विषाणू : छद्मविज्ञानाचा

राजीव देशपांडे

कोरोना महामारीच्या दुसर्‍या लाटेची जी आशंका तज्ज्ञांकडून सातत्याने सांगितली जात होती, त्या लाटेने सार्‍या देशाला अभूतपूर्व तडाखा दिला आहे. मागील वर्षापेक्षा दुप्पट, तिप्पट वेगाने ही लाट सार्‍या देशात पसरली आहे....

छद्मविज्ञाना विरोधात अंनिसची भूमिका

प्रा. प. रा. आर्डे

छद्मविज्ञान किंवा नकली विज्ञान रोखायचे असेल, तर यासंदर्भात प्रबोधनाची मोठी मोहीम ‘महाराष्ट्र अंनिस’ने हाती घ्यायला हवी. या नकली विज्ञानाच्या विरोधात ‘अंनिस’ने कृतिशील कार्यक्रम आणि सशक्त जनजागरण चालू करायला हवे. जेम्स...

छद्मविज्ञान आणि त्याला बळी पडणार्‍यांचे मानसशास्त्र

डॉ. हमीद दाभोलकर

सामाजिक पातळीवर छद्मविज्ञानाच्या दाव्यांचा प्रतिवाद करताना आपण अधिक रोखठोक भूमिका घेत आलो असलो, तरी त्या दाव्यांना बळी पडलेले लोक हे वरीलपैकी मानसिकतेचे बळी असतात. अशा स्वरुपाची मानसिकता केवळ कठोर चिकित्सेने...

कार्ल पॉपर, रंगीत राजहंस आणि आभासी-विज्ञान

अंजली चिपलकट्टी

वैज्ञानिक संशोधकांनी निरीक्षणाच्या आणि निष्कर्ष काढण्याच्या गाभ्याची तत्त्वं काटेकोरपणे पाळून निसर्गाचे नियम शोधले, नवीन शोध लावले. हे नियम परत तपासून पाहून त्यात सुधारणा करणं, बदलणं ही प्रक्रिया आजही अव्याहतपणे चालू...

छद्मवैद्यक आणि पर्यायी, पारंपरिक आणि पूरक उपचार

डॉ. शंतनु अभ्यंकर

खरं सांगायचं तर पर्यायी असं काही वैद्यक नसतंच. पर्यायी वैद्यक म्हणजे ज्या औषधोपचारांची परिणामकारकता आणि सुरक्षितता पुरेशी नाही किंवा तपासलीच गेलेली नाही, असे सगळे औषधोपचार. यातल्या एखाद्या औषधाची परिणामकारकता लक्षात...

थैमान करोनाचे … थैमान छद्मविज्ञानाचे

डॉ. प्रदीप पाटील

बुवा-पंडित-महाराज-ज्योतिषी वगैरेंनी कोरोनावर एक नवीन पॅथीच शोधून काढली आहे. ही पॅथी धर्म आणि संस्कृतीने जन्माला घातलीय. या पॅथीचे नाव आहे ‘यज्ञोपॅथी.’ अशा भन्नाट कल्पना डोक्यात भुता-आत्म्याची हवा भरलेल्यांच्या मधून निर्माण...

एक दिलासा देणारी गोष्ट घडतेय…

अंनिवा

नायट्रिक ऑक्साईड कोरोनाला मारून टाकेल, अशी शक्यता निर्माण झालीय. ‘सॅनोटाईज’ ही जैवतंत्रज्ञानात संशोधन करणारी कंपनी, अ‍ॅरशफोर्ड आणि एनएचएस फौंडेशन यांनी गेली वर्षभर मिळून केलेल्या संशोधनातून हे हाती लागले आहे. नायट्रिक...

प्रचलित राजकारण आणि छद्मविज्ञान

प्रा. अनिकेत सुळे

राजकारण्यांकडून केल्या जाणार्‍या छद्मविज्ञानी दाव्यांचे वर्गीकरण करायला गेले तर खालील गट पडतात. पहिला गट म्हणजे पुराणकाळात प्रगत विज्ञान असल्याचे दावे; दुसरा गट म्हणजे सरळ-सरळ धर्माधारित श्रद्धांना मारून-मुटकून वैज्ञानिक स्पष्टीकरण चिकटवणे....

छद्म विज्ञान आणि न्यायसंस्था

नीतीश नवसागरे

आधुनिक काळामध्ये न्यायसंस्थेची जडणघडण आधुनिकतेवर, वैज्ञानिक दृष्टिकोनावर झाली आहे; म्हणजे प्राचीन काळातील रामायणातील सीतेच्या अग्निपरीक्षेची कथा तर सर्वांना माहीतच आहे. पुरावा देण्यासाठी अग्निपरीक्षा हे कोणत्या वैज्ञानिक तर्कावर आधारित होते? मध्य...

मेंदूला प्रशिक्षण देऊन ‘स्मार्ट’ होण्याचे दावे : किती खरे व किती खोटे?

प्रभाकर नानावटी

आपला इवलासा मेंदू क्षणाक्षणाला, अविरत आणि न थकता कसं काम करतो, याविषयी जाणून घेतलं तर आश्चर्य वाटल्याशिवाय राहाणार नाही. हजारो ‘सुपर कॉम्प्युटर्स’नाही कदाचित जमणार नाही, इतकं व्यापक आणि गुंतागुंतीचं काम...

लेखक सूची

part: [ 1 ] [ 2 ] [ 3 ] [ 4 ] [ 5 ] [ 6 ] [ 7 ] [ 8 ] [ 9 ] [ 10 ] [ 11 ] [ 12 ] [ 13 ] [ 14 ] [ 15 ] [ 16 ] [ 17 ] [ 18 ] [ 19 ] [ 20 ] [ 21 ] [ 22 ] [ 23 ] [ 24 ] [ 25 ] [ 26 ] [ 27 ] [ 28 ] [ 29 ] [ 30 ] [ 31 ] [ 32 ] [ 33 ] [ 34 ] [ 35 ] [ 36 ] [ 37 ] [ 38 ] [ 39 ] [ 40 ] [ 41 ] [ 42 ] [ 43 ] [ 44 ] [ 45 ] [ 46 ] [ 47 ] [ 48 ] [ 49 ] [ 50 ] [ 51 ] [ 52 ] [ 53 ] [ 54 ] [ 55 ] [ 56 ] [ 57 ] [ 58 ] [ 59 ] [ 60 ] [ 61 ] [ 62 ] [ 63 ] [ 64 ] [ 65 ] [ 66 ] [ 67 ] [ 68 ] [ 69 ] [ 70 ] [ 71 ] [ 72 ] [ 73 ] [ 74 ] [ 75 ] [ 76 ] [ 77 ] [ 78 ] [ 79 ] [ 80 ] [ 81 ] [ 82 ] [ 83 ] [ 84 ] [ 85 ] [ 86 ] [ 87 ] [ 88 ] [ 89 ] [ 90 ] [ 91 ] [ 92 ] [ 93 ] [ 94 ] [ 95 ] [ 96 ] [ 97 ] [ 98 ] [ 99 ] [ 100 ] [ 101 ] [ 102 ] [ 103 ] [ 104 ] [ 105 ] [ 106 ] [ 107 ] [ 108 ] [ 109 ] [ 110 ] [ 111 ] [ 112 ] [ 113 ] [ 114 ] [ 115 ] [ 116 ] [ 117 ]