुन्हा दाखल

उलवे, नवी मुंबई येथील रहिवासी रोहन राजू गरुड यांच्या घटस्फोटाचे प्रकरण न्यायालयात दाखल आहे, तरीही या घटस्फोटाचा निवडा जातपंचायतीद्वारे केला…

तांड्यावरची भानामती प्रबोधनाने थांबवली

परभणी जिल्ह्यातील सोनपेठ तालुक्यातील एका तांड्यावर नुकतंच लग्न झालेल्या एका नववधूच्या अंगात यायला लागलं. असंबंध बरळणेसुद्धा चालू होते. भानामती, अंगात…

40.5 टक्के महिलांचा वटपौर्णिमा या व्रतावर विश्वास नाही! अंनिसच्या सर्वेक्षणात आढळून आली माहिती

महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीच्या ‘विविध उपक्रम’ विभागातर्फे वटपौर्णिमेनिमित्त खास महिलांसाठीचे असे ऑनलाईन सर्वेक्षण 23 जून ते 8 जुलैदरम्यान करण्यात आले.…

गोपाळ गणेश आगरकर बुद्धिप्रामाण्यवादी विचारवंत आणि समाजसुधारक – प्रा. गणाचारी

महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समिती, बेलापूर शाखा शहीद डॉ. नरेंद्र दाभोलकरांच्या स्मृतीशी निगडित दर महिन्याच्या 20 तारखेला ऑनलाईन ‘सत्यशोधक व्याख्यानमाला’ आयोजित…

कुर्बानीचा अर्थ नवा लावणार्‍या दोन मुस्लिम युवकांशी ‘महाराष्ट्र अंनिस’तर्फे संवाद

बकरी ईदनिमित्त महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीच्या ‘कुर्बानीचा अर्थ नवा’ या उपक्रमांतर्गत ‘भारतीय मुसलमान आणि अंधश्रद्धा निर्मूलन’ या विषयावर दोन युवा…

‘पर्यावरणप्रेमाचा वैज्ञानिक दृष्टिकोन’ यावर मुंबई जिल्हा अंनिसच्या वतीने डॉ. प्रियदर्शनी कर्वे यांचे व्याख्यान

दिनांक 25 जून 2021 रोजी मुंबई अंनिसतर्फे डॉ. प्रियदर्शिनी कर्वे यांचे ‘पर्यावरणप्रेमाचा वैज्ञानिक दृष्टिकोन’ या विषयावर व्याख्यान आयोजित करण्यात आले…

दानिश सिद्दिकीः एक बेडर फोटोजर्नालिस्ट

‘रॉयटर्स’ या विश्वविख्यात वृत्तसंस्थेचे जगप्रसिद्ध छायाचित्रकार आणि पत्रकारितेमधील जगातील सर्वोच्च समजला जाणारा ‘पुलित्झर’ पुरस्कार विजेते भारतीय दानिश सिद्दिकी यांचा गेल्या…
छद्मविज्ञानी ज्योतिष अभ्यासक्रम रद्द करा!
कोरोनाची लस घेतल्यानंतर शरीरामध्ये चुंबकत्व आले आणि शरीरावर वस्तू चिकटायला लागल्या, असा दावा करणारी चित्रफीत सोशल मीडियावर ‘व्हायरल’ होऊ लागली…
‘मॅग्नेट मॅन’: सत्य काय?
काही दिवसांपासून महाराष्ट्रात नाशिक येथे एका व्यक्तीमध्ये चुंबकीय गुणधर्म आलेत, अशी बातमी सोशल मीडिया, न्यूज मीडिया आणि इलेक्ट्रॉनिक मीडियावर झळकली.…
महाराजा सयाजीराव आणि अंधश्रद्धा निर्मूलन
बडोद्याचे महाराज सयाजीराव गायकवाड यांनी आपल्या संस्थानात सामाजिक, धार्मिक सुधारणा करताना आपल्या अधिकारांचा गैरवापर न करता, आक्रमक न होता लोकांच्या…
लोकसंख्या वाढीची समस्या : मिथक आणि सत्यशोधन
(इस्लाम, कुटुंबनियोजन आणि भारतीय राजकारण) डॉ. एस. वाय. कुरेशी यांच्या ‘द पॉप्युलेशन मिथ - इस्लाम, फॅमिली प्लॅनिंग अँड पॉलिटिक्स’ या…
‘वॉटर लॉगिंग’ च्या समस्येचे उग्ररूप
वाढत्या जागतिक प्रदूषणामुळे हवामान बदल ही एक समस्या म्हणून आपल्यासमोर उभी ठाकली आहे. त्यामुळे उद्भवणार्‍या इतर कुठल्याही दूरगामी दुष्परिणामापेक्षा पावसाच्या…
एक संवाद : साहित्यसम्राट अण्णाभाऊंसोबत..
‘अण्णा’ हे नाव उच्चारलं की घरातील मोठ्या कर्त्या माणसाची आठवण होते, आणि ‘भाऊ’ या नावातच रक्ताचे नाते समाविष्ठ असते. जो…
जीवनकौशल्याची निकड
कठीण प्रसंगात निर्भयपणे आणि धीराने वाट काढण्यासाठी लागणारा सकारात्मक दृष्टिकोन प्राप्त करून, इतरांशी जुळवून घेण्याची क्षमता आत्मसात करण्यासाठी लागणार्‍या कौशल्यांना…
जटेचा गुंता सोडवताना…
ग्रामीण भागात काम करत असताना विविध अनुभव येतात.कोणाला कधी कशाची मात्रा लागू पडेल हे सांगता येणे असंभव.श्रद्धा अंधश्रद्धांच्या झुल्यावर होय…
मला मेलीला काय कळतंय?
गुंड्याभाऊंच्या आग्रहाने आम्ही सत्संगाला येण्याचे मान्य केले. सत्संगाची वेळ चारची होती. पण माझ्या सवयीप्रमाणे मी चार वाजता तयारीला सुरुवात केली.…
अंधश्रद्धा निर्मूलन वार्तापत्राच्या ‘फसवे विज्ञानविरोधी जनजागरण’ व्याख्यानमालेस उत्स्फूर्त प्रतिसाद
पहिला दिवस ‘अंनिस’च्या छद्मविज्ञानविरोधी विशेषांकाचे प्रकाशन. महाराष्ट्र अंनिसच्या ‘फसवे विज्ञानविरोधी जनजागरण मोहिमे’ला उत्स्फूर्त प्रतिसाद. 500 श्रोत्यांची उपस्थिती कार्यकारणभाव तपासून न…
धर्मचिकित्सा आणि विवेक ख्रिश्चन धर्मासाठी आवश्यक!
‘अंनिस’ने आयोजित केलेल्या व्याख्यानास उत्स्फूर्त प्रतिसाद! महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीच्या डॉ. नरेंद्र दाभोलकर प्रशिक्षण केंद्राच्या वतीने आयोजित ‘ख्रिस्ती धर्मातील अंधश्रद्धा,…
फकिराच्या नादी लागलेल्या परिवाराच्या डोक्यातून काढले ‘बाहेरचे’ खूळ
- ‘अंनिस’ने परिवाराचे केले प्रबोधन जालना जिल्ह्यातील भोकरदन तालुक्यातील शेलूद, एक छोटेसे गाव. जालन्यापासून जवळजवळ नव्वद किलोमीटर दूर असलेले हे…

‘छद्म विज्ञान विरोधी’ विशेषांकावर ‘प्रश्नमंजुषा स्पर्धे’चे सेवांगण मालवण तर्फे आयोजन

अंधश्रद्धा निर्मूलन वार्तापत्राने मे 2021 चा अंक छद्म विज्ञान विरोधी’ विशेषांक प्रकाशित केला होता. या विशेषांकावर आधारीत ऑनलाईन प्रश्नमंजुषा स्पर्धा…
चला व्रतवैकल्यांकडे नव्या दृष्टिकोनातून पाहू
महाराष्ट्र अंनिसच्या राज्य महिला विभागाचे वटर्पौणिमेनिमित्त सिनेअभिनेत्री सायली संजीव यांचे व्याख्यान संपन्न महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीच्या राज्य महिला विभागातर्फे आयोजित…

महाराष्ट्र अंनिस उत्तर नागपूर शाखेचे विविध अभिनव उपक्रम संपन्न

महा. अंधश्रद्धा निर्मूलन समिती, उत्तर नागपूरतर्फे वृक्षारोपण, कोरोना विषयी जनजागृती, मानस -मित्र मानसिक आधार करीता हेल्पलाईन, वैज्ञानिक जागृती व महात्मा…

वैज्ञानिक दृष्टिकोनाशी करूया मैत्री!

महाराष्ट्र अंनिस पुणे जिल्हा तर्फेऑनलाईन संवादमालिका संपन्न महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समिती (पुणे जिल्हा) तर्फे ऑनलाईन संवादमालिका (12 ते 17 जून…

अंनिस तलासरी शाखेच्या वतीने ‘नेत्रदाना’वर एक दिवसीय वेबिनार

कॉम्रेड गोदावरी शामराव परुळेकर महाविद्यालय, तलासरी (जि. पालघर) यांचा राष्ट्रीय सेवा योजना विभाग आणि महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समिती, तलासरी यांच्या…
धर्मानंद कोसंबींचा जीवनप्रवास : धर्मपंडिताचा नव्हे, तर धर्मचिकित्सकाचा – डॉ. महेश देवकर
महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीची बेलापूर (नवी मुंबई) शाखा गेल्या सप्टेंबरपासून डॉ. नरेंद्र दाभोलकरांच्या खुनाशी संबंधित दर महिन्याच्या 20 तारखेला सत्यशोधक…

वटपौर्णिमेनिमित्त ठाणे जिल्हा शाखेचा ‘जागर स्त्रीमुक्तीचा’ व ‘संत कबीर जयंती’ साजरी

महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समिती, ठाणे जिल्हा आणि असंघटित कष्टकरी कामगार संघटना, उल्हासनगर यांच्या संयुक्त विद्यमाने महात्मा कबीर जयंती व वटसावित्री…

‘बार्टी’ हिंगोली आयोजित ‘अंनिस’च्या कार्यक्रमात चमत्कारी बाबास आव्हान

‘बार्टी’ हिंगोलीतर्फे अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीच्या ‘अंधश्रद्धा निर्मूलन व चमत्कार सादरीकरण’ याविषयी आयोजित केलेल्या ऑनलाईन कार्यक्रमात प्रमुख वक्ते व चमत्कार सादरकर्ते…

रहिमतपूर शाखेतर्फे वटपौर्णिमेनिमित्त प्रबोधन

वटपौर्णिमेचे औचित्य साधून शंकर कणसे (नाना) यांच्या फार्म हाऊसवर वटपौर्णिमा म्हणजे काय, वटपौर्णिमेबद्दलचे समज आणि गैरसमज दूर करण्यासाठी प्रबोधनात्मक उपक्रम…

जूनच्या अंकातील नैतिकतेसाठी परमेश्वर हवाच का? हा लेख आणि संपादकीय आवडले

माहे जून 2021च्या कव्हर स्टोरीमध्ये नैतिकतेसाठी परमेश्वर हवा का?: एक सर्वेक्षण हा प्रभाकर नानावटी यांचा मोठा लेख वाचनीय आहे.तसेच जगाच्या…

‘मे’चा छद्मविज्ञान विरोधी विशेषांक अभ्यासपूर्ण आणि संग्रही ठेवण्यासारखा

आपला मे 2021 मधील छदमविज्ञानविरोधी विशेषांक वाचला. तो अत्यंत आवडला म्हणून मुद्दाम आपणास हे लिहून कळवीत आहे. छदमविज्ञान आणि मानसशास्त्र…

महिलांनो, मानसिक गुलामगिरीच्या बेड्या तोडा!

नाशिक अंनिसच्या वतीने व्याख्यान वटपौर्णिमेच्या निमित्ताने 23 जून रोजी महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समिती, नाशिकच्या महिला विभागाच्या वतीने ‘स्त्रिया व अंधश्रद्धा’…

महाराष्ट्र अंनिसने केला आग लागण्या मागील भानामतीचा भांडाफोड

बुलढाणा जिल्ह्यातील नांदुरा तालुक्यातील चांदूर बिस्वा या गावात लक्ष्मण तायडे यांच्या घरात गेल्या तीन महिन्यापासून आपोआप आग लागण्याचे छोटेमोठे प्रकार…

नवविवाहितेवर करणीचा आरोप

सासरच्या मंडळींनी छळ करून, माहेरी निघून जाण्यासाठी आपल्यावर मांत्रिकाद्वारे काळ्या जादूचे प्रयोग केल्याची तक्रार नवविवाहित तरुणीने राहुरी पोलीस ठाण्यात दिली.…

प्रा. आर्डे सरांचे ‘फसवे विज्ञान’ पुस्तक वाचून माझे सगळे भ्रम दूर झाले

प्रा. प. रा. आर्डे लिखित ‘फसवे विज्ञान ः नवी बुवाबाजी’ या पुस्तकाची भाषा अतिशय, सोपी, ओघवती कुणालाही सहज समजणारी आहे.…
विज्ञानाची उपेक्षा समाजाला घातकच…
कोरोना नियमावलीला पूर्णपणे धुडकावून लावत पाच राज्यांतील विधानसभेच्या निवडणुका आटोपल्या, लाखो साधू आणि भाविकांनी गंगेत डुबकी मारत साजरा केलेला कुंभमेळाही…
नैतिकतेसाठी परमेश्वर हवाच का? एक सर्वेक्षण
परमेश्वर ही संकल्पना अजूनही टिकून आहे. यामागे कदाचित परमेश्वरप्रणीत धर्मामुळे नैतिक मूल्ये रुजविले जातील, ही मानसिकता अजूनही मूळ धरून आहे.…
प्लेगच्या साथीमध्ये शाहू महाराजांनी केलेले कार्य आजच्या राज्यकर्त्यांना मार्गदर्शक
शाहू महाराजांनी आपल्या कोल्हापूर संस्थानात सन 1900 आलेल्या प्लेगच्या साथीवर अनेक शास्रीय उपाययोजना केल्या होत्या. यामध्ये महाराजांनी अगदी दंडापासून ते…
एक संवाद : सामाजिक सुधारणांचा जनकल्याणी राजा शाहू महाराजांसोबत
महाराज, खरं तर जनसत्ता आणि राजसत्ता या स्वत:च्या ऐषोरामासाठी, नातेवाईकांच्या उद्धारासाठी वापरायची असते. सर्व राजे हे तसेच करीत आणि वागत…
खरी ‘ही’ न्यायाची रीती
26 जून : राजर्षी शाहू जयंती ‘सामाजिक न्याय दिन’ यानिमित्त विशेष लेख सामाजिक न्यायाची संकल्पना ही राजकीय न्यायाच्या संकल्पनेचाच एक…
सत्यशोधक विमलाबाई बागल महिला चळवळीच्या नेत्या
महाराष्ट्र राज्य श्रमिक महिला समितीच्या अध्यक्षा, माजी आमदार, संयुक्त महाराष्ट्र सीमा सत्याग्रहातील महिला नेत्या, कोल्हापुरातील महिला चळवळीच्या अग्रगण्य नेत्या, शेतकरी…
सरकारच्या आरोग्य धोरणात वैज्ञानिक दृष्टिकोन नाही!
आता प्रसारमाध्यमेही बोलू लागलीत! पहिल्या ‘कोव्हिड-19’च्या लाटेवेळी बहुतांश प्रसारमाध्यमांनी दिल्लीमधील निझामुद्दीन दर्गा येथील तबलिगी समाजाच्या लोकांना दोष दिला. याच प्रसारमाध्यमांनी…
कवठेमहांकाळ येथील नंदीवाले समाजातील एका कुटुंबावर जातपंचायतीने टाकलेला सामाजिक बहिष्कार ‘अंनिस’च्या प्रयत्नामुळे मागे
यल्लाप्पा चिनाप्पा चव्हाण (रा. काळे प्लॉट, कवठेमहांकाळ, जि. सांगली) यांच्यासह चार कुटुंबाना नंदीवाले समाज जातपंचायतीने जागेच्या वादाचे निमित्त करून वाळीत…
पर्यावरण व्यवस्थापनामध्ये नवा विचार स्विकारूया
वैज्ञानिक परिभाषेत वनस्पती अथवा सजीव यांना जगण्यायोग्य आणि त्यांची वाढ होण्यायोग्य वातावरण ज्या परिसरात आहे, त्या परिसरातील हवा, जमीन, पाऊस,…
पागोळी वाचवा अभियान
पावसामध्ये प्रत्येकाच्या घराच्या छपरावरून अंगणात पडणारी पागोळी न्याहाळणं ही आबालवृद्धांच्या मनाला कायम आनंद देणारी गोष्ट राहिली आहे. परंतु कवितेचं सौंदर्य…
कोकण सड्यांचे वास्तव
कोकणचे वैशिष्ट्य म्हणजे इथल्या माणसांनी सड्यावरील पर्यावरणाशी जुळवून घेत जगण्याची कला आत्मसात केली आहे. जांभ्याचे वैशिष्ट्य म्हणजे हा दगड भेगाभेगांतून…
सकारात्मकतेची कास धरताना…
मनाची सकारात्मक अवस्था कोणत्याही प्रतिकुलतेतून बाहेर काढण्यास सहाय्यभूत ठरणारी असली तरी सतत हा दृष्टिकोन अंगीकारणं सोपं नसतं. त्यासाठी शरीराबरोबर मनाचाही…
साने गुरुजींचा पंढरपूरमधील मंदीर प्रवेश लढा
योगायोगाकडे वैज्ञानिक दृष्टिकोनातून कसे पाहायचे, मला माहीत नाही. माझ्या आयुष्यात खूप योगायोग आले आहेत. एप्रिल 2021 मी कोरोनाग्रस्त झालो. तेव्हा…
विषाणू : छद्मविज्ञानाचा
कोरोना महामारीच्या दुसर्‍या लाटेची जी आशंका तज्ज्ञांकडून सातत्याने सांगितली जात होती, त्या लाटेने सार्‍या देशाला अभूतपूर्व तडाखा दिला आहे. मागील…
छद्मविज्ञाना विरोधात अंनिसची भूमिका
छद्मविज्ञान किंवा नकली विज्ञान रोखायचे असेल, तर यासंदर्भात प्रबोधनाची मोठी मोहीम ‘महाराष्ट्र अंनिस’ने हाती घ्यायला हवी. या नकली विज्ञानाच्या विरोधात…
छद्मविज्ञान आणि त्याला बळी पडणार्‍यांचे मानसशास्त्र
सामाजिक पातळीवर छद्मविज्ञानाच्या दाव्यांचा प्रतिवाद करताना आपण अधिक रोखठोक भूमिका घेत आलो असलो, तरी त्या दाव्यांना बळी पडलेले लोक हे…
कार्ल पॉपर, रंगीत राजहंस आणि आभासी-विज्ञान
वैज्ञानिक संशोधकांनी निरीक्षणाच्या आणि निष्कर्ष काढण्याच्या गाभ्याची तत्त्वं काटेकोरपणे पाळून निसर्गाचे नियम शोधले, नवीन शोध लावले. हे नियम परत तपासून…
छद्मवैद्यक आणि पर्यायी, पारंपरिक आणि पूरक उपचार
खरं सांगायचं तर पर्यायी असं काही वैद्यक नसतंच. पर्यायी वैद्यक म्हणजे ज्या औषधोपचारांची परिणामकारकता आणि सुरक्षितता पुरेशी नाही किंवा तपासलीच…
थैमान करोनाचे … थैमान छद्मविज्ञानाचे
बुवा-पंडित-महाराज-ज्योतिषी वगैरेंनी कोरोनावर एक नवीन पॅथीच शोधून काढली आहे. ही पॅथी धर्म आणि संस्कृतीने जन्माला घातलीय. या पॅथीचे नाव आहे…

एक दिलासा देणारी गोष्ट घडतेय…

नायट्रिक ऑक्साईड कोरोनाला मारून टाकेल, अशी शक्यता निर्माण झालीय. ‘सॅनोटाईज’ ही जैवतंत्रज्ञानात संशोधन करणारी कंपनी, अ‍ॅरशफोर्ड आणि एनएचएस फौंडेशन यांनी…
प्रचलित राजकारण आणि छद्मविज्ञान
राजकारण्यांकडून केल्या जाणार्‍या छद्मविज्ञानी दाव्यांचे वर्गीकरण करायला गेले तर खालील गट पडतात. पहिला गट म्हणजे पुराणकाळात प्रगत विज्ञान असल्याचे दावे;…
छद्म विज्ञान आणि न्यायसंस्था
आधुनिक काळामध्ये न्यायसंस्थेची जडणघडण आधुनिकतेवर, वैज्ञानिक दृष्टिकोनावर झाली आहे; म्हणजे प्राचीन काळातील रामायणातील सीतेच्या अग्निपरीक्षेची कथा तर सर्वांना माहीतच आहे.…
मेंदूला प्रशिक्षण देऊन ‘स्मार्ट’ होण्याचे दावे : किती खरे व किती खोटे?
आपला इवलासा मेंदू क्षणाक्षणाला, अविरत आणि न थकता कसं काम करतो, याविषयी जाणून घेतलं तर आश्चर्य वाटल्याशिवाय राहाणार नाही. हजारो…
कौमार्य चाचणीत अपयशी ठरल्यामुळं दोन सख्ख्या बहिणींना पाठवलं माहेरी…
कोल्हापूरच्या राजेंद्रनगर येथील दोन सख्ख्या बहिणींचा संदीप सनी कंजारभाट, सुमरजित सनी कंजारभाट यांच्याबरोबर विवाह 27 नोव्हेंबर 2020 रोजी झाला. पुढे…
वेट लॉससाठी क्रॅश डाएट : फॅड्स आणि फोलपणा
वजन कमी करण्यासाठी किंवा काहीजण वाढवण्यासाठी अधीर झालेले असतात. वजन वाढविणे किंवा कमी करणे, याचं वेड आणि मूर्खपणा जगात सर्वत्र…
मला मेलीला काय कळतंय?
“हे पाहा, मध्ये एक नेते म्हणाले, ‘गाय हा एकमेव पशू असा आहे की, जो ऑक्सिजन घेतो आणि ऑक्सिजनच सोडतो.” “हे,…
आईच्या पोटात गर्भ कसा वाढतो?
‘माझ्याच बाबतीत असं का झालं?’ रडत प्रश्न विचारणार्‍या सुलभाला पटकन काय उत्तर द्यावं आणि कसं समजवून सांगावं, असं कोडंच पडलं…
गर्भसंस्कार : वास्तव आणि गैरसमज
भ्रूणवाढीसाठी ‘डेव्हलपमेंटल जीन्स’ ही गर्भाचे अवयव तयार करण्यामध्ये क्रियाशील असतात. ही जनुके भ्रूणाच्या वाढीसाठी, अवयव निर्मितीसाठी तसेच उजव्या व डाव्या…
एक संवाद : ‘महाराष्ट्रा’शी…
1 मे : महाराष्ट्र दिनानिमित्त विशेष लेख...! ‘जय जय महाराष्ट्र माझा...’ हे ऐकताना अंगात चैतन्य संचारायचे. कोणी ‘पुरोगामी महाराष्ट्र’ म्हटलं…

महाराणी लक्ष्मीबाई महाराज

महाराणी लक्ष्मीबाई म्हणजे राजर्षी छत्रपती शाहू महाराजांच्या सुविद्य पत्नी आणि राजाराम छत्रपतींच्या मातोश्री आईसाहेब महाराज होत. राजर्षी छत्रपती शाहू महाराजांच्या…
संविधान हाच खरा धर्मग्रंथ : डॉ. जब्बार पटेल
‘अंनिवा’च्या डॉ. आंबेडकर विशेषांकचे प्रकाशन बुद्धीवर आधारित सांस्कृतिक आणि सामाजिक लोकशाही देणारे आणि प्रत्येक व्यक्तीला जगण्याचा हक्क, न्याय, स्वातंत्र्य, समता…
संजय-सविताने जात-धर्माला झुगारून घडविला सहजीवनाचा आदर्श
‘महाराष्ट्र अंनिस’च्या उपक्रमामुळे मिळाली प्रेरणा नागपूर येथील रामटेक तालुक्यातील खरपडा (सावंगी) गावच्या संजय व सविता यांनी पारंपरिक विवाहात जात, पोटजात,…
दुसरी लाट?
कोरोनाचा सार्वत्रिक प्रसार नियंत्रणात आणण्याच्या उद्देशाने संपूर्ण देशाला अवघ्या चार तासांचा अवधी देत पंतप्रधानांनी रात्री आठ वाजता केलेल्या टाळेबंदीच्या घोषणेला…
श्रेष्ठतर जीवनमूल्ये म्हणजेच आंबेडकरी विचार
कवी, कथाकार, कादंबरीकार, समीक्षक, संपादक आणि अनुवादक अशा सर्वच भूमिकांतून मराठी साहित्यात आपला ठसा उमटवलेले ज्येष्ठ साहित्यिक, पुरोगामी चळवळीचे ज्येष्ठ…
बाबासाहेब सर्वांचेच
1990 नंतरच्या काळात ठाम वैचारिक भूमिका घेऊन कविता लिहिणार्‍या मराठी कवींतील महत्त्वाचा कवी. ‘आवनओल’, ‘हत्ती इलो’ आणि ‘युगानुयुगे तूच’ हे…
‘वाटा-पळवाटा’मधील भूमिकेने मला आंबेडकरी विचारांकडे वळविले
व्यवसायाने डॉक्टर असलेले शरद भुताडिया हे मराठी रंगभूमी आणि मराठी, हिंदी चित्रपटातील नावाजलेले अभिनेते आहेत. कोल्हापुरातील ‘प्रत्यय’ या हौशी नाट्य…
बाबासाहेबांजवळ अनेक प्रश्नांची उत्तरे आहेत
मराठवाड्यातील एका छोट्या खेड्यातून शेतकरी, वारकरी कुटुंबातून घडलेला अभिनेता, दिग्दर्शक आणि लेखक. सुरुवातीला हुंडाबळीच्या समस्येवरील ‘बहीण माझी प्रीतीची’ नंतर ‘काय…
डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर भेटले नसते तर…
अलका धुपकर या धडाडीच्या पत्रकार असून दाभोलकरांच्या खुनानंतर त्यांनी सनातनबाबत केलेले वार्तांकन खूपच गाजलेले होते. त्यासंदर्भात त्यांना सनातन्यांनी धमक्याही दिल्या…

लोणंदच्या गायकवाड महाराजाचा भांडाफोड

विठ्ठल किसन गायकवाड (सध्या रा. क्षेत्र पाडेगाव, लोणंद-नीरा रोड, लोणंद, ता. खंडाळा, जि. सातारा) या करणी, भूतबाधा उतरवण्याचा दावा करून…
एक संवाद : ग्रंथप्रेमी बाबासाहेबांसोबत…
“विश्वमानव, बॅरिस्टर, भारतरत्न डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर तुमच्याशी संवाद साधताना हृदयाचे ठोके वाढताहेत बघा... वाढणारच! कारण एवढ्या मोठ्या ज्ञानपंडितासमोर आपण काय…
‘अंनिस’ने चार बालविवाह रोखले
औरंगाबाद जिल्ह्यात भटक्या समाजात लावले जात असलेले तब्बल चार बालविवाह अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीच्या बुवाबाजी संघर्ष विभागाच्या राज्य सचिव अ‍ॅड. रंजना…
‘उद्या’ नंदा खरे यांचा भविष्यवेध
अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीचे हितचिंतक आणि सुप्रसिद्ध लेखक नंदा खरे, नागपूर यांना तसेच बालसाहित्यिक आबा महाजन, जळगाव यांना यावर्षी मानाचा साहित्य…

इंदापूरच्या भागवत बाबाचा भांडाफोड

पुणे जिल्ह्यातील इंदापूर तालुक्यातील घोलपवाडी येथील उत्तम लक्ष्मण भागवत या देवऋषीचा बाजार अखेर अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीने उठवला असून, उत्तम भागवत…
बालसाहित्य अकादमी पुरस्कार प्राप्त ‘आबाची गोष्ट’
2020 या वर्षीचा बालसाहित्य अकादमी पुरस्कार श्री.आबा गोविंद महाजन यांच्या ‘आबाची गोष्ट’ या पुस्तकाला मिळाला आणि खानदेशाच्या मातीचा, अहिराणी बोलीचा…
सत्यशोधक जनाबाई रोकडे : जे. पी.
विसाव्या शतकाच्या पूर्वार्धातील सत्यशोधक, ब्राह्मणेतर चळवळीतील एक अत्यंत कर्तृत्ववान महिला म्हणून श्रीमती जनाबाई रोकडे यांचा उल्लेख करावा लागेल. ‘माधवराव रोकडे…

महाराष्ट्राच्या अर्थसंकल्पात वैज्ञानिक दृष्टीकोन रूजविण्यासाठी भरीव तरतूद

नुकत्याच सादर करण्यात आलेल्या आर्थिक वर्ष 2021-22 यासाठीच्या अर्थसंकल्पात अर्थमंत्री अजित पवार यांनी छद्म-विज्ञानाच्या प्रसाराविरोधात लढण्यासाठी आणि पुरोगामी महाराष्ट्राच्या भावी…
प्रेम, विवाह, धर्मपरिवर्तन आणि कायदा
या कायद्यानुसार ज्या व्यक्तीला आपले धर्मांतर करायचे असेल, तिने जिल्हादंडाधिकारी (म्हणजेच जिल्हाधिकारी) यांना 60 दिवस अगोदर नोटीस दिली पाहिजे. 60…
आरग येथील मांत्रिक गौराबाईंचा सांगली अंनिसने केला भांडाफोड
करणीची भीती दाखवून कौटुंबिक कलह निर्माण करणार्‍या आरग येथील मांत्रिक गौराबाईंचा सांगली अंनिसने केला भांडाफोड मिरज ग्रामीण पोलीस आणि सांगली…

बोलणं

तो म्हणाला-जा सगळ्यात खालच्या पायरीवर उभा राहामी गपगुमान उठलो आणि सांगितलेल्या स्थानी उभा राहिलो तो म्हणाला-तू सेवेकरी आहेस!सर्वांची सेवा करमी…
नीळा रंग
अनेक दिवसांपर्यंतरंगवलेल्या होत्याघरांच्या भिंतीहिरव्या, पांढर्‍या आणिकेशरी रंगातत्या भिंतीज्यांनी एकत्र येऊन बहाल केलं होतंघराला घरपणमागील काही वर्षांमध्येआज एकेका भिंतीवरतीकब्जा प्रत्येक रंगाचाहाणामारीदंगेखोरीझुंडबळीतिरस्कृत…

झुंड

ठाऊक नाही कधी त्यानेग ला गायीत बदलवून टाकलेमी क म्हणजे कायदा म्हणतराहिलोपरंतूझ पासून बनलेल्या झुंडीनेचिरडून टाकलेतबरेजचे स्वप्नअखलाखचे अस्तित्वपहलू खानचे घरआणिह…
बाबासाहेब
ऐका,पाहा,बाबासाहेब…हे लोक तेच आहेतजे करत होते तिरस्कारतुमचा-माझाज्यांच्याशी झुंजण्यासाठीतुम्ही तुमची झोप,आराम,मुलं,पत्नीसारं सारं गमावलंतजे तुमचं नाव उच्चारणं देखीलवातावरण प्रदूषित करणं मानायचेतेच लोक…
अवैज्ञानिक आणि अविवेकी चाळ्यांना चाप लावण्यासाठी वैज्ञानिक जगताने ठाम भूमिका घेण्याची गरज
गेली वर्षभर सार्‍या जगभर धुमाकूळ घालणारी कोरोनाची साथ आता आटोक्यात आली आहे, असा समज गेल्या काही आठवड्यात कोरोनाची साथ जितक्या…
डाकीण प्रथेविरुद्ध लढणार्‍या दोन रणरागिणींना ‘पद्मश्री’
भारत हा एकाच वेळी सतराव्या आणि एकविसाव्या शतकात जगणारा दुभंग व्यक्तिमत्त्वाचा देश आहे. एखाद्या बाईला चेटकीण, डायन किंवा डाकीण ठरवून…
एक संवाद : सावित्रीमाय सोबत…
“माय सावित्री, तू जाऊन एकशेपंचवीस वर्षे होत आहेत... तू जर आमच्या महाराष्ट्रात जन्माला आली नसती तर माझी पणजी, आजी, आई,…
पहिल्या सत्यशोधक महिला संपादक : तानुबाई बिर्जे
पहिल्या सत्यशोधक महिला संपादक म्हणून तानुबाई बिर्जेयांचा उल्लेख केला जातो. सत्यशोधक समाजाचे मुखपत्र म्हणून प्रसिद्ध असलेल्या ‘दीनबंधु’ या पत्राच्या संपादकपदाची…
विटाळाचे चार दिवस आणि माझा ‘सत्याचा प्रयोग’
तेव्हा मी नववीत होते. साल होते 1961. मे महिन्याच्या सुट्टीत आम्ही आईच्या माहेरी; म्हणजे अहमदनगर जिल्ह्यातील कोतुळ, संगमनेर व अकोला…
शेतकरी आंदोलन : महिला केवळ गर्दीचा भाग नाहीत, तर त्या आंदोलनाच्या मजबूत स्तंभ !
शेतकरी आंदोलनाला आता जवळजवळ 85 दिवस उलटून गेले आहेत. पंजाब, हरियाणा, राजस्थान, उत्तर प्रदेश येथील बहुसंख्य शेतकर्‍यांबरोबरच देशभरातील शेतकरी या…

वडिलांच्या अंत्यविधीतील कर्मकांडांना मुलीने केला विरोध

नांदेड येथे स्थायिक व ता. मुदखेड येथे शिक्षिका असलेल्या उषा नारायण गैनवाड ‘महा. अंनिस’ शाखा मुदखेडच्या प्रधान सचिव आहेत. 25…

शापीत सरपंचपद महिलेने स्वीकारले!

या गावचे सरपंचपद स्वीकारले की मृत्यू होतो, ही तिथे खोलवर रुजलेली अंधश्रद्धा. यापूर्वी एकदा नाही, तर तब्बल चार वेळा असे…
साथी शालिनीताई ओक यांना विनम्र अभिवादन
अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीच्या ज्येष्ठ कार्यकर्त्या आणि राज्य कार्यकारिणी सदस्य शालिनीताई ओक (सोलापूर) यांचे नुकतेच निधन झाले. त्यांच्या स्मृतीस महाराष्ट्र अंधश्रद्धा…
न्यायमूर्ती पी. बी. सावंत : कृतिशील पुरोगामी विचारवंत
न्यायमूर्ती पी. बी. सावंत यांचे वार्धक्याने निधन झाले, तरीही ते अकाली व पुरोगामी चळवळीला मोठी हानी पोचविणारे आहे, असं म्हणावं…
सांप्रदायिक राष्ट्रवादाविरोधात तर्कनिष्ठ पुरावा आधारित इतिहासलेखनाची लढाई
भारत देश सध्या कुटिलपणे तयार केल्या गेलेल्या द्वेषाच्या सापळ्यात अडकला आहे. त्यामुळे समाजातील असुरक्षित घटक; विशेषत: धार्मिक अल्पसंख्याक आणि दलित…
समाजमाध्यम आणि खिन्नमनस्कता
जात-पंथ-धर्म, रूढी-परंपरा, वेद-उपनिषद, आयुर्वेद - होमिओपथी, थोरा-मोठ्यांचा इतिहास, संस्कृती, देशप्रेम-देशभक्ती, प्रादेशिक-भाषिक अस्मिता, पक्ष-पक्षनेतृत्व इत्यादीसारख्या कुठल्याही (अति) संवेदनशील विषयाबद्दल थोडीशी टीका…
बॅरिकेड
सुप्रसिद्ध अभिनेते, नाटककार, नाट्यकर्मी, पथनाट्याचे प्रवर्तक उत्पल दत्त यांचे बॅरिकेड नावाचे गाजलेले नाटक आहे. बॅरिकेड म्हणजे शत्रूला रोखण्यासाठी उभारलेले अडथळे,…

मोबाईल भानामती

मंगळवेढा तालुक्यातील एका गावातील शेतकरी कुटुंबात घडलेली घटना. 60 ते 65 वयाचे एक सामान्य शेतकरी. आपली पत्नी, मोठा मुलगा, त्याची…
वैद्यकीय उपचारांऐवजी भगतबाईकडे उपचारासाठी नेण्याच्या अंधश्रद्धेमुळे लोणावळा आणि दहिवडी येथील दोन महिलांचा मृत्यू
अक्षम्य कृत्यासाठी सासरच्या मंडळींविरुद्ध लोणावळा येथे जादूटोणा प्रतिबंधक कायद्यांतर्गत गुन्हा दाखल पुणे जिल्ह्यातील मावळ तालुक्यातील शिळीम गावात नवविवाहित गर्भवती महिलेचा…

भूतबाधा झाल्याच्या अंधश्रद्धेतून मुलीचा बळी घेणार्‍या दहिवडीच्या दोन भोंदूबाबांना अटक

दोन भोंदूबाबांनी भूतबाधा झाल्याच्या दिलेल्या सल्लयावर विश्वास ठेवून पालकांनी योग्य वैद्यकीय उपचार न केल्यामुळे एका चौदा वर्षांच्या मुलीचा हकनाक बळी…
फसवे विज्ञान – नवी बुवाबाजी या पुस्तकावर प्रतिक्रिया
स्वतःला वैज्ञानिक म्हणवणार्‍या अनेक अज्ञानी माणसांना विज्ञान म्हणजे काय, याचे खरे आकलन झालेले नसते. त्यामुळे ‘फसवे विज्ञान’ या पुस्तकात वर्णन…
उकळत्या तेलातून नाणे काढण्यास सांगून पत्नीच्या पावित्र्याची घेतली परीक्षा!
पिडीत महिलेसोबत दुष्कर्म करणार्‍या पोलीसावर गुन्हा दाखल पत्नीच्या पावित्र्याची उकळत्या तेलातून नाणे काढण्यास सांगून परीक्षा घेण्याचा अघोरी प्रकार उस्मानाबाद जिल्ह्यात…

मोहटादेवी मंदिरात दोन किलो सोने मूर्तीखाली पुरल्याच्या प्रकरणात गुन्हे दाखल

अहमदनगर जिल्ह्यात शिर्डी, शनिशिंगणापूर ही मोठी देवस्थाने आहेत. त्याचबरोबर मढी, मोहटादेवी ही प्रसिद्ध व मोठ्या यात्रा भरणारी व लोकांची श्रद्धा…
‘देशद्रोही’ होत चाललेल्या लेकी
(दिशा रवीला समर्पित) भारतमातेच्या लेकीदेशद्रोही होताहेतविद्रोही होत चालल्याहेत कधी आदिवासींच्या संघर्षाबरोबर उभ्या ठाकताततर कधी दलितांबरोबरआणि कधी काश्मिरींची बाजू घ्यायला सरसावतातकधी…
स्त्री
एकस्त्री एक शेत आहे,ज्यात पुरुष तणाप्रमाणेउगवत असतोकाही स्त्रिया आपल्या शेताततण उगवू देत नाहीतअशाप्रकारे त्या ओसाड होण्यापासून वाचतात.दोनएकटी स्त्री खोल अंधार्‍या…

मातांच्या आजारांचा संक्षिप्त इतिहास

आपल्या देहाच्या व्याकरणालासमजून घेतल्याविना आमच्या मातांचीलग्नं लावून देण्यात आली;तारुण्याच्या उंबरठ्याच्या अल्याड असूनहीत्या आपल्याच भाराने थरथरत उभ्या राहिल्याआम्हाला आपल्या गर्भात घेऊन;तिने…

दुःख

मोहाची फुलं वेचणार्‍याबाईचं दुःखमोहफुलासारखं टपकत जातंनिःशब्दकुणी त्याला पाहू नाही शकततीत्यालाही गुपचूप गोळा करूनठेवून देत असतेमोहफुलांच्या टोपलीत! मूळ हिंदी कविता :…

घरंदाजपणा

घरंदाज बायका,बांगड्यांच्या किनकिनाटातआपल्या उदासीनतेचाकोलाहल लपवत झाकून घेत असतातआपली रंगविहीन दुनियालालचुटूक रंगाच्या दरवाजांमधून, निर्बंधांच्या अदृश्य बेड्यांना पैंजणांचे घुंगरू बनवूनअंबाड्यात आवळून बांधतात…
मिथकांनाच विज्ञानाचा साज..?
नुकतीच आंध्र प्रदेशातील मदनापल्ली येथे दोन तरूण मुलींना डम्बेल्स आणि त्रिशुळाच्या सहाय्याने घरातच ठार मारल्याची घडली आहे. हे कृत्य त्या…
महान लोकवैज्ञानिक : आयझॅक अ‍ॅसिमॉव्ह
28 फेबु्रवारी. विज्ञानदिन. या दिनाच्या पार्श्वभूमीवर विज्ञान लोकप्रिय करणार्‍या आयझॅक अ‍ॅसिमॉव्ह या जगप्रसिद्ध लोकवैज्ञानिकाचा उचित गौरव करणे, ही विज्ञानप्रसाराची चळवळ…
लोकवैज्ञानिक जयंत नारळीकरांचा साहित्यगौरव
94 व्या मराठी साहित्य संमेलनाच्या अध्यक्षपदी डॉ. जयंत नारळीकर यांची बहुमताने निवड झाली, याचा आनंद सर्वांपेक्षा अधिक महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन…
करणी काढण्यासाठी सहा लाखाची कबुतरे देऊन मांत्रिकाकडून फसवणूक
अंधश्रद्धेचा गैरफायदा घेत बोहरी मुस्लिम कुटुंबाची जवळपास पावणेसात लाख रुपयांना फसवणूक झाल्याचा प्रकार जानेवारी 2021 मध्ये पुण्यातील कोंढवा भागात समोर…
भूतबाधा उतरविण्याच्या बहाण्याने चौघींवर मांत्रिकाचा बलात्कार
कुटुंब दहशतीत... ‘फास्ट कोर्ट’मध्ये केस चालवण्याची नागपूर अंनिसची मागणी अंधश्रद्धेचा, धार्मिक भावनेचा; तसेच कमकुवत आर्थिक परिस्थितीचा गैरफायदा घेऊन मांत्रिक धर्मेंद्र…
वृद्धेच्या घरात खोट्या पैशांचा पाऊस!
आमिष दाखवून 40 लाख रुपयांची फसवणूक; दक्षिण मुंबईतून दोन मांत्रिकांना अटक देश हादरवून सोडणारे नांदोस हत्याकांड, भोंदू मांत्रिकांकरवी फसवणुकीची प्रकरणे…
शिक्षिकेच्या घरात आग लागणारी भानामती
चिंचवड परिसरात सप्टेंबर व ऑक्टोबर 2020 दरम्यान एक भानामातीचे प्रकरण घडले. त्याचे झाले असे की, एका दक्षिण भारतीय शिक्षिकेकडे वेगवेगळ्या…
मुलांचा ‘स्क्रीन टाईम’ कमी करायचा कसा?
मुलांचा ‘स्क्रीन टाईम’ हा पालकांसाठी अतिशय काळजीचा विषय असतो; पण जिथे पालकांनाच इंटरनेट वापरासंदर्भात बंधनं नको असतात, तिथे ती लहान…
सत्यशोधक विद्यादेवी सावित्रीबाई रोडे
सत्यशोधक चळवळीच्या सुरुवातीपासूनच समाजपरिवर्तनाचा ध्यास घेऊन ध्येयाने प्रेरित झालेल्या अनेक महिला कार्यरत असलेल्या दिसतात. ‘सावित्रीबाई तात्यासाहेब रोडे’ या त्यापैकीच एक.…
एक संवाद तुको बादशहांसोबत…
संत तुकाराम महाराज जयंती निमित्त मुक्त संवाद.. विश्वकवी, मानवतावादी संत आणि विद्रोही व्यक्तिमत्त्वाचा धनी म्हणजे आमचा तुकोबा! धर्माला नीतीचे आणि…
छत्रपती शिवाजी महाराज आणि शेतकरी रयत
19 फेबु्रवारी छत्रपती शिवाजी महाराजांची जयंती आणि 20 फेबु्रवारी शहीद कॉम्रेड गोविंद पानसरे यांचा स्मृतिदिनानिमित्ताने छत्रपती शिवाजी महाराज म्हणजे महाराष्ट्राचे…
तरुणाईसाठी दाभोलकर
‘तरुणाईसाठी दाभोलकर’ या प्रा. प. रा. आर्डे यांच्या पुस्तकाचे नुकतेच प्रकाशन झाले. आर्डेसर वार्तापत्राचे संपादक होते. त्यांनी सुमारे पंधरा वर्षे…
झळा ज्या लागल्या जिवा…
9 जानेवारी 2021 रोजी भंडारा जिल्हा रुग्णालयातील मध्यरात्री दोन वाजताची ही घटना. रात्रीचे तापमान 21 अंश सेल्सियस असावे. बर्‍याचदा जन्म…
महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीतर्फे संविधान दिन जल्लोषात साजरा…!
देशभरात सध्या उसळलेला जाती-धर्माचा उन्माद व जनसामान्यांच्या जगण्याच्या प्रश्नांसंबंधीचे असंतोषाचे वातावरण या पार्श्वभूमीवर देशभरात 72 वा प्रजासत्ताक दिन पार पडला.…
मुंज्याचं जेवण
लॉकडाऊननंतर ऋषभची शाळा नव्याने सुरू झाली. सुरुवातीला हवी तशी मुलं वर्गात येत नव्हती, हेही खरे; मात्र पंधरा-वीस दिवसांनंतर कोरोनाचं वातावरण…
खाऊचे पैसे
सहामाही परीक्षेचे दिवस जवळ आले होते. मुलं अभ्यासाला लागली होती. सौ. सरकटे मॅडमनी सगळ्यांना आधीच खडसावून सांगितलं होतं की, “परीक्षेत…
अंधश्रद्धेतून उच्चशिक्षित आई-वडिलांनी त्रिशूलाने केली दोन मुलींची हत्या
सत्ययुग येऊन मुली लगेच जिवंत होणार असल्याचा दावा देशात तुलनेने सुशिक्षित मानल्या जाणार्‍या दक्षिण भारतातील आंध्र प्रदेशमध्ये एक धक्कादायक घटना…
धार्मिक अस्मितेचे फसवे विज्ञान
गेल्या काही दिवसांपूर्वी सोशल मीडियावर एक व्हिडिओ फिरत होता. त्या व्हिडिओत तुळशीच्या रोपाची करामत दाखवली होती. एक गृहस्थ रस्त्याच्या कडेला…
ऐतिहासिक शेतकरी लढा
2020 च्या जूनमध्ये कोविडच्या साथीचा कहर माजलेला असताना मोदी सरकारने तीन वटहुकूम काढले, ज्यांचा परिणाम सध्या अस्तित्वात असलेल्या शेतकर्‍यांची पिके,…
लोकशाहीत कायदानिर्मितीची प्रक्रिया आणि तीन कृषी कायदे
भारतीय राज्यघटनेच्या प्रास्ताविकेत भारत हा धर्मनिरपेक्ष, समाजवादी, लोकशाही, प्रजासत्ताक राष्ट्र असल्याचे घोषित करण्यात आलेले आहे. भारताने वेस्टमिनिस्टर पद्धतीवर (ब्रिटिश पद्धत)…
का मंत्रेचि वैरी मरे?
अमुक देव-देवतेचे यंत्र वापरले की, आयुष्यातील सगळे प्रश्न चुटकीसरशी सुटतील, असे दावे करणार्‍या वस्तुविक्रय जाहिराती माध्यमांतून झळकतात. यातून होणारी फसवणूक…
योगी सरकारचा ‘लव्ह जिहाद’ कायदा – द्वेषमूलक विचारसरणी देशभर पसरण्याची भीती
कायदा आणि समाजातील धारणा यांत नेहमीच संवाद सुरू असतो. भारतासारख्या प्रागतिक लोकशाहीमध्ये कायदे; विशेषतः हितकारक कायद्यांनी समाजसुधारणेची भूमिका निभावली आहे…
कोरोना काळात मुलांचा वाढलेला ‘स्क्रीन टाईम’
कोविड महामारीने आपल्या आयुष्यात विविध स्तरांवर उलथापालथ केली आहे. आपल्या जगण्याचा ढंग आणि पोतच पुरता बदलून टाकला आहे आणि गेल्या…
नव्या कोरोनाविरोधी लसीचे कार्य कसे चालते?
कोरोनाने सगळ्या जगाला टेकीस आणले आहे. नाकातोंडाला मुसकी आली. ओंजळीत शुद्धोदकाचे तीर्थ आले (Sanitizer). अखंड हरताळ आले. भरवशाचे आधुनिक वैद्यक…
सत्यशोधक चळवळीत स्त्रियांचा सहभाग
सत्यशोधक चळवळीच्या सुरुवातीपासूनच यामध्ये सावित्रीबाईंचा सहभाग होता. यानंतरही परिवर्तनाची मूल्ये घेऊन ध्येयप्रेरित झालेल्या अनेक स्त्रिया यामध्ये दिसतात. काहींनी प्रत्यक्ष कार्य…
‘बापू, तुम्ही आम्हाला हवे आहात…’
“बापू, आज माझ्या वडिलांचे आजोबा जिवंत असते, तर ते तुमच्या वयाचे नक्कीच असते. गेल्या अनेक दिवसांपासून तुमच्याशी संवाद साधावा म्हणतोय;…
प्रतीकांचे राजकारण
सुप्रसिद्ध कवी, समीक्षक, विचारवंत डॉ. यशवंत मनोहर यांना विदर्भ साहित्य संघातर्फे त्यांच्या एकंदर साहित्यिक कामगिरीबद्दल ‘जीवनव्रती’ पुरस्कार घोषित केला गेला.…
‘फसवे विज्ञान : नवी बुवाबाजी’ या प्रा. प. रा. आर्डे लिखित पुस्तकाचे डॉ. दत्तप्रसाद दाभोलकर यांच्या हस्ते प्रकाशन
विज्ञानाचे नाव घेऊन चाललेल्या दिशाभूलीपासून सावध राहा! - विज्ञान संशोधकांचे आवाहन डॉ. नरेंद्र दाभोलकर यांच्या 75 व्या जन्मदिवसानिमित्त 1 नोव्हेंबर…
‘तरूणाईसाठी दाभोलकर’ चरित्र ग्रंथांचे शानदार प्रकाशन
मंगळवार, दि. 12 जानेवारी स्वामी विवेकानंद आणि माता जिजाऊ यांचा जयंती दिन हा दिवस युवक दिन म्हणून भारतात साजरा होतो.…
‘अंनिस’च्या वार्षिक अंकाचे जटा निर्मूलन केलेल्या महिलांच्या हस्ते प्रकाशन
‘अंनिस’च्या वार्षिक अंकाचे जटा निर्मूलन केलेल्या महिलांच्या हस्ते प्रकाशन - डॉ. तारा भवाळकर जमदग्नी हा तापट ऋषी होता. बायकोच्या मनात…

बार्शी शाखेच्यावतीने व्यसनविरोधी दिन साजरा

महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समिती, बार्शी शाखेच्या वतीने श्री शिवाजी महाविद्यालय, बार्शी येथे व्यसनविरोधी_दिन साजरा करण्यात आला. यावेळी व्यसनविरोधी पोस्टरचे प्रदर्शन…

निगडी शाखेचा ‘द दारूचा नाही, द दुधाचा’ उपक्रम

म. अं.नि.स.निगडी शाखेतर्फे दूधवाटपाचा कार्यक्रम निगडी प्राधिकरण अ प्रभाग ऑफीस समोर घेण्यात आला. या कार्यक्रमासाठी प्रदीप तासगावकर, श्रीराम नलावडे, विजय…
पुणे शहर शाखेच्यावतीने दूध वाटप
दरवर्षीप्रमाणे यावर्षीही महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समिती, पुणे यांच्यातर्फे ‘द दारूचा नाही, द दुधाचा’ हा कार्यक्रम राबविण्यात आला. याप्रसंगी नवीन वर्ष…
नांदेड ‘अंनिस’चे पहिले जटा निर्मूलन
मागील 20 वर्षांपासून नांदेडजवळील रत्नेश्वरी मंदिर परिसरात मुक्ताबाई नावाची एक महिला राहते. तिच्या केसात असलेल्या लिखा, उवा, डोक्याला झालेली जखम,…
महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समिती, डोंबिवलीतर्फे ‘सावित्री उत्सव’ साजरा
क्रांतिज्योती सावित्रीबाई फुले यांचा जन्मोत्सव महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीच्या कार्यकर्त्यांचा कुटुंब मेळावा आयोजित करून आनंदाने साजरा करण्यात आला. डोंबिवली येथील…
क्रांतिवीर
सातवीच्या वर्गातली मुक्ता. शाळेत सुंदर भाषण करायची. तिचे भाषण सर्वांना आवडायचे. मुक्ताचे वडील आर्मीत सैनिक होते. ते कारगिलचे युद्ध लढले…
भुताच्या गोष्टी
सांग, सांग ना गं आई आजोबांना शेजारच्या। रोज-रोज सांगतात गोष्टी भयाण भुताच्या॥1॥ चिंचेच्या त्या झाडाखाली जात नको जाऊ म्हणे। असतात…
सरवा : आयुष्यभर केलेल्या निर्धारपूर्वक वाटचालीचा लेखाजोखा..
साथी किसन वराडे यांचे ‘सरवा’ हे आत्मकथनपर पुस्तक शिक्षण क्षेत्रात काही मूल्ये मनाशी धरून आयुष्यभर केलेल्या निर्धारपूर्वक वाटचालीचा लेखाजोखा आहे.…
तिशी नंतर वार्तापत्र नव्या स्वरुपात…
वार्तापत्राच्या एप्रिलच्या अंकाची तयारी जवळपास पूर्ण झाली होती; 23 मार्चच्या संचारबंदीनंतर अचानक टाळेबंदीचा निर्णय जाहीर करण्यात आला आणि सर्व व्यवहार…
‘फेक न्यूज’ विरुद्धची लढाई सोपी नाही
जातीय विद्वेषाला खतपाणी घालणारे संदेश, एखाद्या राजकीय नेत्याबद्दल कोणतीही खातरजमा न करता पाठवण्यात येणारी चारित्र्यहनन करणारी छायाचित्रे किंवा राजकीयदृष्ट्या प्रेरित…
खबर लहरिया – ग्रामीण भारतासाठी महिलांनी चालविलेले वर्तमानपत्र
पुरुषी, शहरी, उच्चजातीय आणि उच्चवर्गीय जाळ्यात अडकलेली सध्याची बहुतांश माध्यमे ग्रामीण भारत, महिला, दलित, अल्पसंख्याक, आदिवासी यांच्या मूलभूत प्रश्नांवर पोटतिडकीने…
एकवेळ प्रश्न विचारू नका, पण किमान तर्कबुद्धी तर वापरा!
डॉ. सोनीझरीया मिंझ या झारखंड मधील सिदो- कान्हू मूर्मू विद्यापीठाच्या कुलगुरू आहेत. आदिवासी मुलगी ते जे एन यु सारख्या सुप्रतिष्ठीत…
आदिशक्ती यल्लमा ‘उदो गं आई उदो उदो’
महाराष्ट्र-कर्नाटक सीमाभागात, कोल्हापूरच्या परिसरात यल्लमादेवीचे भक्त खूप आहेत. त्यांची वैशिष्ट्यं पाहता यल्लम्मा हा एक स्वतंत्र पंथ असल्याचे दिसते. देवीला मुली…
एक तपस्वी समाजवादी : पन्नालाल भाऊ
समाजवादी विचारवंत पन्नालाल सुराणा हे केवळ महाराष्ट्रात नव्हे, तर भारतातील सामाजिक चळवळीतील एक ज्येष्ठ नाव आहे. एक तपस्वी समाजवादी, मानवतावादी…
सत्यशोधक रुक्साना
लातूरसारख्या गावातून एका निरक्षर, गरीब मुस्लिम कुटुंबातून आलेल्या रुक्सानाने संघर्ष करीत शिक्षण घेतले. शिक्षणाच्या जोरावर मिळालेल्या नोकरीवर समाधान मानता समाजातील…
हमाल पंचायत : केवळ संघटना नव्हे, तर चळवळ
हमाल पंचायत स्थापन केल्यानंतर या सामाजिक प्रबोधनाची म्हणून काही मार्गदर्शक तत्त्वे बाबांनी ठरवली होती. त्यामुळे संघटनेचे स्वरूप व्यापक वैचारिक पायावर…
उपेक्षित सत्यशोधक : ‘अजात’ संत गणपती महाराज
वारकरी संप्रदायातील क्रांतिकारी पाऊल उचलून अखंड मानवजातीस ‘अ-जात’तेचा संदेश देणारे समाजसुधारक, संत गणपती महाराज यांनी नव्वद वर्षांपूर्वी अमरावती जिल्ह्यातील मंगरूळ…
‘अजात’ माहितीपट आम्ही का तयार केला?
गणपती महाराजांचे कार्य ऐकून मी सत्यपालसिंग राजपूत, अरविंद जोशी, विक्रांत बदरखे आम्ही अवाक् झालो. शंभर वर्षांपूर्वी एखादा माणूस इथल्या जातिव्यवस्थेला…
सायकलींचे आगळे-वेगळे ‘विश्व’
गरिबातील गरीब देशापासून अतिश्रीमंत देशापर्यंत सायकली वापरल्या जातात. पूर्वी बहुतेक शहरांत व निमशहरांत सायकलविक्रीची दुकानं असायची. गल्ली-बोळात सायकलींची दुरुस्ती करणारे…
धर्म-विज्ञान संगर
संगर म्हणजे संघर्ष. विज्ञानाची प्रगती सुखासुखी झालेली नाही. विज्ञानाच्या निर्मितीपासून ते आजतागायत धर्म आणि विज्ञान यांचा संघर्ष चालूच आहे. विज्ञानाने…
जीर्ण ‘आजार’ उफाळून येतात
कोरोनासारख्या साथी आल्या की, माणसाच्या अंगातील जुने ‘आजार’ उफाळून येतात. मग ते माणसाला संपवूनच शांत होतात! हे माणसाबद्दल जेवढे खरे…
लागुनिया ठेच। येईना शहाणपण॥
अनेक भयानक अनुभवांतून जाऊनही औद्योगिक आपत्ती टाळण्यासाठी आणि हाताळण्यासाठी आवश्यक असे स्थित्यंतर आपल्या देशात अजूनही झालेले नाही, हे दाखवणारी अलिकडची…
ते उत्सव साजरे करतात
ते उत्सव साजरे करतात तुमच्या श्रद्धेचे तुमच्या अज्ञानाचे तुमच्या निरागसतेचे तुमच्या भ्याडपणाचे ते उत्सव साजरा करतात आपल्या सत्तेचा आपल्या दांडगाईचा…
प्रश्न
प्रश्नकाळ स्थगित आहे जसा स्थगित आहे न्याय जशी स्थगित आहे समता जसे स्थगित आहे स्वातंत्र्य जसे स्थगित आहे प्रेम प्रश्न…
ठग बन !
मी आयुष्यभर डाळ-भात-भाकरीसाठी देव विकले माझ्या लॉरीत सजलेल्या प्रत्येक मूर्तीत वसलेल्या देवाने स्वप्नात येऊन रोज मला म्हटले, ‘वत्सा! तुझे भले…
देव कणाकणात वसलेला नाही
देव कणाकणात वसलेला नाही त्या गल्लीत देव राहात नाहीये, ज्या गल्लीतून जाते एकटी मुलगी... देव सुंबाल्या करतो तेथून जिथे बलात्कार…
सहभागी
मी यातना म्हटलं, तर सर्वांत आधी स्त्रियांपर्यंत पोचला हा शब्द. मी दुःख म्हटलं, तेव्हाही सर्वांत अगोदर स्त्रियांना स्पर्श झाला त्याचा.…
प्रश्न आणि आपण
आधी आपण प्राणी होतो प्रश्नाने आपणांस मनुष्य बनवले प्रश्नामुळेच हिंसा आणि क्रूरता न स्वीकारण्याचे धाडस निर्माण झाले प्रश्नामुळेच वेद, ग्रंथ…
अंधश्रद्धेचे ग्रहण…
सोडा अंधश्रध्दा, विज्ञान हाती धरा घेऊन आले मी गं विवेकाचा नारा.... ॥धृ॥ ग्रहतारे आकाशी, पत्रिकेमध्ये नाही साडेसाती शनीची कसली, जीवन…
बंदिवान
संवेदनशील असू शकतात होऊ शकतात माणसे, पशु पक्षी अगदी वनस्पती सुद्धा! पण देवाचं काय? तो तर हरवून जातो मंत्रतंत्रात, पोथ्यापुरणात,…
झुंबर
हल्ली म्हणे ही विद्वत्ता झाली फार-फार स्वस्त ज्याने-त्याने पाजळली जन सारे झाले त्रस्त॥1॥ मध्ये एक कुणीतरी छान झुंबर बांधलं फ्रान्समध्ये…
तुला न कळे इतुके
कुणी कुलपे लाविली? कुणी मंदिरे खोलली? तिथे नव्हतोच मी! तर का ही उठाठेव केली? ॥ नको प्रसादाची ताटे नको-नको अन्नकोट…
कानगोष्टी
दोन-चार कानगोष्टी आज सांगून ठेवतो तुला भाकडकथांवरती विश्वास ठेवायचा नसतो मुला ॥धृ॥ कोण कुठला साधू येतो दाढी, जटा वाढवून, आयुष्यातले…
ठरवलंय आम्ही
आमच्या ग्रुपवर तुम्हाला ‘नो एन्ट्री’ प्रवेश निषिध्द तुम्हाला... तुकोबा वाणी नामा शिंपी गाडगेबाबा धोबी चोखा मेळा महार कबीर धर्मचिकित्सक तुम्हाला…
हिरवा, भगवा, लाल, निळा
हिरवा, भगवा, लाल, निळा झेंड्यांमध्ये गर्द असतात॥ धर्माचे हे रंग असे की रंगांना ही धर्म असतो॥ धर्माच्या जाती-पाती अन् जातींचाही…
मोहनकुमार नागर यांच्या चार लघुकथा
॥ चिंतन ॥ रस्त्याच्या कडेला एक वृद्ध शेवटच्या घटका मोजत होता. पोट पाठीला टेकलेले पायांना भेगा पडलेल्या.. पोटाशी पाय कवटाळलेले...…
मार्टिन जॉन यांच्या चार लघुकथा
॥ असहिष्णुता ॥ ‘जो ईश्वरीय सत्तेवर श्रद्धा ठेवत त्याचा अंगीकार करतो, त्याच्या जीवनात सदैव संतुलन राहते.’ त्याच्या समोरच्या बर्थवर ऐसपैस…

एका टीव्ही अंँकरची मुलाखत

-आपण टीव्ही अंँकर बनण्याआधी काय करत होते? -मी एका ‘लिंचिंग’ ग्रुपचा मेंबर होतो. -टीव्ही अंँकर बनल्यानंतर जुना अनुभव आपल्या कामी…
शून्यवाद, श्रद्धावाद आणि नवसंशयवाद
विज्ञानाचा इतिहास केवळ 500 वर्षांचा. या काळात अनेक विस्मयकारी शोधांनी मानवी संस्कृतीमध्ये क्रांतिकारी बदल केले. सर आर्थर एडिंग्टन यांचं एक…
मुले सोडण्याच्या अंधश्रद्धेमुळे
महाराष्ट्रात आज देखील अंधश्रद्धेपोटी मुले देवाला सोडली जातात. आश्रमात राहणार्‍या या मुलांचे लैंगिक शोषण झाले तर आश्रम चालक मौन बाळगतात.…
लज्जा सांडोनियां। मांडितां दुकान….
भोळ्या-भाबड्या लोकांच्या देशात रोज नव्या ‘दिशाभूलतज्ज्ञा’चा जन्म होतो. ही ‘दिशाभूलतज्ज्ञ’ मंडळी सर्वच क्षेत्रांत आढळतात. लोकांचा भित्रेपणा आणि अडाणीपणा यांच्या भांडवलावर…

मठाच्या तथाकथित औषधाची तपासणी करावी! – कोल्हापूर अंनिसची मागणी

कोल्हापूर जिल्ह्यातील एक मठाधिपती आपण देखील ‘इम्युनिटी’ वाढविणारे औषध शोधले असल्याचा दावा करतात. पाण्याच्या बाटलीत त्यांच्या औषधाचे थेंब घालतात आणि…

बार्शी येथे कोरोनादेवीची स्थापना

संपूर्ण जग कोरोना (कोविड-19) महामारीने ग्रासलेले आहे. जगातील अनेक देशांत या रोगावर अनेक वैज्ञानिक खात्रीशीर उपाय शोधत आहेत, प्रयोगशाळेत लसीची…

नाशिक ‘अंनिस’ कार्यकर्त्यांच्या प्रयत्नांतून भोंदू बुवावर लागले जादूटोणाविरोधी कायद्याचे कलम

तंत्र- मंत्र, विधी, पूजा-पाठ करून जमिनीतून सोन्याची वीट काढून देण्याच्या बहाण्याने, संशयित आरोपी श्री 1008 महंत गणेश आनंदगिरी महाराज उर्फ…

‘मअंनिस’ शाखा गडचिरोलीतर्फे पूरग्रस्त कुटुंबीयांना आर्थिक मदत

गडचिरोली तालुक्यातील वाकडीजवळ असलेल्या कृपाळा गावात नुकत्याच येऊन गेलेल्या पुरामुळे त्या गावातील वसंत तुकाराम भोयर व रंजित बोंडकुजी बावणे यांची…
‘अंनिस’ सत्यशोधनाला येणार म्हणताच ‘भानामती’ने ठोकली धूम
5 सप्टेंबर 2020 शिक्षक दिन. सातारा जिल्ह्यातील कायम दुष्काळग्रस्त असणार्‍या एका खेड्यातून शिक्षकाचा फोन खणाणला, “सर, आपण अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीचं…
डॉ. रवींद्रनाथ टोणगावकर – देव न मानणारा ‘देवमाणूस!’
7 सप्टेंबर 2020. सायंकाळी सहा वाजेपासूनच जवळपास सर्वच व्हॉट्सअ‍ॅप ग्रुपवर आणि व्यक्तिगतही ‘पोस्ट’ फिरायला लागल्या - ‘सुप्रसिद्ध सर्जन डॉ. टोणगावकर…
तानाजी खिलारे : व्यक्ती व विचार
अंधश्रद्धा निर्मूलन वार्तापत्राचे माजी सहसंपादक टी.बी.खिलारे यांचे पुणे येथे नुकतेच निधन झाले. त्यांना अभिवादन म्हणून प्रभाकर नानावटी आणि डॉ.प्रदीप पाटील…
मित्र म्हणून तू थोर होतास टी. बी.; पण त्याही पलिकडे बराच काही होतास!
“जेव्हा आपण सर्वार्थाने वाढत असतो, तेव्हा बौद्धिक भुकेचं काय करायचं, हा प्रश्न असतो आणि तो प्रश्न तू माझ्यापुरता तरी सोडवलास.…
विवेकवादाचा इतिहास आणि महत्त्व
‘अंनिस’च्या सर्व कार्यकर्त्यांनी विवेकवाद समजून घेतला पाहिजे, यासाठी सतत आग्रही राहिलेले, त्यासाठी अभ्यास शिबिरे आयोजित करणारे, ‘अंनिवा’चे सहसंपादक, शास्रज्ञ टी.…
ऊर्जाक्षेत्रातील छद्मविज्ञानाचा भांडाफोड
“प्रयोगाच्या पुन:परीक्षणात जर विरोधी पुरावा मिळाला, तर सच्चे वैज्ञानिक आपला मूळ निष्कर्ष मागे घेतात आणि योग्य ती सुधारणा स्वीकारतात; पण…
या भारतात बंधुभाव नित्य वसू दे॥
11 ऑक्टोबर - राष्ट्रसंत तुकडोजी महाराज यांच्या स्मृतिदिनानिमित्त त्यांना अनावृत्त पत्र राष्ट्रसंतांशी संवाद... “वंदनीय राष्ट्रसंत श्री तुकडोजी महाराज यांना सतरंगी…
मोठे मठ, संप्रदाय स्थापन करून फसवणूक करणार्‍या ढोंगी लोकांपासून विद्यार्थ्यांनी लांब राहावे – अनंत बागाईतकर
“शालेय विद्यार्थ्यांना वैज्ञानिक दृष्टिकोन समजून सांगितला पाहिजे. त्यामुळे लहान वयातच विविध अंधश्रद्धा, भ्रामक समजुती दूर होतील. मोठे मठ, संप्रदाय स्थापून…
मला आवडलेले दहा अभिनव चमत्कार
आदिम काळापासून मानवी मनाला चमत्कार भुरळ घालतात. त्यामुळे माणसं सहज बुवाबाजीची शिकार होतात. 21 सप्टेंबर 1995 रोजी गणरायाला दूध पाजण्याचा…
धार्मिक कर्मकांडं टाळून अंत्यसंस्काराचे विधी पार पाडले कडलासकर कुटूंबियाचा आदर्श पायंडा
13 सप्टेंबर 2020 च्या मध्यरात्री वयाच्या 78 व्या वर्षी माझे वडील पांडुरंग दिनकर कडलासकर यांचे कर्करोगाच्या तडाख्याने निधन झाले. आयुष्याच्या…
लातूर अंनिसने लावले पाच सत्यशोधकी विवाह
आंतरजातीय व सत्यशोधकी विवाह लावणे, हा ‘अंनिस’च्या अनेक उपक्रमांपैकी एक यशस्वी उपक्रम आहे. लातूर ‘अंनिस’ शाखेने 275 विवाह गेल्या अनेक…
पंढरपूरच्या देवदासीची केली जटेतून मुक्तता
पंढरपूर येथील रेणुका इनामदार यांची जट काढावयास गेलो असता त्यांच्याच मावशी सीताबाई भजनावळे (वय 60) याही देवदासी आहेत. यांच्याही डोक्यात…
कोल्हापूर जिल्ह्यात शिक्षकांची ऑनलाईन शिबिरे
महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समिती (जि. कोल्हापूर), जिल्हा परिषदेचा माध्यमिक आणि प्राथमिक शिक्षण विभाग यांच्या संयुक्त विद्यमाने वैज्ञानिक दृष्टिकोन ऑनलाईन शिक्षक…
अंनिसच्या फटाकेमुक्त आनंदी दिवाळी या अभियानात सामील व्हा!
भारतीय संस्कृती निसर्गाच्या अधिक जवळ जाणारी आहे. भारतीय सण म्हणजे निसर्गाची पूजा; मात्र असे असताना अलिकडच्या काळात सणांनीही प्रदूषण वाढविण्यात…
‘ग्रहणामुळे बाळाला व्यंग निर्माण होते’ ही अंधश्रद्धा – अंनिस
सूर्यग्रहणात ज्या गरोदर महिलेने भाजी चिरली होती, त्या महिलेने दिलाय सदृढ बाळाला जन्म महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीच्या पुढाकाराने इस्लामपूर येथील…
21 सप्टेंबर 1995 – अंधारलेला दिवस
पंचवीस वर्षांपूर्वी, 21 सप्टेंबर 1995 ला गणेश दुग्धप्राशनाची अफवा सगळ्या देशभर पसरली आणि जो-तो हातात दुधाची वाटी आणि चमचा घेत…
चमत्काराने चळवळीला संधी मिळाली!
महाराष्ट्रात सत्यशोधनाच्या परंपरेस मोठा इतिहास आहे. परंतु त्यातील धग आता विझली आहे, याची दु:खद जाणीव यानिमित्ताने झाली. खरे तर महाराष्ट्रातल्या…
गणेश दूध पितो. भक्त दूध पाजतो. देश भक्तीत बुडतो.
गणेश दूध पितो. भक्त दूध पाजतो. देश भक्तीत बुडतो. जन्मलेले मानवी बाळ दूध पिते - आईचे; पण त्यासाठी किती प्रयत्न…
मंदिरातच चमत्काराचा भांडाफोड केला
21सप्टेंबर 1995 : मु. पो. डोंबिवली 21 सप्टेंबर 1995. दुपारची दोन ते अडीचची वेळ असेल. मी नुकताच कॉलेजहून ड्यूटी संपवून…
गणपती दुग्धप्राशन आणि लातूर पोलिसांची तत्परता
21सप्टेंबर 1995 : मु. पो. लातूर गुरुवार, दि. 21 सप्टेंबर 1995 या एकाच दिवशी अगोदर गणपती आणि काही वेळानंतर शैव…
चमत्काराच्या अफवेबाबत गावभर बोर्ड लिहिले
21सप्टेंबर 1995 : मु. पो. कोल्हापूर ‘अंनिस’ कोल्हापूर शाखेच्या दृष्टीने 1995 हे वर्ष खूपच महत्त्वाचे आणि उत्साहवर्धक गेले. ‘निर्माल्य पाण्यात…
देवळात जाऊन चमत्काराचा फोलपणा सांगितला
21सप्टेंबर 1995 : मु. पो. राजगुरुनगर 21 सप्टेंबर म्हटले की, मला ‘गणपती दूध पिल्याच्या’ आंतरराष्ट्रीय अफवेची आठवण होते. तेव्हा मोबाईल…
‘दुग्धप्राशन करणार्‍या गणरायास विद्यार्थ्यांचे पत्र’ निबंध स्पर्धा आयोजित केली
21सप्टेंबर 1995 : मु. पो. अंबाजोगाई जून 1991 पासून ‘अंनिस’ शाखा अंबाजोगाईचे कार्य सुरू होते. 1 जून 1992 पासून शाखा…
चमत्काराला विरोध कशासाठी?
चमत्कार तपास अवघड का? विज्ञानपूर्व काळात चमत्काराची चिकित्सा व तपास, धर्माचा प्रभाव आणि लोकांची मानसिकता यामुळे सहज शक्य नव्हते; पण…
चमत्कारांच्या दाव्यांना भुलणार्‍यांचे मानसशास्त्र…
माझा एक उच्चविद्याविभूषित आणि आंतरराष्ट्रीय पातळीवर मोठ्या पदावर काम करणारा मित्र आहे. तो लहानपणापासून अभ्यासू आणि विज्ञानवादी विचारसरणीचा राहिला आहे.…
चमत्कारांचा कर्दनकाळ : बी. प्रेमानंद
21 सप्टेंबर 1995 रोजी ‘गणपती बाप्पा दूध पित आहेत’ या ‘चमत्कारा’ची अफवा भारतात निर्माण झाली आणि केवळ काही तासांत संपूर्ण…
सत्य (साईबाबांना) स्मरून सांगायचे तर…
माणसाचे सर्वांत प्रभावी हत्यार म्हणजे त्याची बुद्धी. ‘बुद्धीने तपासेन आणि सिद्ध होईल तेच मानणे’ हीच शास्त्रीय दृष्टिकोनाची प्रतिज्ञा असते. ती…
चमत्कार आणि जादूटोणा विरोधी कायदा
बुवाबाजीविरुद्धची लढाई ही ‘महाराष्ट्र अंनिस’मधील एक मोठे कुतूहल व आकर्षण राहिलेले आहे. बुवाबाजी तशी अनेक प्रकारची चालू असे. कथित बाबा-बुवा,…
अंनिसची चमत्कार आव्हान यात्रा आणि अभियान
डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांनी ‘भगवान बुद्ध आणि त्याचा धम्म’ या आपल्या ग्रंथाच्या तृतीय खंडाच्या चौथ्या भागात ‘दैवी चमत्कारावर विश्वास ठेवणे म्हणजे…
चमत्कार सादरीकरण करण्यास मदत करणारी दोन पुस्तके
अंधश्रद्धांची दुनिया, चमत्कारांची किमया व संहिता चमत्कार सादरीकरणाची बुवा समाजात का तयार होतो? जनमानसाचा त्याच्यावर विश्वास का बसतो, याला अनेक…
अंनिसच्या वर्धापन दिनानिमित्त कार्याध्यक्ष अविनाश पाटील यांचा संवाद
महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीच्या 31वर्धापन दिनाच्या पूर्वसंध्येला कार्याध्यक्ष अविनाश पाटील यांनी कार्यकर्त्यांशी साधलेल्या संवादाचा संपादित वृतांत... “आपल्यातले काही सहकारी, जे…
‘महा. अंनिस’चा 31 वा वर्धापन दिन राज्यव्यापी ‘ऑनलाईन’ अधिवेशन
गेल्या वर्षी भव्य प्रमाणात साजर्‍या केलेल्या त्रिदशकपूर्ती महोत्सवाच्या स्मृती अजून ताज्या असतानाच ‘महाराष्ट्र अंनिस’चा 31 वा वर्धापनदिन येऊन ठेपला. संपूर्ण…
डॉ. दाभोलकर, जोमाने नेऊ पुढे चळवळ !
तुम्ही विचार आम्हा दिले, जनमानसात रुजवले, विवेक आणि विज्ञानाचे दिले आम्हाला बळ डॉ. दाभोलकर, जोमाने नेऊ पुढे चळवळ ! महाराष्ट्र…
कोरोना के बाद स्वराज का अर्थ – योगेंद्र यादव
साथीयो नमस्कार! आदरणीय प्रतापराव पवारजी आणि या दूरचित्रवाहिनीच्या माध्यमातून ऐकणार्‍या सर्व कार्यकर्ता मित्रांनो... तुमच्यासारखे मलाही वाटत होते की, प्रत्यक्ष पुण्याला…
‘प्रबोधन’कार ठाकरे यांच्याशी पत्रसंवाद…
“राजमान्य राजश्री... ‘प्रबोधन’कार केशव सीताराम ठाकरेजी.. तुमच्या कार्यकर्तृत्वाला अभिवादन करून आज तुमच्याशी संवाद साधताना मन भरून आलंय... तसं एका कोणत्याही…
अलविदा : शायर राहत इंदौरी
थोर उर्दू कवी डॉ. राहत इंदौरी यांचे हृदयविकार आणि कोरोनाच्या प्रादुर्भावामुळे आकस्मिक निधन झाले. त्याबद्दल पुरोगामी जगतात दुःखाची भावना तीव्रपणे…
नॉस्ट्रडॅमसची भविष्यवाणी आणि कोरोना
कोरोनाची भविष्यवाणी नॉस्ट्रडॅमसने पाचशे वर्षांपूर्वी केलेली होती, अशा आशयाची ‘पोस्ट’ नुकतीच सोशल मीडिया आणि ‘फेसबुक’वर फिरत होती. ही ‘पोस्ट’ नॉस्ट्रडॅमसला…
कोविड -19 व्हायरस : उगम, उद्रेक व मिथके
वुहान व्हायरस? वुहान हे शहर वर्षभरापूर्वी फार चर्चेतील नाव नव्हते. या वर्षी हे नाव मात्र घरोघरी चर्चेत आले आहे. शतकापूर्वी…
वार्तापत्राची वेबसाईट डॉ. दाभोलकरांचा विवेकवादी विचार समाजात सर्वदूर पोचवेल – डॉ. एन. डी. पाटील
जगभरातील वाचकांपर्यंत अंधश्रद्धा निर्मूलनाचा विषय पोचवण्यासाठी महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीच्या ‘अंधश्रद्धा निर्मूलन वार्तापत्रा’ची वेबसाईट तयार केली आहे. 14 ऑगस्ट रोजी…
‘31 वर्षपूर्ती आणि विवेकावर आघात – वर्षे सात कोणाचा हात?’ ऑनलाईन मोहीम
महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीच्या वतीने या लॉकडाऊन काळामध्ये दि. 1 ते 9 ऑगस्टदरम्यान महाराष्ट्र अंनिस संघटनात्मक फलश्रुती लोकांपर्यंत पोचण्यासाठी ऑनलाईन…
डॉ. दाभोलकरांच्या विचारांचे हिंदीत प्रकाशन
‘राजकमल’ प्रकाशनद्वारे पाच ग्रंथांचे भाषांतर शास्त्रज्ञांमधील अंधश्रद्धा अधिक घातक : रघुनंदन कोविड काळात समजात सर्वाधिक भयगंड पसरला असताना डॉ. दाभोलकरांनी…
सलग 31 दिवस चाललेला कोल्हापूर जिल्ह्याचा अनुकरणीय उपक्रम
लोकभाषेत प्रबोधन करणार्‍या युवा वक्त्यांची गरज : साहित्यिक उत्तम कांबळे शहीद डॉक्टर नरेंद्र दाभोलकरांच्या सातव्या स्मृतिदिनानिमित्त त्यांना कृतिशील अभिवादन करण्यासाठी…
दाभोलकरांच्या खुनाची सात वर्षे
या संपादकीयाला सुरुवात करण्यापूर्वी मी एक मिनिटाचे मौन पाळतो... केवळ शहीद डॉ. नरेंद्र दाभोलकरांच्या स्मृतीला 20 ऑगस्टच्या निमित्ताने अभिवादन करण्यासाठी…
डॉ. दाभोलकरांचा खून हा मूलभूत हक्कांवर घाला
लोकशाहीमध्ये विचारांना विरोध हा विचारांनीच व्हायला पाहिजे. डॉ. दाभोलकरांचे विचार हे बेकायदेशीर असते, तर पोलिसांनीच त्यांच्यावर कारवाई केली असती. मात्र…
दाभोलकरांचा खून ही एक स्वतंत्र घटना नसून, ते एक दहशतवादी कृत्य आहे – सी.बी.आय.
20 ऑगस्ट 2020 रोजी डॉ. नरेंद्र दाभोलकर यांच्या खुनाला सात वर्षे पूर्ण होत आहेत. हा खून ही एक स्वतंत्र घटना…
खेळाचे मानसशास्त्र
या लेखात आम्ही डॉक्टरांच्या एका वेगळ्याच पैलूकडे लक्ष वेधले आहे.ते कबड्डीचे राष्ट्रीय खेळाडू होते हे बहुतेकांना माहित आहेच पण त्यांनी…
डॉक्टर, तुमचा जात निर्मूलनाचा लढा आम्ही पुढे नेतोय…!
“प्रिय डॉक्टर, कसे आहात? खूपच औपचारिक प्रश्न आहे ना? तुम्ही गेल्यापासून क्वचितच असा एखादा दिवस गेला असेल की तुमची आठवण…
प्रकाशबीजे रुजविणारे डॉक्टर
मी दहावीत असताना माझे वडील हार्ट अ‍ॅटॅकने गेले आणि लगेच तीन वर्षांनी माझ्या आईला कॅन्सर झाला. वैद्यकीय उपचार सुरू होतेच;…
डॉक्टरांच्या सहवासाने माझी जडणघडण
‘अभिव्यक्तीची क्षितिजे’ हा माझा पहिला लेखसंग्रह डॉ. नरेंद्र दाभोलकर यांच्या हस्ते 1999 मध्ये प्रकाशित करण्यात आला. बुलढाण्याला प्रकाशन समारंभ होता.…
डॉक्टरांच्या संयत उत्तराने प्रभावित झालो
माझे वडील हे संगमनेर पोस्टात नोकरीला असल्याने आमचे वास्तव्य संगमनेर येथेच होते; परिणामी शिक्षणही संगमनेर परिसरातच पूर्ण झाले. अशातच इसवी…
डॉक्टरांच्या देवाधर्माबद्दलच्या भूमिकेने प्रेरणा मिळाली
मी एक सेवानिवृत्त शिक्षक असून माझे मूळ गाव दैठना (ता. शिरूर अनंतपाळ) आहे. माझे शिक्षण उदगीर येथे झाले असून मला…
डॉक्टरांच्या पत्रामुळे संघटनेशी जोडला गेलो
डॉ. नरेंद्र दाभोलकर नावाच्या महापुरुषाने महाराष्ट्रात फोफावलेल्या अंधश्रद्धा दूर करण्यासाठी ‘अंधश्रद्धा निर्मूलन’ नावाने काम करणारी एक संघटना कार्यरत केली असल्याचे…
डॉक्टरांनी आमचं साधं आदरातिथ्य आनंदाने स्वीकारलं
जादूटोणाविरोधी कायदा विधिमंडळात संमत व्हावा, म्हणून डॉ. नरेंद्र दाभोलकर आपल्या सहकार्‍यांसोबत अनेक वेळा विधानभवनात चकरा मारत राहिले. आमदार व मंत्र्यांच्या…
प्रिय डॉक्टर, तुम्ही आयुष्यात आल्यानंतरचं आयुष्य !
प्रिय डॉक्टर, तुम्हाला स्मृतिदिनानिमित्त अभिवादन! हे सारं बोलताना वाईट वाटतंय. तुम्ही जाऊन आज सात वर्षेझाली. या सात वर्षांत थोरामोठ्यांनी तुमच्याबद्दल…
दाभोलकरांचे पूर्वसुरी
समता, बंधुता, न्याय ही तत्त्वे प्रत्यक्षात यावीत, म्हणून डॉ. नरेंद्र दाभोलकर आयुष्यभर प्रयत्न करत राहिले. त्यातला एक भाग म्हणजे अंधश्रद्धा…
वैदिकांच्या हिंसक तत्त्वज्ञानाला अवैदिकांचे अहिंसक उत्तर
विषमतेविरुद्ध आवाज उठवणार्‍या, विद्रोह करणार्‍या कष्टकरी समूहाच्या विरोधात शोषक वर्गाकडून कायम हिंसेचा आधार घेतला गेला. ती प्रथा आजतागायत सुरू आहे;…
मुस्लिम धर्मांधतेविरोधात लढणारे पाकिस्तानी प्राध्यापक
बुद्धिवादी असल्याने पाकिस्तानात तीन प्राध्यापकांना नोकरीतून काढलं बुद्धिवादी असणे उपखंडात गुन्हा झाला आहे की काय, असा प्रश्न अलिकडे निर्माण झाला…
रमाबाई आंबेडकरनगर हत्याकांड : भळभळणारी जखम
रमाबाई आंबेडकरनगर, मुंबई महानगरातील घाटकोपर या उपनगराच्या मधून जाणार्‍या पूर्व द्रूतगती महामार्गालगत असलेली झोपडपट्टीसदृश वसाहत. लोकसंख्या अंदाजे 50 हजार. वस्ती…
कोरोना काळात धर्मनिरपेक्ष अभ्यासक्रम बदलण्याचा घाट
‘कोविड-19’ने सर्वत्र धुमाकूळ घातलेला असताना काही विशिष्ट देशातील सत्ताधारी याचा उपयोग त्यांचा ठराविक अजेंडा तीव्रतेने पुढे रेटण्यासाठी करीत आहेत. लोकतांत्रिक…

मंदिरातील अशास्त्रीय सर्पदंश उपचार बंद करा : रायगड अंनिसची मागणी

नागोठणे पोलीस ठाण्याच्या कार्मक्षेत्रातील आमडोशी, ता. रोहा मेथील माणकेश्वर मंदिरात साप चावलेली व्यक्ती ठणठणीत बरी झाल्याची बातमी दै. ‘वादळवारा’ या…
मूलभूत बदलाच्या अपेक्षेत परीक्षा
कोरोना काळातल्या लॉकडाऊनच्या पार्श्वभूमीवर सध्या शिक्षण क्षेत्रातले दोन मुद्दे ऐरणीवर आलेत - विद्यापीठीय स्तरावर पदवीच्या अंतिम वर्षांच्या परीक्षा आणि शालेय…
निरक्षरांचा साहित्यिक आणि पीडितांचा बुलंद आवाज
चार पिढ्यांची गाणी आणि भटक्यांचा संसार ‘जग बदल घालुनी घाव, गेले सांगुनी भीमराव’ अशा काळजाचा ठाव घेणार्‍या, हाक घालणार्‍या अण्णा…
कोरोना काळात देहविक्रय करणार्‍यांना दिला ‘नागपूर अंनिस’ने मदतीचा हात
महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समिती, उत्तर नागपूर शाखेच्या वतीने नागपुरातील रेड लाईट एरिया समजल्या जाणार्‍या गंगा-जमुना भागातील पोलीस चौकीच्या प्रांगणामध्ये येथील…
हिरोशिमा आणि नागासाकीच्या स्मृती जागवताना…
विसाव्या शतकातील महान शास्त्रज्ञ म्हणून ज्यांचा उल्लेख केला जातो, त्या अल्बर्ट आइन्स्टाइन यांना एका पत्रकाराने प्रश्न विचारला, की ‘आजअखेर दोन…
चहूकडे पाणीच पाणी… निसर्गाचे रौद्र रूप : महापूर
पावसाचा लहरीपणा एप्रिल-मेच्या कडक उन्हाळ्यानंतरच्या मान्सूनचे आगमन म्हणजे भारतीय मनाला पर्वणीच असल्यासारखे वाटत असावे. दोन-तीन महिने घामाघूम झालेल्या शरीराला मान्सून…
पशुबळी देणे हे मूलभूत भक्तिमूल्य नाही – न्यायालय
अंधश्रध्दा निर्मूलन समिती ही अंधश्रध्दांमुळे प्राण्यांची सातत्याने होणारी कत्तल याच्याविरोधी काम करीत आहे. प्राण्यांचा बळी देण्याला ‘अंनिस’चा पहिल्यापासून विरोध आहे…
कल्याणमध्ये अंधश्रद्धेचा बळी; भूत उतरवण्यासाठी मारहाण; काकासह आजीचा जीव घेतला
अंगात संचारलेले भूत उतरवण्यासाठी मांत्रिकाच्या सांगण्यावरून मंत्र-तंत्रानंतर केलेल्या बेदम मारहाणीत आजी आणि काकाचा मृत्यू झाल्याची घटना कल्याणमधील खडकपाडा परिसरात घडली.…
भंडारा जिल्ह्यात जादूटोण्याच्या संशयावरून चौघांची विवस्त्र धिंड
जादूटोण्याच्या संशयावरून चौघांची विवस्त्र धिंड काढून बेदम मारहाण करण्याची घटना तुमसर तालुक्यातील राजापूर येथे शनिवार दि. 25 जुलैला रात्री 10.30…
तोंडात चप्पल ठेवून तरुणीची गावभर धिंड!
जळगाव जिल्ह्यात जामनेर तालुक्यातील शेंगोळा या गावात अघोरी प्रकार नुकताच घडला आहे. महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीच्या कार्यकर्त्यांनी संबंधित कुटुंबीयांचे प्रबोधन…
बाळूमामाच्या नावाने बुवाबाजी करणार्‍या बल्लू महाराजाच्या विरोधात पोलिसांत गुन्हा दाखल
“मुरुड येथे एकमेकांची भावकी असलेला कुंभार समाज मोठा आहे. आतापर्यंत गुण्या-गोविंदाने राहत असलेला हा समाज बलभीम पंढरी जाडकर ऊर्फ बल्लू…
आधुनिक तंत्रज्ञानाचा दुरूपयोग करून मुंबईत भानामती
भानामतीने त्रासलेल्या व्यक्ती जेव्हा सगळे उपाय करून थकतात, तेव्हा त्या अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीकडे येतात. या प्रकरणात देखील असेच घडले. या…
‘अंनिस’च्या पुढाकारामुळे डोंबिवलीत बालविवाहाविरोधात गुन्हा दाखल
‘महाराष्ट्र अंनिस’च्या पुढाकारामुळे डोंबिवलीत बालविवाहाविरोधात गुन्हा दाखल करण्यात आला आहे. डोंबिवलीतील मानपाडा भागातील सोसायटीमधील एका घरात अतिशय गुप्तपणे पार पडलेल्या…
दिल्लीच्या ब्रह्मर्षी कुमार स्वामी यांच्यावर नागपुरात गुन्हा दाखल
नागपूर अंनिसच्या पाठपुराव्याला यश मागील वर्षी दि. 17 ऑगस्ट 2019 ला दिल्ली येथील ब्रह्मर्षी श्री कुमार स्वामी यांनी नागपूर येथील…
ऑनलाईल ज्योतिषाची भांडाफोड
लॉकडाऊनच्या काळात मी सोशल मीडियावर वेळ घालवीत असताना ‘शेअरचॅट’वर श्री स्वामी समर्थ केंद्र या नावाने असणार्‍या अकाऊंटवरून शे-दोनशे राशिभविष्याच्या प्रचाराचे…
मूल होत नसल्याच्या कारणावरून अघोरी पूजा
मूल होत नसल्याच्या कारणावरून एका विवाहितेकडून अघोरी पूजा करण्यात आल्याचा धक्कादायक प्रकार भिगवण (ता. इंदापूर, जि. पुणे) येथे उघडकीस आला.…
मोहोळ येथे सत्यशोधकी विवाह : महाराष्ट्र अंनिसचा पुढाकार
महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समिती, शाखा मोहोळ येथे दि. 2 जुलै रोजी सत्यशोधक विवाह झाला. ‘महा. अंनिस’ शाखा मोहोळचे ज्येष्ठ कार्यकर्ते…
अंनिसचे ‘मानसमित्र’ देत आहेत कोरोना रूग्णांना मानसिक आधार
सोनाली (नाव बदललेले आहे). तिनेच फोन उचलला. आवाज एकदम उत्साही वाटत होता. ‘आजच हॉस्पिटलमधून सोडलेय,’ म्हणाली. ‘आता मी एकदम चांगली…
डॉ.दाभोलकर विशेषांकाचे वाचकांकडून राज्यभर स्वागत
अंधश्रद्धा निर्मूलन वार्तापत्राचे शहीद डॉ. नरेंद्र दाभोलकर अभिवादन विशेषांक सर्वत्र ऑनलाईन पोचवण्याच्या उपक्रमाबाबत आलेल्या काही प्रातिनिधिक प्रतिक्रिया... शहीद डॉ. नरेंद्र…
रूढी, परंपरा पुढील शरणता चिंताजनक!
कोरोना साथीची साखळी तोडण्यासाठी जाहीर केलेली देशव्यापी टाळेबंदी पुढे पाच टप्प्यांत वाढवत नेत टाळेबंदीच्या शेवटच्या टप्प्यात, टप्प्याटप्प्याने टाळेबंदी उठविण्याची प्रक्रिया…
जॉर्ज फ्लॉइडच्या हत्येच्या निमित्ताने
वर्णद्वेषाविरुद्ध अमेरिकेच्या समाजजीवनात अनेक आंदोलनं झाली असली, अनेक कायदे संमत झाले असले, तरी वर्णद्वेषाच्या घटना तिथे पुन्हा-पुन्हा घडताना दिसतात. या…
गुलामगिरीच्या समर्थनात रंगभेदाचे तत्वज्ञान
“एक काळा मुलगा हात धरून उभा आहे बर्फ वर्षावात गोरा होईपर्यंत” एका अमेरिकन कवीची ही कविता अमेरिकेतील वर्णभेदावर नेमकं बोट…
अमेरिकेतील स्वातंत्र्य, लोकशाही आफ्रिकन-अमेरिकनांसाठी एक मिथकच?
25 मे 2020 रोजी वीस डॉलरचे बनावट बिल वापरल्याच्या आरोपाखाली मिनेसोटामधील मिनियापोलीस येथे जॉर्ज फ्लॉइड या 46 वर्षीय काळ्या व्यक्तीच्या…
वर्णभेदाचा पाडाव करण्यासाठी गोर्‍यांची राजकीय सत्तेमधील मक्तेदारी संपुष्टात आणली पाहिजे
दक्षिण आफ्रिकेच्या वर्णद्वेषी, जुलमी गोर्‍या राजवटीविरुद्ध नेल्सन मंडेला यांच्या नेतृत्वाखाली आफ्रिकन नॅशनल काँग्रेस; तसेच समविचारी संघटनांनी उभारलेला प्रदीर्घ यशस्वी लढा…
जॉर्ज फ्लॉइडच्या निमित्ताने… माणूस काय आहे?
गौरवर्णीय पोलिसांच्या अतिरेकी कारवाईत बळी गेलेल्या जॉर्ज फ्लॉइडच्या मृत्यूने अमेरिकेतच नव्हे, तर ब्राझीलपासून, भारत ते इंडोनेशियापर्यंत आणि फ्रान्सपासून ते ऑस्ट्रेलियापर्यंत…
धर्मांधता, सांप्रदायिकता, हुकूमशाही; मग ती कुठल्याही रंगाची का असेना, ती नाकारलीच पाहिजे
(जावेद अख्तर यांना मानाचा रिचर्ड डॉकिन्स पुरस्कार जाहीर झाला आहे. त्या संदर्भात त्यांची ‘वायर’च्या सिद्धार्थ भाटिया यांनी घेतलेली मुलाखत...) सिद्धार्थ…
कष्टकर्‍यांचा झरा नव्वदीतही खळखळता
डॉ. बाबा आढाव म्हणजे सतत चळवळीत असलेल व्यक्तिमत्त्व. कष्टकर्‍यांचे नेते हीच बाबांची ओळख बनलीय. एका बाजूला कष्टकर्‍यांच्या घामाला न्याय मिळवून…
सर्प : समज-गैरसमज
साधा साप दिसला की तो मारायचा..हे सर्वसामान्य लोकांच्या मनावर बिंबवलं गेलं आहे..साप म्हणजे शत्रू, हीच शिकवण पिढ्यान्पिढ्या मिळाली आहे...साप ही…
सर्पमैत्रीण वनिता बोराडे
महिलांचं विश्व ‘चूल आणि मूल’ एवढ्यापुरतंच सीमित आहे, असं कालपर्यंत म्हटलं जायचे. परंतु आता प्रत्येक क्षेत्रात महिला आपल्या कार्यकर्तृत्वाचा ठसा…
सर्व समस्यांचे मूळ लोकसंख्यावाढ हे आहे काय?
11 जुलै, लोकसंख्या दिन. यानिमित्ताने लोकसंख्येसंबंधी विचारमंथन व्हावे, ही अपेक्षा. लोकसंख्या म्हटले की, आठवतो समस्यांचा डोंगर. समस्या अनेक, पण उत्तर…
ज्ञानदीप लावू जगी…
संतशिरोमणी नामदेव महाराज यांच्याशी मुक्त संवाद... नाचू कीर्तनाचे रंगी। ज्ञानदीप लावू जगी॥ अशी प्रतिज्ञा करीत संपूर्ण मानवजातीला बुद्धिवादी - विवेकी…
मुक्ताबाईंचा जीवनसंघर्ष
महिला संतमालिकेत मुक्ताबाई यांचा जीवनसंघर्ष आणि या संघर्षातून आलेली ज्ञानदृष्टी अलौकिक आहे. अत्यंत कमी वयात त्यांच्यावरील आई-वडिलांचे छत्र हरपले. हे…
अंनिसच्या सकारात्मक विचारसरणीचा मला रूग्णसेवा देताना फायदा झाला
सर्व ‘अंनिस’ कार्यकर्त्यांना माझा दुबईहून नमस्कार. कोरोनाच्या या कठीण कालखंडात देखील आपण सर्व आपले कार्य चालू ठेवले आहे, हे आपल्या…
रायगड जिल्हा प्रशासन आणि महाराष्ट्र अंनिस यांच्या वतीने जिल्ह्यात मानसमित्र प्रकल्पाची प्रभावी अंमलबजावणी
मी लिहित आहे, ते कोरोनाविरोधातल्या लढाईत प्रत्यक्ष रणांगणावर न दिसणार्‍या; पण नियोजन आणि पडद्याआड अनेक जबाबदार्‍या पार पाडणार्‍या महसूल विभागातील…
शरीर आणि मनाने कोरोनासोबत जगायला शिकलो
मी मुंबईतील एका केंद्रशासित रुग्णालयात नर्सिंग ऑफिसर पदावर कार्यरत आहे. मुंबईत रुग्णसंख्या वाढीस लागली आणि शेवटी लॉकडाऊन होऊन मुंबईची जीवनवाहिनी…
अंनिसचा कोरोना योद्धा राजेंद्र निरभवणे यांचे दु:खद निधन
प्रिय राजू, “तू, आम्हांस सोडून गेलास हे मन मान्य करीत नाही. तू केलेले अंधश्रद्धा निर्मूलनाचे सामाजिक काम आजही आमच्या सोबत…
चक्रीवादळाचं विज्ञान आणि नियोजन
काही वर्षांपूर्वी ‘वादलवारं सुटलं गो। वार्‍यानं तुफान उठलं गो।’ हे कोळीगीत बहुतेकांच्या तोंडी असायचे. गाणे गुणगणत असताना या गाण्यात वर्णन…
निसर्ग परिसंस्था रोग नियंत्रणासाठी मदतकारक
‘कोविड-19’ने गंभीर इशारा दिलेला आहे, की मानवी आरोग्य आणि पृथ्वीचे आरोग्य एकमेकांशी जोडलेले आहेत. मानवाला स्वतःचे आरोग्य सांभाळायचे असेल तर…
लोणार सरोवर गुलाबी का झाले?
सरोवरातील पाण्याच्या रंग बदलल्याने परिसरातील नागरिकांत विविध अफवांचे पेव फुटलेले आहे. जगाचा अंत जवळ आला असून लवकरच जगबुडी होणार, भगवान…
टोळधाडीचे संकट
‘कोविड - 19’ ची साथ, अम्फान, निसर्ग चक्रीवादळे यामुळे आधीच आर्थिकदृष्ट्या पिचलेल्या राजस्थान, मध्य प्रदेश, उत्तर प्रदेश, गुजरात, महाराष्ट्र येथील…
कोरोनामुक्त झालेल्या छोट्या देशांची गोष्ट छोटे देश देत आहेत मोठे धडे!
स्वीडन, दक्षिण कोरिया व न्यूझीलंड या छोट्या देशांच्या ‘कोविड-19’वरील नियंत्रण मिळविण्यामागील काय कारणे असतील? वैज्ञानिक दृष्टिकोनावर आधारित धोरण आखणी-अंमलबजावणी, सार्वजनिक…
अंनिस सानपाडा (नवी मुंबई) शाखेच्यावतीने रक्तदान शिबीर
कोरोना साथीमुळे सध्या रक्ताची कमतरता भासते आहे म्हणून,दि.27 जून 2020 रोजी महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समिती महाराष्ट्र शाखा सानपाडा जिल्हा नवी…
‘अंनिस’ने सूर्यग्रहणासंबंधी अंधश्रद्धा दूर केल्या! गर्भवती महिलेने पाळले नाही ग्रहण!
‘महाराष्ट्र अंनिस’च्या प्रयत्नाने इस्लामपुरात गर्भवती महिलेने पिढ्यान्पिढ्या असणार्‍या ग्रहणाच्या काळातील विविध अंधश्रद्धा झुगारल्या. येथील महात्मा फुले कॉलनीमध्ये गर्भवती महिला समृद्धी…
ग्रहणकाळात महिलांनी भाज्या चिरत, पाणी पित झुगारल्या अंधश्रद्धा : शहादा अंनिस चा उपक्रम
(शहादा) ग्रहणकाळात गर्भवती महिलांनी भाज्या चिरू नये; त्याचप्रमाणे काही खाऊ नये, पाणी पिऊ नये, अशा प्रकारच्या अंधश्रद्धा आजही मोठ्या प्रमाणात…
चमत्काराचे विज्ञान : ग्रहण आणि मुसळ
21 जून रोजी सूर्यग्रहण झाले. महाराष्ट्रात ते खंडग्रास स्वरुपात सर्वत्र दिसले. या ग्रहणकाळात परातीतील पाण्यात मुसळ आपोआप उभे राहते, हा…
अंनिस शहादाच्या वतीने रक्तदान शिबीर संपन्न
‘कोविड-19’ या संसर्गजन्य आजाराच्या पार्श्वभूमीवर शहादा येथील महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समिती व तालुका प्रशासन यांच्या संयुक्तपणे ‘मी कोविड योद्धा, मी…
लोकडाऊन काळातील अंनिसची प्रशिक्षण शिबिरे
24 जिल्हे, 260 तास, 130 सत्रे, 35 विषय, 75 वक्ते आणि सुमारे 2000 प्रशिक्षणार्थी यांनी संपन्न होताहेत.. गेल्या दोन महिन्यांत…
कोरोनासह …
हा अंक प्रकाशित होईपर्यंत देशव्यापी टाळेबंदीचा चौथा टप्पा पार पडला असेल. टाळेबंदीच्या चौथ्या टप्प्यात कोरोना संसर्गाच्या केसेस देशात व राज्यातील…
धर्मस्थळांचं लॉकडाऊन आणि धर्माचं क्वारंटाईन
जगभर पसरलेल्या कोरोना रोगाच्या साथीचा फटका सर्व धर्मांच्या धर्मस्थळांना बसला आहे. मंदिर, मस्जिद, चर्च, गुरूद्वारा, विहारे सध्या बंद आहेत. मानवी…
देस की बात रवीश के साथ
देशातील सर्वांत मोठ्या मनुष्यबळ असलेल्या स्थलांतरित/प्रवासी मजुरांची संख्या 40-45 कोटी अशी आकडेवारी खुद्द सरकारी सर्वेक्षण यंत्रणांनी दिलेली असताना त्यांच्या समस्या…
कोरोनाच्या विषाणूशी सामना करताना व्यवस्थेच्या चौकटीतच विकेंद्रीत पद्धतीने अत्यंत सूक्ष्म पातळीवरच्या ‘व्यवस्थापना’ची गरज
चीनमधून उद्भवलेल्या कोरोनाच्या साथीने आपल्या देशासकट जगभर माजवलेला हाहाःकाराचा अनुभव आपण गेली दोन महिने घेत आहोतच. देशभर पुकारलेल्या टाळेबंदीने आता…
कोरोना संकटकाळात पंचायत राज व्यवस्था खूपच उपयोगी
1993साली भारतीय राज्य घटनेत त्र्याहत्तरावी घटना दुरुस्ती करून त्रिस्तरीय पंचायत राज व्यवस्थेला घटनात्मक दर्जा देण्यात आला. भारताच्या राज्य व्यवस्थेत ज्याप्रमाणे…
कोरोना निर्जंतुकीकरण : रसायनाचे उपयोग आणि धोके
निर्जंतुकीकरणाची फवारणी ही वस्तूंच्या पृष्ठभागावर करायची असते, सजीवांवर नव्हे; तसेच जागतिक आरोग्य संघटनेने सांगितले आहे की, त्वचेवर फवारणी करून शरीराच्या…
‘कोविड-19’सोबत जगताना शिक्षणाचा विचार अर्थात करोनाचा सांगावा
आपल्याकडे ‘संकटाला संधी’ मानायची, म्हणायची पद्धत रूढ आहे. तसे मानून काम करायचेच झाल्यास शिक्षणात सर्वांगीण बदल आणि त्याची पुनर्रचना करायची…
शिक्षण क्षेत्रापुढील कोरोनाची आव्हाने
कोरोनाने शिक्षण क्षेत्रापुढे अभूतपूर्व आव्हान उभे केले आहे. पेपर तपासणे : जूनपासून नवीन वर्ष सुरू होते. त्यापूर्वी एप्रिलमध्ये विद्यार्थ्यांचे निकाल…
‘कोव्हिड-19’ची लागण टाळण्यासाठीची पथ्ये
कोव्हिड-19 विषाणूची साथ ओसरायला अनेक महिने लागतील. तोपर्यंत या विषाणूची लागण टाळण्यासाठी आपण काही पथ्ये पाळली पाहिजेत. त्यासाठी या साथीचे…
अंधश्रद्धा निर्मूलनाच्या तीन गझला
(1) लाभो आम्हा तुकोबा शेजार निंदकांचे दारापुढे असावे ते दार निंदकांचे ॥ किरकोळ-थोर कोणी, आहे लहान-मोठा देवा, किती घडवले आकार…
अंनिसच्या पाठबळामुळे कोरोनाशी लढायला बळ मिळते
मी मेघना हांडे, ससून रुग्णालयात अधिपरिचारिका म्हणून काम करते. कोरोनाचे रुग्ण ज्यावेळी पुण्यात सापडायला लागले, त्यावेळी पहिल्यांदा खास संसर्गजन्य आजारांवर…
कोरोनाशी लढणार्‍या पोलिसांबद्दल भेदभाव नको
मी तुषार शिंदे, पोलीस कॉन्स्टेबल म्हणून सध्या नेहरूनगर पोलीस ठाणे, कुर्ला (पूर्व), मुंबई येथे कार्यरत आहे. कोरोना महामारीने संपूर्ण जग…

‘कोविड-19’वरील गुणकारी औषधनिर्मितीची बिकट वाट!

संपूर्ण जगाचे लक्ष वेधत असलेल्या ‘कोविड-19’च्या रोगजंतूना थोपवणार्‍या औषधाची व/वा लसीची आता नितांत गरज आहे. परंतु नेहमीच्या औषधनिर्मितीच्या वेळखाऊ व…
संतांची स्वप्नसृष्टी
डॉ. नागनाथ कोत्तापल्ले हे कादंबरीकार, कथाकार म्हणून सुप्रसिद्ध आहेत. परंतु याबरोबरच त्यांनी वैचारिक आणि समीक्षणात्मक स्वरुपाचे लेखन विपुल केले आहे.…
जागतिक मासिक पाळी स्वच्छता दिन साजरा
28 मे जागतिक मासिक पाळी स्वच्छता दिन म्हणून साजरा केला जातो. म.अंनिस महिला सहभाग विभागाने या दिवशी ‘गुगल मीट’च्या माध्यमातून…
एक संवाद कबीरासोबत : कबीरा कहे यह जग अंधा…
“विवेकवादी संत कबीरा... आज बर्‍याच दिवसांनंतर तुझ्याशी मनापासून संवाद साधताना लय बरं वाटतंय बघ.... आपल्या माणसाशी, आपल्या मनातली सल मांडताना,…
कर्मकांड नाकारणार्‍या संत निर्मळा!
वर्णाभिमान विसरण्यासाठी पंढरपूरच्या वाळवंटात जो खेळ मांडलेला आहे, त्या खेळातील जे महत्त्वाचे खेळाडू होते, त्यात महिला संत निर्मळा एक होत्या.…
पर्यावरणाचे तीन दूत
मल्हार इंदुलकर, राधामोहन आणि साबरमती, क्रेग लिसन 5 जून, जागतिक पर्यावरण दिन, त्या निमित्ताने तीन व्यक्तींनी (यात एक पिता-पुत्रीची जोडी…
सांगली ‘अंनिस’कडून एका महिलेची जटेतून मुक्तता
कोरोना संकटकाळात योग्य खबरदारी घेत अंनिसचे कार्य सुरूच मिरज तालुक्यातील नांद्रे या गावी लक्ष्मी सुभाष सादरे या महिलेला गेल्या 10…
लॉकडाऊनच्या काळात अंनिसच्या ऑनलाईन प्रशिक्षण शिबिरांचा धडाका
आपली संघटना या लॉकडाऊनच्या काळात मोठ्या प्रमाणात तंत्रज्ञानाचा वापर करताना दिसत आहे. यासाठी अजूनही वेगवेगळे प्रयोग होत राहिले पाहिजेत. विविध…
कार्याध्यक्षांचा ऑनलाईन संवाद
कोरोना ‘कोविड-19’च्या पार्श्वभूमीवर लॉकडाऊनच्या काळात महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीचे राज्य कार्याध्यक्ष अविनाश पाटील (भाई) यांनी संघटनेतील पदाधिकारी, कार्यकर्ते, कार्यकर्त्यांचे पाल्य;…
अग्निहोत्राचे स्तोम पुन्हा वाढतंय…
अलिकडेच अग्निहोत्र या फसव्या विज्ञानाने पुन्हा डोके वर काढले आहे. जळगाव जिल्ह्यात गेल्या मार्च महिन्यात एका कृषी अधिकार्‍यानेच आपल्या कार्यालयात…
अंनिसची कोरोना संकटात मदत
भोर अंनिसकडून 78 कुटुंबांना धान्य व भाजी वाटप महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समिती, शाखा भोर यांच्या वतीने दि. 28 मे 2020…
डॉ.दाभोलकरांचे पुस्तक व्हिडीओ स्वरूपात
डॉ. नरेंद्र दाभोलकर यांनी तरुणांना उद्देशून छोटी-छोटी पत्रं युवा सकाळ मधील सदरात लिहिली होती. पुढे त्यांचं ‘ठरलं...डोळस व्ह्यायचं’ हे पुस्तक…
विजयवाडा येथील नास्तिक केंद्राचे प्रमुख, डॉ. विजयम गोरा यांना विनम्र आदरांजली
विजयवाडा, आंध्र प्रदेश येथील नास्तिक केंद्राचे प्रमुख डॉ. विजयम (1936-2020) यांचा 22 मे 2020 रोजी वृद्धापकाळामुळे मृत्यू झाला. त्यांच्या मृत्यूमुळे…
साथींचे रोग आणि सिनेमे – ब्लाईंडनेस
करोना रोगाच्या महामारीच्या विळख्यात आज अख्खी मानवजात भरडली जात आहे, या रोगाचा उपाय भविष्यात येऊ घातलेली औषधे आणि वॅक्सीनस हा…
मुखातून देव बोलतोय असे सांगून चार कोटींचा गंडा!
कोल्हापूरच्या स्वामी समर्थ मठातील प्रकार शिष्य पाळतो गाई, गुरूच्या अंगात साई । समर्थांच्या मठात, देव अंगात येतो बाई॥ ही कथा…
अंनिवाचा मे 2020 चा ई-अंक अमूल्य!
एखाद्या सामाजिक संघटनेचे मुखपत्र असलेले मासिक सतत तीस वर्ष चालते, दिवसेंदिवस वर्धिष्णू राहते आणि आपल्या अंधश्रद्धा निर्मूलनासारख्या अनोख्या कामाचा लेखाजोखा…
संघर्ष जारी है…
कोरोनाच्या साथीचा विळखा जगभरात आणखीच घट्ट होत चाललेला आहे. हा लेख लिहित असताना कोरोनाबाधितांची जगभरातील संख्या 28 लाख 50 हजारांपर्यंत…
‘कोरोना’नंतरचे जग
चीनमधून उद्भवलेल्या कोरोनाच्या साथीने आपल्या देशासकट जगभर माजवलेला हाहाःकार आपण अनुभवत आहातच. या भयानक परिस्थितीने सर्वांना चिंतीत केलेले आहेच; अशा…
कोरोनानंतरचे शिक्षण क्षेत्र
कोरोनाचा वेगवेगळ्या क्षेत्रावर नक्कीच दीर्घकालीन परिणाम होणार आहे. मी ज्या शिक्षण क्षेत्रात काम करतो त्या क्षेत्रात काय घडेल, याचा विचार…
कोरोनामुक्तीसाठी महामृत्युंजय पठणाचे आवाहन, हे वैज्ञानिक दृष्टिकोनाशी पूर्णतः विसंगत
लोकसभेच्या माजी अध्यक्षा सुमित्राताई महाजन यांनी कोरोनामुक्तीसाठी लोकांनी घराघरांतून सोमवार, दि. 20 एप्रिल रोजी सकाळी साडेदहा वाजता ‘महामृत्युंजय’चे पठण करावे,…
कोरोनाविरोधी लढाईत अंधश्रद्धांना काहीही स्थान नाही
भारतासारख्या देशासाठीही ही कसोटीची वेळ आहे. अनेक उपाययोजना केल्या जात आहेत; पण या साथीच्या इलाजाबाबत देशातील सत्ताधारी पक्ष आणि त्यांच्या…
माध्यमांचे सोशल डिस्टन्सिंग
कोरोनाच्या आधीचं जग आणि नंतरचं जग आता एकसारखं नसणार आहे. ते बदललेलं असेल. त्या जगातील माध्यमंही बदललेली असतील. माध्यमं बदलली…
कोरोनावर पर्यायी उपचार पद्धतीचा वापर करणे योग्य आहे का ?
नवी साथ आली म्हणताच देशोदेशीचे वैद्य, हकीम आपापले बटवे घेऊन सरसावले आहेत. बटवेच नाही, तर बावटेही आहेत त्यांच्या हातात. त्या-त्या…
कोरोनावर होमिओपॅथी उपचार शक्य आहे का?
नुकत्याच दि. 15 एप्रिल 2020 च्या वृत्तपत्रांत भारताच्या आयुष (Ayush) मंत्रालयाकडून असे फर्मान काढण्यात आले की, होमिओपॅथीतील ‘आर्सेनिक अल्बम 30’…
निमित्त कोरोनाचे… धडे आरोग्य व्यवस्थेचे …
कोरोनाचे संकट हे आपल्या सार्वजनिक आरोग्य व्यवस्थेबद्दल खूप काही गोष्टी आपल्याला शिकवून जात आहे. मार्केटचे तत्त्वज्ञान सार्वजनिक आरोग्याच्या प्रश्नांवर किती…
गजानन महाराजांचा कोरोना उपचार दृष्टांत…
आध्यात्मिक खयाली पुलाव खाणार्यांची संख्या कमी नाहीय. यांचे ‘साक्षात्कारी’ मनोरथ उधळले की, वैज्ञानिक दृष्टिकोनास चिरडून टाकण्याचे ‘शुभ’कार्य घडते. मुलांचे आयुष्य…
कोरोनाशी झुंज देणारा स्त्रीसुलभ दृष्टिकोन
जगभरातील सहा महिला पंतप्रधानांनी कोरोना विरोधात केलेला संघर्ष संपूर्ण जगात कोरोना व्हायरसने थैमान घातलेले असताना या महामारीशी कसा सामना करायचा,…
कोरोना आपत्कालीन स्थितीत ‘अंनिस’चे ‘मानसमित्र’ देताहेत मानसिक आधार!
महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समिती ‘मानसमित्र’ हा प्रकल्प गेली सुमारे दहा वर्षे राबवत आहे. कोरोना महामारीच्या निमित्ताने आम्ही संपूर्ण महाराष्ट्रात अशी…
कोरोना आपत्तीत राज्यभरातील ‘अंनिस’ कार्यकर्ते मदतकार्यात सहभागी
एकीकडे राज्यातील अंनिस शाखा, कार्यकर्ते कोरोनाशी जोमाने लढा देत आहेत व त्यांच्या जोडीला व्यक्तिगत क्रियाशील कार्यकर्ते, हितचिंतकही आपापल्या परीने योगदान…
कोरोना रुग्णांवर सामाजिक बहिष्कार नको
महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीच्या पाठपुराव्यामुळे दि. 3 जुलै 2017 रोजी सामाजिक बहिष्कारविरोधी कायदा अमलात आला. या कायद्यान्वये जातपंचायतीकडून होणार्‍या मनमानी…
क्यूबा – जागतिक भ्रातृभावाचे जितेजागते उदाहरण
सार्‍या जगभर कोरोनाच्या साथीने हाहाःकार माजवला आहे. अशा वेळेस खरे तर जात, धर्म, वंश, पंथ, देश अशी आवरणे झुगारून देऊन…
कोरोनाच्या संकटात आध्यात्मिक बुवाबाजी फोफावेल का?
डिसेंबर महिन्यात चीनमध्ये ‘कोविड-19’ने आक्रमण केले व त्यानंतर तो न थांबता जगभर पसरला. ‘कोविड-19’चा होणारा संसर्ग, वाढणार्‍या रुग्णांची संख्या, यामुळे…
आजचे वास्तव आणि कोरोनानंतरचे चळवळीचे भवितव्य…
कोरोनानंतर संविधानातील तत्त्वांचा जोमाने प्रचार करणे, ‘मानसमित्रा‘ची भूमिका बजावणे, ज्योतिष - मुहूर्त, गोबर टिमकीबाबत वस्तुस्थिती जाहीर करणे, व्यसनमुक्तीसाठी प्रयत्न करणे…
कोरोना काळातील संकल्पना आणि आपण
कोरोना (कोविड 19) या अंतिसंसर्गजन्य रोगाने संपूर्ण जग प्रभावित, बाधित झाले. भारत याला अपवाद नाही. कोरोनाची साथ आटोक्यात आल्यावर; किंबहुना…
कोरोनाचं आपल्याला कळकळीचं सांगणं…
कोणत्याही भविष्यवेत्त्याने, ज्योतिषाने अथवा वास्तुतज्ज्ञाने भारतीय पातळीवर किंवा आंतरराष्ट्रीय पातळीवर कोरोनाबाबतचे भविष्य वर्तवलेलं नव्हतं, हे लक्षात घेण्याची गरज आहे. भविष्यामध्ये…
सारे भारतीय माझे बांधव आहेत!
कोरोनानंतरच्या काळात समाजात वाढणारी बेरोजगारी, त्यामुळे येणारे दारिद्य्र आणि अस्थिरता यामुळे हे वातावरण अधिक संवेदनशील होण्याची शक्यता आहे. काही संधिसाधू…
प्रेमवीरांचे आंतरधर्मीय सत्यशोधकी लग्न करून दिले ‘महाराष्ट्र अंनिस’ने
महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समिती जात व धर्म ही पूर्णत: अंधश्रद्धा मानते. कारण ती मानवनिर्मित असून शेती व शेती व्यवसायावर अवलंबून…
कोरानानंतरचे जग – आंतरराष्ट्रीय विचारवंतांची मते
फ्रेंच तत्त्ववेत्ते ज्यां-लुक नान्सी यांचा जन्म 26 जुलै 1940 रोजी झाला. ते पाश्चात्य तत्त्वज्ञानाचे अभ्यासक आहेत. त्यांचे पहिले पुस्तक 1973…
परिचारिका – आरोग्यसेवेच्या आधारस्तंभ
जागतिक परिचारिका दिन 12 मे हा दिवस जगभर आंतरराष्ट्रीय परिचारिका दिन म्हणून साजरा केला जातो. रुग्णांवर मायेची फुंकर घालून त्यांची…
ऐक तरुणा, खाऊ नको तंबाखू-चुना
३१ मे - तंबाखू विरोधी दिन शरीरशास्त्र आणि आरोग्यशास्त्राची इतकी प्रगती होऊनही किती लोकांपर्यंत ते ज्ञान पोचले आहे? त्या ज्ञानाचे…
स्त्रीजन्म म्हणोनी न व्हावे उदास…
महाराष्ट्रातील प्रबोधन चळवळीत वारकरी संप्रदायाचे मोठे योगदान आहे. त्यात स्त्रीसंतांची कामगिरीही उल्लेखनीय आहे. या स्त्रीसंतांमध्ये जनाबाई यांची धिटाई खूपच ठळकपणे…
गोरे महाराजांची बाळूमामाच्या नावाने चालणारी बुवाबाजी ‘लातूर अंनिस’ने केली बंद
‘अंनिस’च्या रुक्साना मुल्ला व इम्रान सय्यद यांनी आपणास मूल होत नाही, यावर काहीतरी उपाय करा, असे सांगितल्यावर महाराजाने, ‘त्या दोघांचे…
धर्मांधांपासून प्रा.महमूद यांना वाचवा! ह्युमॅनिस्ट इंटरनॅशनलचे आवाहन
जर तुमचा देश धर्मवेड्या लोकांच्या हाती असेल तर लोकांना साधा ‘कॉमन सेन्स’ वापरायला सांगणेही किती धोक्याचे व त्रासदायक असू शकते,…
टीचर अम्मा
या शेजारच्या फोटोतील महिला अगदी साधीसुधी, सर्वसाधारण दिसतेय ना! या महिलेचे नाव आहे के. के. शैलजा... ती रसायनशास्त्रातील पदवीधारक आहे.…
कोरोनावरील अवैज्ञानिक आयुर्वेदिक औषधाचा अंनिसने केला पर्दाफाश
कोरोना विषाणूंचा प्रादुर्भाव रोखण्यासाठी प्रतिबंधात्मक उपाय करण्याचे शासन-प्रशासन स्तरावरून शर्थीचे प्रयत्न चालू आहेत. या परिस्थितीत या जीवघेण्या विषाणूबाबत समाजमनात एक…
कोरोनाच्या साथीचा मानसिक संसर्ग रोखण्यासाठीची पथ्ये…
सुरुवातीला केवळ काही देशांपुरती मर्यादित असलेली कोरोनाची साथ गेल्या महिन्यात जगभरात पसरली आहे. यापूर्वीच्या साथीच्या आजारांचा मानवजातीचा इतिहास बघितला तर…
आहेराची रक्कम देणगी म्हणून दिली
जनमुक्ती संघर्ष वाहिनीचे उषा पाटील व दिवंगत. भीमराव म्हस्के यांचा मुलगा बिरसा आणि रसिका यांचा आंतरजातीय विवाह नुकताच संपन्न झाला.…
कोरोना : समाजमन आणि संशोधन
‘कोरोना’ हे नाव सध्या चांगलंच सुपरिचित झालेलं आहे; चांगल्या अर्थाने नक्कीच नाही. कोरोना या विषाणूने निर्माण केलेल्या ‘कोव्हिड-19’ या आजाराने…
अफवा आवडे सर्वांना!
जगभरात ठिकठिकाणी हैदोस घालत असलेल्या कोरोना विषाणूमुळे भीतीचे व अनिश्चिततेचे वातावरण निर्माण झाले असून जगातील एकूण एक सर्व राष्ट्रे भांबावून…
दिवस (विषाणू) वैर्‍याचे आहेत…
वरील छायाचित्र आहे दक्षिण कोरियातील एका धर्मगुरुचे. शिंकोंजी (shincheonji) चर्चचा हा 88 वर्षांचा प्रमुख धर्मगुरू आपले वय, पद यांचा अहंभाव…
कोरोना आणि मानसिक आजार
कोरोनासंसर्ग आपल्याकडेही थोड्या उशिराने; पण पोचलाच आणि आता तो वेगाने पसरत चालला आहे. हा वेग नियंत्रित करणे हे आपल्या हातात…
कोरोना परिस्थितीत मानस मित्रांची कर्तव्ये
या कठीण प्रसंगी मदतीसाठी धावून जाणे गरजेचे आहे. आजच्या परिस्थितीत आपण काय करू शकतो? कोरोनामुळे होणार्‍या कोव्हीड 19 या आजाराची…
मानव कोरोनावर नक्की मात करेल!
सध्या कोरोना विषाणू हा, मानवी शरीरामध्ये आणि माणसाच्या मनामध्ये; म्हणजेच माणसाच्या मेंदूमध्ये मोठ्या प्रमाणात स्थिर होत आहे. त्यामुळे एक अदृश्य,…
अरबी समुद्राच्या तळातून शोधलं पिस्तूल
अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीचे संस्थापक डॉ. नरेंद्र दाभोलकर हत्याप्रकरणी सीबीआयला मोठं यश मिळालं आहे. नरेंद्र दाभोलकर यांच्या हत्येसाठी वापरण्यात आलेलं पिस्तूल…
कोरोनाचे आर्थिक थैमान
जगभर थैमान घालणार्‍या ‘कोविड19’ व्हायरसमुळे हा लेख लिहित असेपर्यंत 37 हजारांपेक्षा अधिक बळी गेलेले आहेत आणि हा आकडा मिनिटा-मिनिटाला वाढत…
दक्षिण महाराष्ट्रातील बहिष्कृत वर्गाची परिषद
माणगाव परिषदेची शंभरी ‘मूकनायक’च्या शनिवार, 10 एप्रिल 1920 (वर्ष 1 ले - अंक सहावा) मध्ये माणगाव परिषदेचा दोन दिवसांचा वृत्तांत…
‘मूकनायक’च्या शताब्दीनिमित्ताने आंबेडकरी पत्रकारितेचा आलेख
“जिवंत राष्ट्र म्हणून काही एखादी सामान्य व्यक्ती नव्हे; जसे एकच माणूस म्हणजे कुटुंब किंवा एकच घर म्हणजे समाज किंवा गाव…
ज्येष्ठ समाजसेवक वसंतराव करवीर यांचे निधन मरणोत्तर झाले नेत्रदान व देहदान
पालघर परिसरातील ज्येष्ठ समाज सेवक राष्ट्र सेवा दल, महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समिती, जेष्ठ नागरिक संघ सारख्या विविध संस्थांमध्ये सक्रिय सहभाग…
एकच निर्धार, जातपंचायतीला देऊ मूठमाती
जळगाव येथे राज्यस्तरीय जातपंचायत मूठमाती परिषद संपन्न जळगाव शहरात 1 मार्च रोजी जातपंचायतीला मूठमाती राज्यस्तरीय संकल्प परिषद घेण्यात आली. मानसी…
बुद्धिवादाचे अर्वाचीन सेनानी : डॉ. अब्राहम टी. कोवूर
डॉ.कोवूर जयंती विशेष भारतीय उपखंडाला बुद्धिवाद्यांची चार्वाकापासूनची प्राचीन परंपरा लाभलेली आहे. याच बुद्धिवादी परंपरेची विसाव्या शतकातील तब्बल पाच दशके अत्यंत…
लोकशाहीच्या नावाने, आपण सारे एक होऊया…!
चार्ली चॅपलिन जयंती विशेष चार्ली चॅपलिन यांचे ‘ग्रेट डिक्टेटर’ चित्रपटातील शेवटचे भाषण चार्ली चॅपलिन यांची भूमिका असलेला ‘ग्रेट डिक्टेटर’ हा…
उच्च शिक्षित महिलांना करणीची भीती घालून विनयभंग : पुण्यात बुवाला अटक
करणी काढण्याच्या आणि आजार बरे करण्याच्या बहाण्याने पुण्यातील उच्चशिक्षित महिलांचा विनयभंग करणार्‍या भोंदू बाबाला कोथरूड पोलिसांनी अटक केली. भरत केमदाणे…
महिलेला करणीची भीती घालून लाखो रूपयांचा गंडा : वाई येथे बुवाला अटक
करणी काढण्याच्या आणि सोन्यात गुंतवलेले पैसे दुप्पट करण्याच्या बहाण्याने वाई तालुक्यातील कुटुंबाला 21 लाख रुपयांचा गंडा घालणार्‍या भोंदू बाबाला पोलिसांनी…
कर्मकांडातून मुक्तीचा मार्ग दाखविणार्‍या संत निर्मळा!
संत चोखा मेळा यांची धाकटी बहीण निर्मळा यांचे संतमालिकेतील स्थान अत्यंत महत्त्वाचे आहे. संत बंका यांच्या त्या पत्नी होतं. सध्याच्या…
प्रश्न आणि प्रश्नचिन्ह? : विवेकी भानाचे चिंतनीय लेखन
आज समाजजीवनात आर्थिक, धार्मिक, जातीय, राजकीय कारणांनी अस्वस्थता पसरलेली आहे. अशा परिस्थितीत समाज भ्रामक अवस्थेत वावरतो आहे. अशा परिस्थितीमुळे लेखकांच्या…
जागतिक महिला दिन महाराष्ट्र अंनिसच्या वतीने राज्यभर उत्साहात साजरा
महाराष्ट्र अंनिस महिला सहभाग विभागामार्फत सर्व शाखांना महिला दिन साजरा करण्याचे आवाहन करण्यात आले होते. या आवाहनास अनुसरून काही शाखांनी…
जागतिक महिला दिनानिमित्त महिलांनी घेतला मोकळा श्वास
महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मूलन समितीच्या दहिसर शाखेतर्फे जागतिक महिला दिनाच्या निमित्ताने महिलांसाठी निवासी शिबिराचे आयोजन केले होते. स्वतःला वेळच न देणार्‍या,…
कोल्हापुरात शहीद कॉ. पानसरे यांचा पाचवा स्मृतिदिन!
20 फेबु्रवारी, शहीद कॉम्रेड गोविंद पानसरेंच्या पाचव्या स्मृतिदिनानिमित्त कोल्हापूरमधील उपक्रम 16 फेबु्रवारी 2015 रोजी सकाळी फिरायला गेले असता कॉ. गोविंद…